The role of rivers in creating a blue-green city economy on the example of Wroclaw and Gdansk

• Autorzy: Rynio Dorota , Adamiczka Hanna

Identyfikatory

DOI

10.34659/eis.2023.85.2.557

Warianty tytułu

PL

Rola rzek w tworzeniu niebiesko-zielonej gospodarki miejskiej na przykładzie Wrocławia i Gdańska

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article aims to analyse and critically evaluate the use of blue-green infrastructure in the city. The study was conducted on the example of the Wrocław and Gdańsk rivers. An essential element of the analysis is to determine the possibilities of introducing and improving blue-green infrastructure by using good practices in these urban units, particularly those relating to the role of rivers. During the study, the following research questions were formulated: What megatrend of urban development is defined by current conditions, and what do urban units gain in this way? Is the blue-green potential of the examined cities effectively used? What is the state of development of blue-green zones in and around the river? The methods used to write the article are desk research, case study, analysis of the researched areas using up-to-date cartographic materials, IDI, literature, and legal status analysis. The study supports the exchange of information between cities and the management of the river in the city.

PL

Celem artykułu jest analiza i krytyczna ocena wykorzystania zielono-niebieskiej infrastruktury w mieście. Badanie zostało przeprowadzone na przykładzie rzek Wrocławia i Gdańska. Istotnym elementem analizy jest określenie możliwości wprowadzenia oraz poprawy stanu wykorzystania zielono-niebieskiej infrastruktury, przy wykorzystaniu dobrych praktyk w tych ośrodkach miejskich, w szczególności odnoszących się do roli rzek. W trakcie przeprowadzonego badania sformułowano następujące pytania badawcze: Jaki megatrend rozwoju miast określają współczesne uwarunkowania oraz co jednostki miejskie w ten sposób zyskują? Czy zielono-niebieski potencjał badanych miast jest efektywnie wykorzystany? Jaki jest stan zagospodarowania zielono-niebieskich stref w przestrzeni rzeki i w jej pobliżu? W opracowaniu posłużono się takimi metodami badawczymi jak: desk research, studium przypadku, szczegółowa analiza badanych terenów wykorzystująca aktualne dane kartograficzne, indywidualny wywiad pogłębiony, analiza literatury oraz aktów prawnych. Badanie wspomaga wymianę informacji między miastami i zarządzanie rzeką w mieście.

Słowa kluczowe

EN

blue-green infrastructure; river; city; megatrends; development of land by the river

PL

zielono-niebieska infrastruktura; rzeka; miasto; megatrendy; zagospodarowanie terenów nadrzecznych

• Wydawca: Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
• Czasopismo: Economics and Environment
• Rocznik: 2023
• Tom: No. 2
• Strony: 140--153
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., tab.

