Badania paleobotaniczne młodoplejstoceńskich osadów jeziornych Wysoczyzny Płockiej

Krupiński, K. M.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Badania paleobotaniczne młodoplejstoceńskich osadów jeziornych Wysoczyzny Płockiej

Autorzy

Krupiński K. M.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

The investigations of the younger pleistocene lacustrine sediments of the Płock Upland

Języki publikacji

Abstrakty

Przeprowadzono badania fizykochemiczne i paleobotaniczne osadów z sześciu zbiorników akumulacji biogenicznej późnego glacjału zlodowacenia Warty, interglacjału eemskiego i wczesnego vistulianu, głównie z północnej części Wysoczyzny Płockiej i przylegającej do niej od północnego zachodu Równiny Urszulewskiej, przykrytych i nieprzykrytych osadami glacigenicznymi. Wyniki badań pozwoliły wyznaczyć linię maksymalnego na tym obszarze zasięgu lądolodu zlodowacenia Wisły, odtworzyć przemiany klimatyczno-florystyczne tego odcinka młodszego plejstocenu, poznać cechy fizykochemiczne osadów i dynamikę zbiorników jeziornych tego kopalnego, dotychczas nieznanego, pojezierza eemskiego oraz opracować regionalną stratygrafię pyłkową. Szczególnie interesujące okazały się osady biogeniczne ze Studzieńca. Zawarty w nich zapis paleobotaniczny i wyróżnione 24 L PAZ pozwoliły odtworzyć przemiany klimatyczno-florystyczne przed-eemskiego późnego glacjału, stadium proto-, mezo- i telokratycznego interglacjału eemskiego oraz całego wczesnego vistulianu. W obrębie osadów wczesnego vistulianu zaznaczają się dwa ocieplenia interstadialne: Studzieniec I i Studzieniec II, które zostały skorelowane z interstadiałem Amersfoort-Brørup i Odderade lub Zgierz-Rudunki ZRII-11, ZRII-12 i ZRII-14.

Physical-chemical and paleobotanical investigations of organic sediments from six reservoirs of the Late Warta Glaciation, Eemian Interglacial and the Early Vistulian age, situated mainly in the northern part of Płock Upland and Urszulewo Lowland (with or with-out the cover of glaciogenic deposits) were conducted. Results allowed to trace the maximum extent of the Vistula Glaciation in thatarea, to reconstruct climatic and floral changes during that part of theYounger Pleistocene, to estimate physical-chemical features of lake sediments and dynamic of fossil lakes which created that earlier unknown Eemian Lakeland and to work out regional pollen stratigraphy. Biogenic lake sediments from Studzieniec turned out to be the most interesting. Paleobotanical record included in organic deposits and 24L PAZ which were distinguished there give possibility to reconstructthe climatic and vegetation changes during the Late Warta Glaciation, protocratic, mesocratic and telocratic phases of the Eemian Interglacial, as well as during all of the early Vistulian. Two warm interstadial-rank oscillation during the early Vistulian, Studzieniec I and Studzieniec II, were distinguished. They were correlated with Amersfoort-Brørup and Odderade or Zgierz-Rudunki ZR II-11, ZR II-12 and ZR II-14 oscillations.

Słowa kluczowe

osady biogenne analiza fizyczno-chemiczna analiza pyłków palinostratygrafia klimatostratygrafia Młodszy plejstocen Eemian Interglacial wczesny Vistulian Amersfoort-Broørup Interstadial Odderade Wyżyna Płocka

biogenic sediments physical-chemical analysis pollen analysis palynostratigraphy climatostratigraphy Younger Pleistocene Eemian Interglacial early Vistulian Amersfoort-Broørup Interstadial Odderade Płock Upland

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

Rocznik

2005

Tom

T. 184

Strony

5--58

Opis fizyczny

Biblogr. 106 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Krupiński K. M.

