Krzysztof Penderecki Arboretum in Lusławice – a synergy of cultural heritage and exceptional values of natural diversity

• Autorzy: Bobek Wojciech

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2022.52.D-01

Warianty tytułu

PL

Arboretum Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach – synergia dziedzictwa kulturowego i wyjątkowych wartości różnorodności przyrodniczej

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Penderecki's Arboretum in Lusławice is an example of the creative and unique work of an outstanding composer, visionary and lover of trees. Based on the historic park was created, a new, outstanding work, a collection combining a huge number of taxa into elements of garden composition, based on significant achievements of garden art of classical culture. The high natural and cultural values seamlessly blend with the historical park and the surroundings of the Lusławice Manor. The property is a rare example today of creative development of the historic layout with new elements, without simultaneous destruction of the existing values, but rather their protection and flourishing, creating new values on a regional, national and, because of the creator himself, global scale.

PL

Arboretum Pendereckiego w Lusławicach jest przykładem twórczego i wyjątkowego dzieła wybitnego kompozytora, wizjonera i miłośnika drzew. Na kanwie historycznego parku powstało, nowe, wybitne dzieło, kolekcja, łącząca ogromną liczbę taksonów w elementy kompozycji ogrodowej, bazującej na znaczących osiągnięciach sztuki ogrodowej kultury klasycznej. Wysokie walory przyrodniczo-kulturowe w płynny sposób przenikają się z zabytkowym parkiem i otoczeniem dworu w Lusławicach. Obiekt stanowi, rzadki obecnie, przykład twórczego rozwoju historycznego układu o nowe elementy, bez jednoczesnego niszczenia zastanych wartości, a raczej ich ochrony i rozkwitu, tworząc nowe wartości w skali regionalnej, ogólnopolskiej, a z racji samego twórcy, ogólnoświatowej.

Słowa kluczowe

EN

arboretum; biodiversity; cultural heritage; plant collection; garden art

PL

arboretum; bioróżnorodność; dziedzictwo kulturowe; kolekcja roślin; sztuka ogrodowa

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2022
• Tom: nr 52
• Strony: 185--208
• Opis fizyczny: Bibliogr.19 poz., fot., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bobek Wojciech

• Cracow University of Technology, Poland. Faculty of Architecture. Chair of Landscape Architecture

• https://orcid.org/0000-0002-6933-1110

Bibliografia

• [1] Adamski A. 2021. 30 hektarowy ogród Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach. portal Biznes i Styl. https://www.biznesistyl.pl/kultura/oblicza-kultury/2668_ogrod-krzysztofa-pendereckiego-w-luslawicach.html. dostęp/access 1.10.2022.
• [2] Baran Z., Chrzanowski T., Tumiłowicz J., 2000. Opus lusławickie. Rzecz o arboretum Krzysztofa Pendereckiego, Wydawnictwo Słowo/obraz Terytoria, Gdańsk. ISBN: 83-87316-64-4.
• [3] Bobek W et al. 2019. Dokumentacja dendrologiczno-architektoniczno-krajobrazowa dotycząca Arboretum Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach, obejmująca inwentaryzację dendrologiczną, architektonicznokrajobrazową, geodezyjną, waloryzację kulturowo-przyrodniczą, stratygrafię wiekową i gatunkową, projekt gospodarki drzewostanem, oszacowanie wartości koncepcyjnej oraz operat rzeczoznawcy ustalający wartość wyposażenia parkowego, zieleni drzewiastej, rabat i trawników. Kraków. maszynopis w archiwum Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach.
• [4] Dolatowski J. 2011. Drzewozbiór Stanisława Wodzickiego, część 1, Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, Vol. 59, pp. 23–35.
• [5] Gajewski W., Karpowiczowa L. 1971. Przewodnik po Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego.PWN. Warszawa.
• [6] Gołaszewski Z. 2018. Bracia polscy zwani arianami. Wyd. WIMANA. Gdańsk. ISBN: 978-83-9505-351-1.
• [7] Iwanicka-Nijakowska A. 2012. Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego, serwis culture.pl https://culture.pl/pl/artykul/europejskie-centrum-muzyki-krzysztofa-pendereckiego. dostęp/access 12.10.2022.
• [8] Jancelewicz R. 2019. Dynamika przyrostu wybranych gatunków drzew Ogrodu Romantycznego Łazienek Królewskich w Warszawie w zależności od współczynnika zwarcia, praca magisterska, maszynopis. SGGW.
• [9] Lileyko J. 1984. Życie codzienne w Warszawie za Wazów. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa. ISBN : 8306010213.
• [10] Marcinek R., Myczkowski Z. 2017. Czas na Nową Hutę – o planie ochrony Parku Kulturowego Nowa Huta, Ochrona Zabytków. no. 1. pp 129-161.
• [11] Medbury S. 1993. Taxonomy and Arboretum Design, Arnoldia, vol. 53, no. 3. pp. 13-24.
• [12] Ogrody botaniczne i arboreta w Polsce. 1987. red. Łukasiewicz A. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa. ISBN: 8388823957.
• [13] Paulli S. 1653. Viridaria varia regia et academica publica in usum magnatum ac , R. M. Daniae, Norvegiae etc. Med. Aulic. Hafniae.
• [14] Penderecki K. 2005. Rozmowy lusławickie, t. 1, rozmawiał Tomaszewski M. Lusławickie ogrody. t. 2. Olszanica: Wydawnictwo Bosz, ISBN : 838974726X
• [15] Siewniak M., Mitkowska A. 2021. Tezaurus sztuki ogrodowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław. ISBN: 978-83-7717-367-1.
• [16] Sobolewski R.K., Ostrowska-Dudys M.B., Janas M.J. 2017. Wartość przyrodniczo-historyczna osobliwości dendrologicznych Bolkowa na Dolnym Śląsku, Nauka Przyr. Technol. 11 (4), 343-354.
• [17] Stachańczyk R. 2017. Muskauer Park / Park Mużakowski – konserwacja i reintegracja. Ochrona Zabytków – dodatek specjalny „Dziedzictwo w Polsce”, no 1.
• [18] Tumiłowicz J. 2010. Uwagi o zakładaniu i prowadzeniu arboretów w Polsce, Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, vol. 58, pp. 55-60.
• [19] Zachariasz A. 2014. On the value and valuation of gardens – on various aspects of gardens – "the purest of human pleasures". Technical Transactions. Architecture. Iss. 5-A, pp. 9-34.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).