Floristic diversity of selected plant communities on extensive and abandoned grasslands in the Nadwieprzański Landscape Park

• Autorzy: Warda M. , Stamirowska-Krzaczek E. , Kulik M.

Warianty tytułu

PL

Zróżnicowanie florystyczne wybranych zbiorowisk roślinnych ekstensywnych użytków zielonych w Nadwieprzańskim Parku Krajobrazowym

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper presents floristic diversity of some plant communities in the Nadwieprzański Landscape Park (middle part of the Wieprz River valley). Phytosociological relevés were made in the years 2005–2007 with Braun-Blanquet method. Species richness was a base to calculate the Shannon-Wiener diversity index. The Wieprz River valley has the character of a floodplain. In its middle reaches, communities of the Molinio- Arrhenatheretea class accounted for nearly 75% of all plant communities in grasslands. Herbaceous communities were represented by associations from the Filipendulion alliance. The greatest diversity (H’ = 3.4) was characteristic for vegetation of the Valeriano-Filipenduletum association. It formed small patches in abandoned meadows. Small patches of plants from the Lythro-Filipenduletum ulmariae association, having a slightly smaller floristic diversity (H’ = 3.0) were found on abandoned meadows located in highly silted and poor organic soils. Characteristic species of herbaceous communities (Filipendula ulmaria, Valeriana officinalis and Lythrum salicaria) occurred also in the sward of abandoned thistle meadows. Typical thistle meadows (Cirsietum rivularis), with the predominance of Cirsium rivulare developed in land depressions, not far from the Wieprz River, in the vicinity of abandoned drainage ditches and along the edges of the valley. However, the total abandonment of these meadows leads to changes in floristic composition of the sward and to succession towards herbaceous communities.

PL

Celem pracy była ocena różnorodności florystycznej zbiorowisk roślinnych w Nadwieprzańskim Parku Krajobrazowym. Zdjęcia fitosocjologiczne wykonano w latach 2005–2007 metodą Brauna-Blanqueta. Posłużyły one do określenia fitosocjologicznej przynależności zbiorowisk użytków zielonych. Liczebność gatunków stanowiła podstawę do obliczenia wskaźników różnorodności Shannona-Wienera. Dolina Wieprza ma charakter doliny zalewowej. Zbiorowiska należące do klasy Molinio-Arrhenatheretea stanowiły prawie 75% wszystkich zbiorowisk występujących na użytkach zielonych w środkowej części doliny Wieprza. Zbiorowiska ziołoroślowe reprezentowały zespoły ze związków Filipendulion. Największe zróżnicowanie florystyczne (H’ = 3,4) stwierdzono w runi zespołu Valeriano-Filipenduletum, występującego w małych płatach na zaniedbanych łąkach. Nieco mniejszą różnorodnością (H’ = 3) charakteryzowała się roślinność zespołu Lythro-Filipenduletum, która zasiedlała niewielkie powierzchnie łąk na słabych glebach organicznych. Gatunki charakterystyczne zbiorowisk ziołoroślowych (Filipendula ulmaria, Valeriana officinalis i Lythro salicaria) pojawiały się w runi nieużytkowanych łąk ostrożeniowych. Trzecim wyróżnionym zespołem były łąki ostrożeniowe (Cirsietum rivularis), z dominacją Cirsium rivulare, które wykształciły się w obniżeniach terenowych, w niewielkiej odległości od koryta rzeki Wieprz, w pobliżu zaniedbanych rowów melioracyjnych oraz na obrzeżach doliny. Jednakże, brak użytkowania tych łąk prowadzi często do zmian w składzie florystycznym runi i sukcesji w kierunku zbiorowisk ziołoroślowych.

Słowa kluczowe

EN

floristic diversity; grassland communities; Nadwieprzański Landscape Park; valley of the middle Wieprz River

PL

Dolina Środkowego Wieprza; Nadwieprzański Park Krajobrazowy; różnorodność florystyczna; zbiorowiska roślinne użytków zielonych

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2013
• Tom: no. 19 [VII-XII]
• Strony: 77--82
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys.

Twórcy

autor

Warda M.

• University of Life Sciences, Department of Grassland and Landscape Forming, Akademicka 13, 20-950 Lublin, Poland

autor

Stamirowska-Krzaczek E.

• State Higher Vocational School, Institute of Agricultural Sciences, Pocztowa 54, 22-100 Chełm, Poland

autor

Kulik M.