Państwowy Instytut Geologiczny ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

1. AARIO L., 1943 - Über die Wald-und Klimaentwicklung an der lappländischen Eismeerküste in Petsamo. Ann. Bot. Soc. Zool. Bot. Fenn., 19, 1: 1–118.
2. BALWIERZ Z., ROMAN M., 2002 - A new Eemian Interglacial toEarly Vistulian site at Łanięta, Central Poland. Geol. Quart., 46,1: 207–217.
3. BARANIECKA M.D., 1974 - Plejstocen nad dolną Wkrą. Biul. Inst. Geol., 268: 5–89.
4. BARANIECKA M.D., JANCZYK-KOPIKOWA Z., 1991 - Deposits and pollen analysis of the Eemian Interglacial section at Sokolniki Stare (Płock Upland). Kwart. Geol., 35, 1: 27–36.
5. BEAULIEU L.J., REILLE M., 1984 - A long Upper Pleistocenepollen record from Les Echets near Lyon. Boreas, 13: 111–132.
6. BEAULIEU J.L., REILLE M., 1989 - The transition from temperate phases to stadials in the long Upper Pleistocene sequence from Les Echets (France). Palaeogeogr. Palaeoclim. Palaeoecol., 72: 147–159.
7. BEHRE K.E., 1989 - Biostratigraphy of the last glacial period in Europe.Qutern. Sc. Rev., 8: 25–44.
8. BEHRE K.E., LADE U., 1986 - Eine Folge von Eem und 4 Weichsel-Interstadialen in Oerel Niedersachsen und ihr Vegetations-ablauf.Eiszeit. u. Gegenw., 36: 11–36.
9. BEUG H.J., 1979 - Vegetationsgeschichtlich pollenanalytischeUntersuchungen am Riss/Würm Interglazial von Eurach am Starnberger See/Obb. Geol.Bavarica, 80: 91–106.
10. BROGOWSKI Z., CZERWIÑSKI Z., 1971- Materiały do ćwiczeń z gleboznawstwa. Ćwiczenia laboratoryjne. Cz. II. SGGW, Warszawa.
11. ERD K., 1973 - Pollenanalytische Gliederung der Pleistozäns der Deutschen Demokratischen Republik. Z. Geol. Wiss., 1,9:1087–1103.
12. ERD K., 1978 - Pollenstratigraphie in Gebiet der skandinavischen Vereisung. Schrift. Geol. Wiss., 9: 99–119.
13. FIRBAS F., 1949 - Spät-und nacheiszeitliche Waldgeschichte Mitteleuropas nördlich der Alpen 1, G. Fischer Verl., Jena.
14. FRENZEL B., 1967 - Die Klimaschwankungen der Eiszeitalters.Viewag. u. Sohn., Braunschweig.
15. GORCZYŃSKI T., 1968 - Szczególny przypadek żywotności pędów rokitnika zwyczajnego (Hippophaë rhamnoides L.). Rocz. Pol. Tow. Dendr., 22: 15–19.
16. GRÜGER E., 1979a - Spätriss, Riss/Würm und Frühwürm Samerberg in Oberbayern - Vegetationsgeschtlicher Beitrag zur Gliederung des Jungpleistozäns. Geol. Bavarica, 80: 5–64.
17. GRÜGER E., 1979b - Die Seeablagerungen vom Samerberg/Obb.und ihre Stellung im Jungpleistozän. Eiszeit. u. Gegenw., 29:23–34.
18. GRÜGER E., 1979c - Untersuchungen zur Gliederung und Vegetationsgeschichte des Mittelpleistozäns am Samerberg in Obernbayern.Geol. Bavarica, 84: 21–40.
19. GRÜGER E., 1989 - Palynostratigraphy of the last interglacial/glacial cycle in Germany. Quatern. Intern., 3/4: 79–89.
20. GRÜGER E., 1991 - Late Quaternary biostratigraphy in Northern Germany 150 000–15 000 years B.P. Striae,34: 7–14.
21. HULTEN E., 1950 - Atlas of the distribution of vascular planst in NW Europe. Gen. Lit. Aust. Förl., Stockholm.
22. ILNICKI P., 1971 - Ustalenie rozmiaru osiadania meliorowanych gytiowisk na przykładzie złoża gytii wapiennej w Objezierzu. Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln., 107: 181–189.
