Properties of the boundary layer and conditions of its development

• Autorzy: Żurowski W. , Krawczyk K. , Nowiński E. , Wronka G. , Krzos-Kaczor A.

Warianty tytułu

PL

Właściwości warstwy granicznej i warunki jej występowania

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Boundary layer phenomena are related to adsorption on a friction surface of lubricant particles which can be generally characterized as electrically unneutral, i.e. ions of polar molecules or of electrically charged molecules. Electrically unneutral particles generally occur in lubricants, but they are also generated in the process of friction due to cracking of hydrocarbon chains, electrification and ionization of molecules. The energy of these molecules, in particular those generated in the process of friction, is different and has influence on thickness of the boundary layer, and thereby on friction. The boundary layer made of such molecules can be controlled by electrical, electromagnetic fields. Friction and thickness of the boundary layer can also be controlled. An interesting issue is the range of parameters in which boundary layers are present and determine the process of friction in isolation, thus making it a separate type of boundary friction. This paper show how boundary layers evolve and under impact of what parameters. This allows for informed use of the interesting properties of these layers in practice, and even for control of the friction process.

PL

Warstwy graniczne związane są ze zjawiskami adsorpcji na powierzchni trącej cząsteczek środka smarowego ogólnie scharakteryzowanych tym, że są nieobojętne elektrycznie, czyli jonów cząsteczek polarnych i cząsteczek naelektryzowanych. Cząsteczki nieobojętne elektrycznie na ogół występują w sposób naturalny w środkach smarowych, ale też powstają w procesie tarcia na skutek pękania łańcuchów węglowodorowych, elektryzacji cząsteczek oraz jonizacji. Energia tych cząsteczek, szczególnie powstających w procesie tarcia jest różna i posiada wpływ na grubość warstwy granicznej, opory tarcia. Warstewką graniczną zbudowana z takich cząsteczek można sterować za pomocą prądu elektrycznego i pól elektromagnetycznych. Sterowaniu podlegają opory tarcia i grubość warstewki. Interesującym problemem jest zakres parametrów, w których warstewki graniczne występują i samodzielnie decydują o procesie tarcia, a więc jest to wydzielony rodzaj tarcia granicznego. W niniejszej pracy pokazano jak ewoluują warstwy graniczne i pod wpływem jakich parametrów. Można w ten sposób świadomie wykorzystywać właściwości tych warstw w praktyce, a nawet sterować procesem tarcia.

Słowa kluczowe

EN

boundary layer; lubricants; boundary friction; friction process

PL

materiały smarowne; warstwa graniczna; tarcie graniczne; sterowanie procesem

• Wydawca: Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM". sp. z o.o.
• Czasopismo: Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 18, nr 12
• Strony: 1454--1459, CD
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., wykr.

Twórcy

autor

Żurowski W.

• Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Mechaniczny; 26-600 Radom; ul. Krasickiego 54

autor

Krawczyk K.

• Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Mechaniczny

autor

Nowiński E.

• Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych, Warszawa, Polska

autor

Wronka G.

• Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Mechaniczny

autor

Krzos-Kaczor A.

• Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Studium Języków Obcych

Bibliografia

• 1. Kostecki B.J., Natanson M.E., Bierszadski L.I., Mechano-chemiczne procesy przy tarciu granicznym, Nauka, Moskwa 1972.
• 2. Stolarski T., Zjawiska mechano-chemiczne towarzyszące tarciu łożyska ślizgowego smarowanego mieszaniną smaru ŁT4 i policzterofluoroetylenu, Inżynieria łożyskowania, Politechnika Gdańska 1976.
• 3. Szczerek M., Wiśniewski M., Tribologia, tribotechnika, PTT 2000.
• 4. Marczak R., Fizykochemia procesu tarcia, Tribologia, t. 5, 2000.
• 5. Krawczyk K., Firkowski A., Nowiński E., Chojnacka A., Stępniewski M., Polit W., Klasek T., Ocena zmian grubości filmu olejowego w badaniach tribologicznych, Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów PW nr 2/2010.
• 6. Kajdas C., Krawczyk K., Nita J., Method and device for testing lubricating properties of lubricating means, U.S. Patent No. 4311036, 1981.
• 7. Kajdas C., Krawczyk K., Nita J., Sposób i układ do pomiaru własności smarnych środków smarowych, Patent polski nr p202886, 1980.
• 8. Kajdas C., Krawczyk K., Nita J., Metode und Gerät für Berstimung fürtribologichen Eigenschaften von Schmierstoffen, German Patent No. G-7364644, 1981.
• 9. Krawczyk K., Zjawiska triboelektryczne w warstewce rozdzielającej powierzchnie trące podczas tarcia ślizgowego, Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów PW nr 2/2010.
• 10. Żurowski W., Krawczyk K., Nowiński E., Wronka G.: Conditions of development of the boundary layer and some of its properties in TRIBOLOGY 2015 (ed. P. de Vaal). SAIT, Pretoria 2015.
• 11. Żurowski W., Structural factors contributing to increased wear resistance of steel friction couples, Eksploatacja i Niezawodność - Maintenance and Reliability, 2012 Vol. 14, No. 1 19-23.