• University of Life Sciences, Department of Grassland and Landscape Forming, Akademicka 13, 20-950 Lublin, Poland

Bibliografia

• 1. BABCZYŃSKA-SENDEK B. 2009. Significance of protection of the meadow and grassland communities for maintenance the floristic diversity in the area of the southeastern Silesian Upland (Poland). Biodiversity Research and Conservation. Vol. 13 p. 49–60.
• 2. BARYŁA R. 1970. Zbiorowiska roślinne w dolinie rzeki Giełczwi i Radomirki [Plant communities in the Giełczew and Radomirka River valley]. Annales UMCS. Sec. E. Vol. 25 p. 167–186.
• 3. BARYŁA R., URBAN D. 2002. Ekosystemy łąkowe. W: Poleski Park Narodowy. Monografia przyrodnicza. [Meadow ecosystems. In: The Poleski National Park. Biological monograph]. Ed. S. Radwan. Lublin. Wydaw. Morpol p. 201–213.
• 4. DRESLER J. 2010. Meadow plant communities of low peatland in the Giełczew river valley (near Stróża village). Teka Komisji Ochrony i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego. Nr 7. Lublin. PAN p. 85–90.
• 5. GAWLIK J., GUZ T., URBAN D. 2001. Zróżnicowany charakter glebowo-wodny i florystyczny obszarów dolinowych Wyżyny Lubelskiej na przykładzie doliny Żółkiewki [The diverse soil, water and floristic character of valley areas on the Lublin Upland: an example of the Żółkiewka River valley]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 1. Z. specj. (3) p. 147–166.
• 6. JURKO A. 1986. Plant communities and some questions of their taxonomical diversity. Ekologia. Vol. 5. No. 1 p. 3–31.
• 7. KONDRACKI J. 1998. Geografia regionalna Polski [Poland’s regional geography]. Warszawa. PWN. ISBN 83-01- 12479-2 pp. 440.
• 8. KOSTUCH R. 1995. Przyczyny występowania różnorodności florystycznej ekosystemów trawiastych [The causes of the floristic diversity in grassland ecosystems]. Annales UMCS. Sec. E. Vol. 50. Suppl. 4 p. 23–32.
• 9. KREBS Ch.J. 1997. Ekologia [Ecology]. Warszawa. PWN. ISBN 83-01120-41-X pp. 736.
• 10. KRYSZAK A. 2001. Różnorodność florystyczna zespołów łąk i pastwisk klasy Molinio-Arrhenatheretea R. Tx. 1937 w Wielkopolsce w aspekcie ich wartości gospodarczej [Floristic diversity of meadow and pasture communities of the Molinio-Arrhenatheretea R. Tx. 1937 class in Wielkopolska in view of their economic value]. Roczniki AR w Poznaniu. Rozprawy Naukowe. Z. 314 pp. 182.
• 11. KUCHARSKI L. 1999. Szata roślinna łąk Polski środkowej i jej zmiany w XX stuleciu [The flora of meadows in Central Poland and its changes in the 20th century]. Łódź. Wydaw. UŁ. ISBN 83-71712-60-X pp. 168.
• 12. Natura 2000 [online]. Mapa obszaru Natura 2000, Dolina Środkowego Wieprza PHL 060005 [Natura 2000 map, Middle Wieprz River Valley PHL 060005]. [Access 02.09.2013]. Available at: http//natura2000.ekolublin.pl/index.php?option=com_obszary&kid=3&oid=39&pid=1
• 13. MATUSZKIEWICZ W. 2007. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski [Guide for the determination of plant communities in Poland]. Warszawa. PWN. ISBN 978-83-01-14439-5 pp. 540.
• 14. MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A., ZAJĄC M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland: a checklist. Kraków. W. Szafer Institute of Botany Polish Academy of Sciences. ISBN 83-85444-83-1 pp. 442.
• 15. MOSEK B., MIAZGA S. 2006. Phytosociological differentiation of plant communities in meliorated river valleys of the Lublin region. Annales UMCS. Sec. E. Vol. 61 p. 377–387.
• 16. PAWLACZYK P., JARMACZEK A. 2000. Poradnik lokalnej ochrony przyrody [Handbook on local nature conservation]. Wyd. 3. Świebodzin. Wydaw. Lubuskiego Klubu Przyrodniczego. ISBN 83- 87846-14-7 pp. 287.