23. IVERSEN J., 1954 - The Late-Glacial flora of Denmark and its relations to climate and soil.Denm. Geol. Unders., 2, 80: 87–119.
24. JANKOVSKA V., KOMAREK J., 2000 - Indicative value of Pediastrum and other coccal green algae in palaeoecology. Folia Geobot., 35: 59–82.
25. JASTRZĘBSKA-MAMEŁKA M., 1985 - Interglacjał eemskii wczesny vistulian w Zgierzu-Rudunkach na Wyżynie Łódzkiej. Acta Geogr. Lodz., 53.
26. JUNG W., 1979 - Die pflanzlichen Grossreste der Riss/Würm Interglazials von Eurach am Starnberger See/Obb. Geol. Bavarica, 80: 107–113.
27. KARCZEWSKI A., 1996 - Zróżnicowanie morfo- i litologiczne fazy pomorskiej na obszarze Pomorza Zachodniego i środkowego. Geografia, 57: 138–148.
28. KOMAREK J., JANKOVSKA V., 2001 - Review of the green algal genus Pediastrum; implication for pollen - analytical research.Bibl. Phycologica, 108.
29. KONDRACKI J., 1980 - Geografia fizyczna Polski. PWN, Warszawa.
30. KOPEROWA W., 1962 - Późnoglacjalna i holoceńskia historia roślinności Kotliny Nowotarskiej. Acta Palaeobot., 2, 3: 1–66.
31. KOTARBIŃSKI J., 1966 - Budowa i wiek moren czołowych w okolicy Gozdowa na Wysoczyźnie Płockiej. Prz. Geogr., 38,1:107–115.
32. KOTARBIŃSKI J., 1967 - Morfologia doliny Wkry między Zieluniem a Bieżuniem. Prz. Geogr.,39, 2: 383–389.
33. KOTARBIŃSKI J., 1972 - Morfologia sandru i doliny Skrwy. Praca doktorska. Arch. Inst. Geogr. UMK, Toruń.
34. KOTARBIŃSKI J., 1974 - Morfologia sandru i doliny Skrwy.Dok. Geogr. Inst. Geogr. PAN, 6: 34–36.
35. KOTARBIŃSKI J., 1999a - Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, ark. Sierpc. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
36. KOTARBIŃSKI J., 1999b - Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, ark. Sierpc. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
37. KOTARBIŃSKI J., 2000a - Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, ark. Żuromin. Państw. Inst.Geol., Warszawa.
38. KOTARBIŃSKI J., 2000b - Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, ark. Bieżuń. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
39. KOTARBIŃSKI J., 2000c - Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, ark. Bieżuń. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
40. KOTARBIŃSKI J., 2001 - Szczegółowa mapa geologiczna Polski1:50 000, ark. Żuromin. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
41. KOTARBIŃSKI J., KRUPIŃSKI K.M., 1995 - Osady interglacjału eemskiego w Studzieńcu i Babcu Piasecznym k. Sierpca. Prz. Geol.,43, 7: 565–571.
42. KOTARBIŃSKI J., KRUPIŃSKI K.M., 2000a - Pierwsze stanowiska osadów biogenicznych interglacjału eemskiego na Równinie Urszulewskiej. Prz. Geol.,48, 7: 596–600.
43. KOTARBIŃSKI J., KRUPIŃSKI K.M., 2000b - Osady interglacjału eemskiego w Nadolniku koło Sierpca. Mater. VIIKonf. „Stratygrafia plejstocenu Polski”, Łączyno.
44. KOTARBIŃSKI J., KRUPIŃSKI K.M., 2000c - Jeziorny charakter Wysoczyzny Płockiej w czasie interglacjału eemskiego.Mater. V Zjazdu Geomorfologów Polski: 64–65, Toruń.
