Zmiany stanów i zapasów wody wybranych siedlisk leśnych występujących w zlewni rzeki Niesób

• Autorzy: Korytowski M. , Liberacki D. , Stasik R.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/60041

Warianty tytułu

EN

Changes ground water levels and water storages chosen forest habitats occurrence in catchment of the Niesób river

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w trzech, różniących się pod względem opadów, latach hydrologicznych 2004/2005, 2008/2009 i 2009/2010 w zlewni śródleśnego oczka wodnego nr 1, usytuowanego na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, w leśnictwie Wielisławice. Zlewnia badanego oczka wodnego nr 1, o powierzchni około 7,5 ha i lesistości 100%, usytuowana jest w zlewni Niesobu-lewobrzeżnego dopływu Prosny. W badanej zlewni przeważają siedliska świeże zajmując około 98% powierzchni. Od zachodniej strony oczka, w niewielkim stopniu występuje siedlisko lasu mieszanego wilgotnego. W pokrywie glebowej analizowanej zlewni dominują gleby bielicowo-rdzawe oraz brunatno-rdzawe a w niewielkim stopniu występują gleby murszaste. Natomiast przeważającym gatunkiem gleby jest piasek słabogliniasty. Przeprowadzone badania wykazały, że w suchym roku hydrologicznym 2004/2005 wystąpiły ubytki zapasów wody we wszystkich analizowanych siedliskach i osiągały one wartości od 4 mm (BMśw) do 18 mm (LMw). Natomiast w dwóch następnych analizowanych latach stwierdzono w omawianych siedliskach przyrosty zapasów wody. Największe, wahające się od 63 mm (BMśw) do 82 mm (LMw), wystąpiły w mokrym pod względem opadów roku hydrologicznym 2009/2010. Badania wykazały również, że zmiany zapasów wody w glebach analizowanych siedlisk leśnych, w półroczach zimowych i letnich omawianych lat były silnie powiązane ze zmianami stanów wód gruntowych w tych siedliskach. Współczynnik korelacji obliczony dla tych wielkości wyniósł 0,95 i zależność ta była istotna na poziomie α = 0,01.

EN

The paper presents the results of the researches carried out in three hydrological years 2002/2003, 2003/2004 and 2009/2010 of a different precipitation sums. The researches were carried out at catchment of water pond number one, located at Wielisławice Forestry of Siemianice Experimental Farm. The area of investigated catchment of pond number one is about 7.5 ha and its forestation totals 100%. It is situated in a part of Niesób catchment – left- side tributary of Prosna River. In the investigated catchment the predominant fresh habitats spreading through 98% area. Moist mixed broadleaved forest is located at the west part of pond. Proper podzols are predominant in soil cover analysed catchment and to a little extent there are muckous soils. Whereas predominant soil textural group there is loamy sand. The researches indicates that the decrease of water storages in all of the analysed habitats and was from 4 mm in fresh mixed coniferous forest to 18 mm in moist mixed broadleaved forest in a dry 2004/2005 hydrological year. Whereas an increase of water storages was observed in these forest habitats in the next two hydrological years. The highest fluctuations – from 63 mm in fresh mixed coniferous forest to 82 mm in moist mixed broadleaved forest were observed in wet 2009/2010 hydrological year. The researchers also showed that changes of water storages in analysed soil of forest habitat, in winter and summer hydrological half-year was connected to the groundwater levels in these habitats. The coefficient correlation was 0.95 and this relationship was significant at α = 0.01 level.

Słowa kluczowe

PL

mikrozlewnia leśna; siedliska świeże i wilgotne; zmiany stanów i zapasów wody

EN

forest catchment; fresh and moist habitat; changes ground water levels and water storages

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 44
• Strony: 162--169
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Korytowski M.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

autor

Liberacki D.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

autor

Stasik R.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

Bibliografia

• 1. Byczkowski A. 1996. Hydrologia. Wydawnictwo SGGW Warszawa, tom 1, ss. 375.
• 2. Fiedler M. 2011. Zmienność retencji wody w mikrozlewni rolniczej na Pojezierzu Gnieźnieńskim. Nauka, Przyroda, Technologie, 5 (6), 1–8.
• 3. Fiedler M., Szafrański Cz., Bykowski J. 2002. Zasoby wodne mikrozlewni rolniczej z występującymi oczkami wodnymi. Roczniki AR w Poznaniu, CCCXLII, Mel. i Inż. Środ. 23, 73–81.
• 4. Kala R. 2002. Statystyka dla przyrodników. Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Poznań, ss. 231.
• 5. Kanclerz J., Murat-Błażejewska S., Sojka M. 2007. Zmienność retencji gruntowej w zlewni jeziorno-rzecznejActa Sci. Pol., Formatio Circumiectus, 6(4), 17–24.
• 6. Kostrzewa S., Pływaczyk A., Nowacki J. 1994. Stosunki wodne użytków rolnych w okresie suszy 1992 na Dolnym Śląsku. Roczniki Nauk Rolniczych Serie F-83, 3/4, 7–18.
• 7. Kraska M., Kaniecki A. 1995. Mała retencja wodna w Wielkopolsce i jej uwarunkowania przyrodnicze. Ekologiczne Aspekty Melioracji Wodnych, Wydawnictwo Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie, 123–139.
• 8. Liberacki D. 2011. Dynamika zmian stanów wód gruntowych i uwilgotnienia gleb siedlisk leśnych w zlewni Cieku Hutka. Annual Set The Environment Protection (Rocznik Ochrona Środowiska), 13, 1927–1942.
• 9. Olszewska B. 2008. Zapasy wody w madach średnich okresie IV-IX 2006r. w dolinie Odry, w rejonie Brzegu Dolnego. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 528, 97–104.
• 10. Operat glebowo-siedliskowy i fitosocjologiczny LZD Siemianice. Zakład Usług Ekologicznych i Urządzeniowo Leśnych, Poznań, 1999.
• 11. Orzepowski W., Pęczkowski G., Pływaczyk A., Kowalczyk T. 2008. Kształtowanie się zapasów wilgoci w profilach czarnych ziem na użytkach rolnych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 528, 115–122.
• 12. Pierzgalski E. 2008. Relacje między lasem a wodą – przegląd problemów. Studia i materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, 10 (2), 13–23.
• 13. Przybyła Cz., Bykowski J., Mrozik K., Napierała M. 2013. Dynamika zmian stanów wód gruntowych i zapasów wody w glebach polderu Zagórów w zasięgu oddziaływania budowli hydrotechnicznych. Annual Set The Environment Protection (Rocznik Ochrona Środowiska), 15, 793–806.
• 14. Sielska I., Kozaczyk P., Bykowski J., Przybyła Cz. 2007. Wpływ wód gruntowych na uwilgotnienie gleb w zlewni Kościańskiego Kanału Obry. Zesz. Prob.. Post. Nauk Rol., 519, 281–288.
• 15. Stasik R., Szafrański Cz., Korytowski M. 2007. Zmienność przepływów w ciekach małych zlewni nizinnych o zróżnicowanym zasilaniu i stopniu lesistości na tle warunków meteorologicznych. Formatio Circumiectus Acta Sci. Pol. 6(1).
• 16. Tyszka J. 1997. Retencja wodna w lasach. Biblioteczka leśniczego. Wyd. Świat, Warszawa, 87.