• 17. Plan ochrony Nadwieprzańskiego Parku Krajobrazowego (red. R. Dylewski) [Protection plan of the Nadwieprzański Landscape Park (ed. R. Dylewski)] 1996. IGPiK Lublin. Manuscript (dostępny w Zespole Lubelskich Parków Krajobrazowych; available at the section of Lublin Landscape Parks) pp. 526.
• 18. IMGW 2003. Program ochrony przeciwpowodziowej Wieprza Środkowego z uwzględnieniem miasta Krasnystaw województwo lubelskie, powiaty: Łęczna, Świdnik i Krasnystaw [Flood control programme for the middle Wieprz River in Krasnystaw, Lublin Province, districts: Łęczna, Świdnik and Krasnystaw]. Kraków.
• 19. STAMIROWSKA-KRZACZEK E. 2008. Różnorodność zbiorowisk trawiastych w środkowej części doliny Wieprza i ich walory krajobrazowe [Diversity of grass communities in the middle part of Wieprz River valley and their landscape values]. Lublin. UP pp. 186.
• 20. SABINIARZ A., KOZŁOWSKI S. 2009. Łąki Czerskie w aspekcie krajobrazowym [Landscape aspects of Czersk meadows]. Łąkarstwo w Polsce. Nr 12 p. 141–155.
• 21. BPWiM 1975. Studium generalne doliny Wieprza [General study of Wieprz River valley]. Manuscript. Melioracje użytków rolnych. Białystok.
• 22. SUDER A. 2007. Szata roślinna łąk wilgotnych (rząd Molinietalia caeruleae W. Koch 1926) we wschodniej części Wyżyny Śląskiej [Vegetation of wet meadows – Molinietalia caeruleae W. Koch 1926 – in eastern part of the Silesia Upland]. Łąkarstwo w Polsce. Nr 10 p. 159–172.
• 23. TRĄBA Cz. 1999. Florystyczne i krajobrazowe walory łąk w dolinach rzecznych Kotliny Zamojskiej [Floral and landscape values of meadows in river valleys of the Zamość Valley]. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis. 197. Agricultura. T. 75 p. 321–324.
• 24. TRĄBA CZ., WOLAŃSKI P., OKLEJEWICZ K. 2004. Zbiorowiska roślinne nieużytkowanych łąk i pól w dolinie Sanu [Plant communities of abandoned meadows and fields in the San River valley]. Łąkarstwo w Polsce. Nr 7 p. 207–238.
• 25. TRĄBA CZ., WOLAŃSKI P. 2011. Zróżnicowanie florystyczne łąk związków Calthion i Allopecurion w Polsce – zagrożenia i ochrona [Floristic diversity of meadows representing the Calthion and Allopecurion alliances in Poland – threats and protection]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 11. Z. 1 (33) p. 299–313.
• 26. WARDA M., KOZŁOWSKI S. 2012. Grassland – a Polish resource. In: Grassland Science in Europe. Eds. P. Goliński, M. Warda, P. Stypiński. 17 p. 3–16. Proceedings of the 24th General Meeting of the European Grassland Federation. Lublin, Poland 3–7 June 2012. Poznań. Ofic. Wydaw. Garmond. Vol. 17 p. 3–16.
• 27. WARDA M., STAMIROWSKA-KRZACZEK E. 2007. Florystyczne i krajobrazowe aspekty zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych w środkowej części doliny Wieprza [Floristic and landscape aspects of meadow-pasture communities in the middle part of Wieprz River valley]. Czasopismo Techniczne. Z. 10. Architektura. Z. 5-A p. 177–179.
• 28. WARDA M., STAMIROWSKA-KRZACZEK E. 2010. Floristic diversity of chosen grass communities in the Nadwieprzański Landscape Park. Annales UMCS. Sec. E. Vol. 65 p. 97–102.
• 29. RDOŚ 2013. Założenia do opracowania planu zadań ochronnych obszaru Natura 2000, Dolina Środkowego Wieprza PHL 060005 [Assumptions to developing a plan of protection tasks of the Natura 2000, The Middle Wieprz River Valley PHL 060005] [online]. WPN. 6320.15.2.2013.TB. [Access 02.09.2013]. Available at: http://lublin.rdos.gov.pl/.
• 30. ZARZYCKI J., MISZTAL A. 2010. Abandonment of farming practices: impact on vegetation. Grassland Science in Europe. Vol. 15 p. 133–135.