45. KOZARSKI S., KASPRZAK L., 1992 - Analiza litofacjalna i modele depozycyjne osadów glacjalnych: strefy marginalnej ostatniego zlodowacenia. Mater. Konf.: „Osady i procesy sedymentacji w środowiskach i systemach depozycyjnych w zapisie współczesnym i kopalnym” (red. J. Wojewoda i Z. Zwoliński):37–47. Wyd. UAM, Poznań.
46. KRUPIŃSKI K.M., 1973 - Studium paleogeograficzne młodszego plejstocenu okolic ̄Żyrardowa. Praca doktorska. Arch. Inst.Geogr. UW, Warszawa.
47. KRUPIŃSKI K.M., 1975 - O stosowaniu metody palinologicznej przy badaniu ewolucji środowiska. Prz. Geogr., 47, 1: 163–169.
48. KRUPIŃSKI K.M., 1978 - Historia, dynamika rozwoju i zaniku zbiornika interglacjalnego w Żyrardowie. Biul. Inst. Geol., 300:153–178.
49. KRUPIŃSKI K.M., 1984 - Evolution of the Late-Glacial and Holocene vegetation in the Polish Tatra Mts, based of pollen analysis of sediments of the Przedni Staw Lake.Bull. Pol. Acad., Earth Sc., 31, 1–4: 37–48.
50. KRUPIŃSKI K.M., 1986 - Sediments of the Eemian Interglacial of Komorów near Pruszków (Mazovian Lowland).Bull. Pol. Acad., Earth Sc., 34, 4: 387–394.
51. KRUPIŃSKI K.M., 1988 - Stanowiska flory interglacjału eemskiego w Warszawie przy ul. Kasprzaka. Kwart. Geol., 32, 3/4:663–680.
52. KRUPIŃSKI K.M., 1990 - Wstępna ocena zasobów i przydatności nawozowej osadów wapiennych (plejstoceńskiej kredy jeziornej) w rejonie Ossówki gm. Leśna Podlaska. Opr. i Proj. Geol., Warszawa. 50 Literatura
53. KRUPIŃSKI K.M., 1991 - Wstępna ocena zasobów i przydatności nawozowej osadów wapiennych (plejstoceńskiej kredy jeziornej) w rejonie Grabanowa, gm. Biała Podlaska. Opr. i Proj. Geol., Warszawa.
54. KRUPIŃSKI K.M., 1992a - Flora późnego glacjału i holocenu z Chojnej, Polska NW.Geografia,50: 497–510, UAM, Poznań.
55. KRUPIŃSKI K.M., 1992b - Significance of Hippophaë rhamnoides L. in evolution of the Eemian Interglacial flora in Warsaw area.Acta Soc. Bot. Pol.,61, 1: 131–144.
56. KRUPIŃSKI K.M., 1992c - Flora młodoplejstoceńska z Łomżycy (Polska NW). Studia Geol. Pol.,99: 61–91.
57. KRUPIŃSKI K.M. 1995a - Stratygrafia pyłkowa i sukcesja roślinności interglacjału mazowieckiego w świetle badań osadów z Podlasia. Acta Geogr. Lodz., 70.
58. KRUPIŃSKI K.M., 1995b - Orzeczenie paleobotaniczne dotyczące próbek osadów organicznych z otworu wiertniczego Studzieniec i Babiec Piaseczny, arkusz Sierpc. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
59. KRUPIŃSKI K.M., 1995c -Taxusin plants communities of theMazovian Interglacial age in Central Europe and its climato-stratigraphical consequences.Bull. Pol. Acad., Earth Sc., 43,1:29–41.
60. KRUPIŃSKI K.M., 1999a - Orzeczenie paleobotaniczne dotyczące wybranych próbek osadów ze stanowiska Zieluń i Lubowidz, ark. Żuromin. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
61. KRUPIŃSKI K.M., 1999b - Orzeczenie paleobotaniczne dotyczące próbek osadów z otworu wiertniczego: Rostowa i Pozga, ark.Bieżuń. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
62. KRUPIŃSKI K.M., 2001 - Orzeczenie paleobotaniczne dotyczące wybranych próbek osadów z ̄Żarowa, ark. Izbica Kujawska. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
63. KRUPIŃSKI K.M., 2002a - Regionalna stratygrafia pyłkowa osadów interglacjału eemskiego obszaru Warszawy. Maszynopis.
64. KRUPIŃSKI K.M., 2002b - Opracowanie zawartości paleobotanicznej wybranych próbek osadów biogenicznych z otworu wiertniczego Leszczyno LE.2/00, ark. Staroźreby. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
65. KRUPIŃSKI K.M., KOTARBIŃSKI J., 2002 - Młodoplejstoceńskie zbiorniki jeziorne Wysoczyzny Płockiej w świetle badań palinologicznych ich osadów. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
66. KRUPIŃSKI K.M., MORAWSKI W., 1993 - Geological position and pollen analysis of Eemian Interglacial sediments of Warsaw-Wawrzyszew. Acta Palaeobot., 33, 1: 5–42.
67. KRUPIŃSKI K.M., WIĘCKOWSKI K., 1986 - Geologiczna tłokowa sonda rdzeniowa. Inf. Bud. Wodno-Inż., 12: 14–16.
68. LAMPARSKI Z., 1979a - Szczegółowa mapa geologiczna Polski1: 50 000, ark. Mochowo. Inst. Geol., Warszawa.
69. LAMPARSKI Z., 1979b - Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, ark. Mochowo. Inst. Geol., Warszawa.
70. LAMPARSKI Z., 1996 - Zarys budowy geologicznej i charakterystyka rzeźby Wysoczyzny Płockiej i Pojezierza Dobrzyńskiego ze szczególnym uwzględnieniem budowy i genezy drumlinów oraz moren czołowych. W: Rzeźba i osady czwartorzędu Polski środkowej (red. J. Dzierżek): 54–58. Wyd. Wydz. Geol. UW, Warszawa.
71. LENCEWICZ S., 1927 - Dyluwium i morfologia środkowego Powiśla. Pr. Państw. Inst. Geol., 2, 2: 66–220.
72. LITT T., 1990 - Pollenanalytische Untersuchungen zur Vegetations und Klimaentwicklung während des Jungpleistozäns inder Becken Gröbern und Grabschütz.Altenbg. Natwiss. Forsch., 5: 92–105.
73. MAKSIMOW A., 1965 - Torf i jego użytkowanie w rolnictwie. PWRiL, Warszawa.
74. MAMAKOWA K., 1988 - Pollen stratigraphy of the Eemian and adjoining glacial deposits based on continuous in Poland. Bull. Pol. Acad., Earth Sc., 36, 3–4: 299–307.
75. MAMAKOWA K., 1989 - Middle Polish Glaciation, Eemian and Early Vistulian vegetation at Imbramowice near Wrocław and the pollen stratigraphy of this part of the Pleistocene in Poland. Acta Palaeobot., 29, 1: 11–176.
76. MARKOWSKI S., 1971 - Wstępna charakterystyka złóż gytii na Ziemi Szczecińskiej. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol., 107: 73–84.
77. MENKE B., TYNNI R., 1984 - Das Eeminterglazial und das Weichselfrühglazial von Rederstall Dithmarschen und ihre Bedeutung für die mitteleuropäische Jungpleistozän - Gliederung. Geol. Jb. A,76: 3–120.
78. NIKLEWSKI J., 1968 - Interglacjał eemski w Główczynie koło Wyszogrodu. Monogr. Bot., 27: 125–185.
79. NIKLEWSKI J., KĄCKI J., STAWIN J., 1964 - Analiza pyłkowa interglacjału z Główczyna. Acta. Geol. Pol., 14, 3: 407–414.
80. NIKLEWSKI J., KRUPIŃSKI K.M., 1992 - Osady interglacjału eemskiego i vistulianu z Kotliny Łomżycy (Polska płn.wsch.).Studia Geol. Pol., 99: 43–59.
81. NORYŚKIEWICZ B., 1978 - Interglacjał eemski w Nakle nad Notecią. Acta Palaeobot., 19, 1: 67–112.
82. RALSKA-JASIEWICZOWA M., 1966 - Osady denne jeziora Mikołajskiego na Pojezierzu Mazurskim w świetle badań paleobotanicznych. Acta Palaeobot.,7, 2: 1–118.
83. RALSKA-JASIEWICZOWA M., 1980 - Late-Glacial and Holocene vegetation of the Bieszczady Mts (Polish Eastern Carpathians). Inst. Bot. PAN, PWN, Kraków.
84. ROSZKO L., 1968 - Recesja ostatniego lądolodu z terenu Polski. Pr. Geogr., 74: 65–100.
85. RUSZCZYŃSKA-SZENAJCH H., 1964 - Plejstocen w okolicach Wyszogrodu nad Wisłą. Acta Geol. Pol., 14, 3: 407–414.
86. SOBOLEWSKA M., 1954 - Dzika winorośl (Vitis silvestris Gmel.) w plejstocenie Polski. Biul. Inst. Geol., 100: 271–290.
87. SOBOLEWSKA M., 1961 - Flora interglacjalna z Góry Kalwarii. Biul. Inst. Geol., 100: 271–290.
88. STANKOWSKI W., BLUSZCZ A., NITA M., 1999 – Stanowisko osadów górnoczwartorzędowych Mikorzyn i Sławoszewek w świetle badań geologicznych, datowania radiowęglowego iluminescencyjnego oraz analiz paleobotanicznych. W: Geochronologia górnego czwartorzędu Polski (red. A. Pazdur i in.): 87–112. WIND-J. Wojewoda, Wrocław.
89. SZYMKIEWICZ D., 1923 - Sur l’importance du deficit hygrometrique pour la phytogeographic ecologique. Acta Soc. Bot. Pol., 1: 8–18.
90. ŚRODOŃ A., 1960 - Pollen spectra from Spitsbergen.Folia Quatern.,3.
91. ŚRODOŃ A., 1967a - Świerk pospolity w czwartorzędzie Polski. Acta Palaeobot., 8, 2: 1–59.
92. ŚRODOŃ A., 1967b - Stratygrafia późnego plejstocenu Polski niżowej na podstawie paleobotanicznej.W: Czwartorzęd Polski(red. R. Galon): 61–71. PWN, Warszawa.
93. ŚRODOŃ A., 1970 –Hippophaë rhamnoides in the Quaternary of Poland. Acta Geogr. Lodz., 24: 415–424.
94. ŚRODOŃ A., GOŁĄBOWA M., 1956 - Plejstoceńska flora z Bedlna. Biul. Inst. Geol., 100: 7–44.
95. TAUBER H., 1965 - Differential pollen dispersion and the interpretation of pollen diagram. Danm. Geol. Unders., II,89: 1–69.
96. TOBOLSKI K., 1986 - Paleobotanical studies of the Eemian Interglacial and Early Vistulian at Władysławów in the vicinity of Turek (preliminary report).Quatern. Stud. in Poland, 7:91–101.
97. TOBOLSKI K., 1991 - Biostratygrafia i paleoekologia interglacjału eemskiego i zlodowacenia Wisły regionu konińskiego. W: Przemiany środowiska geograficznego obszaru Konin–Turek (red. W. Stankowski): 45–87. UAM, Poznań.
98. TOBOLSKI K., 2000 - Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych. PWN, Warszawa.
99. TOMANEK J., 1966 - Botanika leśna. PWRiL, Warszawa.
100. WELTEN M., 1950 - Beobachtungen über den rezenten Pollenniedeschlag in Alpiner Vegetation. Ver. Geobot. Inst. Rubel., 149: 48–57.
101. WIĘCKOWSKI K., 1966 - Osady denne Jeziora Mikołajskiego. Pr. Geogr. PAN, 57.
102. WIŚNIEWSKI T., 1930 - O arktycznej granicy lasu w Laponii Petsamo (Finlandia). Rocz. Pol. Tow. Dendr., 3: 140–161.
103. WYSOTA W., 1999 - Ice sheet maximum limit of the Vistulian Glaciation in the mid eastern Chełmno-Dobrzyń Lakeland, northern Poland. Geol. Quart., 43, 2: 189–202.
104. ZAGWIJN W.H., 1989 - Vegetation and climate during warmer intervals in the Late Pleistocene of Western and Central Europe.Quatern. Intern.,3: 57–67.
105. ZAGWIJN W.H., 1996 - An analysis of Eemian climate in Westernand Central Europe. Quatern. Sc. Rev., 15: 451–469.
106. ZALEWSKA Z., 1955 - Rokitnik zwyczajny (Hippophaë rhamnoides L.). Rocz. Pol. Tow. Dendr., 10: 356–376.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-44e62515-cf73-47d4-b519-ef3f1fcb8a1c