Twórcy

autor

Rynio Dorota

• Wroclaw University of Economics and Business

• https://orcid.org/0000-0003-4027-2476

autor

Adamiczka Hanna

• Wroclaw University of Economics and Business

• https://orcid.org/0000-0001-9906-962X

Bibliografia

• 1. Adamiczka, H. (2022). rzeki w kształtowaniu rozwoju społeczno-gospodarczego miasta. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. (po polsku).
• 2. Almaaitah, T., Appleby, M., Rosenblat, H., Drake, J. i Joksimovic, D. (2021). Potencjał niebiesko-zielonej infrastruktury jako strategii adaptacji do zmian klimatycznych: systematyczny przegląd literatury. Systemy niebiesko-zielone, 3(1), 223-248. https://doi.org/10.2166/bgs.2021.016
• 3. Breś, J. (2019). Infrastruktura niebieska na kształtowanie niebieskiej przestrzeni miejskiej. Biuletyn KPZK, 276, 47-49. https://journals.pan.pl/dlibra/publication/132578/edition/115841/content .
• 4. Chmielewski, TJ, Śleszyński, P., Chmielewski, Sz. i Kułak, A. (2018). Ekologiczne i Fizjonomiczne Koszty Bezładu Przestrzennego. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego. (po polsku).
• 5. Ćmielewski, M., Głowacki, J., Hausner, J., Kudłacz, M., Kutek, K. i Ramm, K. (2021). Indeks Miasta Wodnego. Ranking Efektywności Wykorzystania Zasobów Wody w Polskich Miastach. https://oees.pl/wp-content/uploads/2021/11/WATER-CITY-INDEX-2021.pdf .
• 6. Eionet. (2017). Mapowanie przyszłości środowiskowej Europy: zrozumienie wpływu globalnych megatrendów na poziomie krajowym. https://www.eea.europa.eu/publications/mapping-europes-environmental-future-understanding
• 7. Komisja Europejska. (2020). Unia Europejska. Czym jest i czym się zająć. https://op.europa.eu/webpub/com/eu-what-it-is/pl/ .
• 8. Europejska Agencja Środowiska. (2019, 14 lutego). Woda w mieście. https://www.eea.europa.eu/pl/sygna142y/sygnaly-2018/artykuly/woda-w-miescie/folder_contents .
• 9. Główny Inspektor Ochrony Środowiska. (2017, 2 czerwca). Jakie są globalne megatrendy i jaki wpływ ma na nie? https://www.gios.gov.pl/pl/eea/aktualnosci/produkty/427-czym-sa-globalne-megatrendy-i-jak-zbadac-ich-wplyw .
• 10. Grady, JS, Her, M., Moreno, G., Perez, C. i Yelinek, J. (2019). Emocje w książeczkach z bajkami: porównanie książeczek przedstawiających grupy etniczne i rasowe w Stanach Zjednoczonych. Psychologia kultury mediów popularnych, 8(3), 207-217. https://doi.org/10.1037/ppm0000185
• 11. Griffiths, S. i Sovacool, BK (2020). Nowe podejście do przyszłego miasta niskoemisyjnego: neutralność pod względem emisji dwutlenku węgla, ekologiczny design i napięcia związane ze zrównoważonym rozwojem podczas tworzenia miasta Masdar. Badania nad energią i nauki społeczne, 62, 101368. https://doi.org/10.1016/j.erss.2019.101368
• 12. Janiszek, M. (2015). Zielona infrastruktura jako koncepcja rozwoju współczesnego miasta. Studia Miejskie, 19, 99-108. http://www.studiamiejskie.uni.opole.pl/wp-content/uploads/2016/05/S_Miejskie_19_2015-Janiszek.pdf (w języku polskim).
• 13. Januchta-Szostak, A. (2020). Błękitno-zielona infrastruktura jako narzędzie adaptacji miast do zmian klimatycznych i rozwoju wód opadowych. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej, Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz, 3, 37-74. https://doi.org/10.21008/j.2658-2619.2020.3.3 (w języku polskim).
• 14. Kampania 17. Celów. (2022, 25 listopada) Agenda 2030. https://kampania17celow.pl/agenda-2030/ .
• 15. Kus, M. i Felski, B. (2018). Zieleń w przestrzeni antropogenicznej jako element korzyści atrakcyjności społecznej i klimatycznej miasta. Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo, 14/II, 81-98. https://doi.org/10.23830/14/II/2018/8198 .
• 16. LEMITOR. (2016). Środowisko Wrocławia – Informator 2014. https://www.wroclaw.pl/files/urzad/srodowisko/Srodowisko_Wroclawia_Informator_2014.pdf .
• 17. Lusawa, R. (2009). Hans Carl von Carlowitz twórca pojęcia „trwałości”. Rocznik Naukowy Wydziału Zarządzania w Ciechanowie, 1-2(III), 5-16.
• 18. Morżoł, I. (2006, 30 marca). UNESCO a Dekada Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju. https://www.unesco.pl/edukacja/dekada-edukacji-nt-zrownoważonego-rozwoju/unesco-a-zrownowazony-rozwoj/ .
• 19. Nosarzewska, E. (2021, 30 kwietnia) Urbanizacja [Megatrendy 2050]. https://ptsp.pl/urbanizacja/ .
• 20. ONZ. (2015). Rezolucja przez Zgromadzenie Ogólne w dniu 25 września 2015 r. [bez odniesienia do Komitetu Głównego (A/70/L.1)]. https://www.unic.un.org.pl/files/164/Agenda%202030_pl_2016_ostateczna.pdf .
• 21. Pietryka, K. (2020). Błękitno-zielona infrastruktura a bezpieczeństwo powodziowe środowiska zurbanizowanych. W: A. Danielewska i M. Maciąg (red.), Najnowsze doniesienia z zakresu ochrony środowiska i nauk pokrewnych (s. 30-31). Lublin: Wydawnictwo Naukowe TYGIEL. (po polsku).
• 22. Polskie Towarzystwo Studiów nad Przyszłością. (2022, 15 listopada). Czym są megatrendy? https://ptsp.pl/megatrendy/ .
• 23. Rada Miasta Gdańska. (2018). Uchwała nr LI/1506/18 Rady Miasta Gdańska z dnia 23 kwietnia 2018 roku w sprawie uchwałenia Studium sytuacjiń i zagospodarowanie przestrzennego miasta Gdańska. https://bip.brg.gda.pl/attachments/article/685/uwala-wraz-z-uzasadniem.pdf .
• 24. Sobol, A. (2021). Zmiany klimatu a kształtowanie współczesnych miast. Magazyn Polskiej Akademii Nauk, 3(67), 34-37. https://doi.org/10.24425/academiaPAN.2021.138634 .
• 25. Spiller, J. (2020, 17 lutego) Miasta grają w zielone… i niebieskie. https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/miasta-graja-w-zielone-i-niebieskie-blekitno-zielona-infrastruktura-8263.html .
• 26. Udas-Mankikar, S. i Driver, B. (2021). Niebiesko-zielona infrastruktura: szansa dla indyjskich miast. https://www.orfonline.org/wp-content/uploads/2021/05/ORF_OccasionalPaper_317_BlueGreenInfrastructure.pdf
• 27. Organizacja Narodów Zjednoczonych. (1987). Raport Światowej Komisji ds. Środowiska i Rozwoju Nasza wspólna przyszłość. https://www.are.admin.ch/are/en/home/media/publications/sustainable-development/brundtland-report.html
• 28. Urząd Statystyczny w Gdańsku. (2021, 20 grudnia). Informator o sytuacji społeczno-gospodarczej Gdańska za 2020 rok. https://gdansk.stat.gov.pl/publikacje-i-foldery/inne-opracowania/informator-o-sytuacji-spoleczno-gospodarczej-gdanska-za-2020-rok,18,17.html .
• 29. Urząd Statystyczny we Wrocławiu. (2021). Rocznik Statystyczny Województwa Dolnośląskiego 2021. https://wroclaw.stat.gov.pl/publikacje-i-foldery/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-wojewodztwa-dolnoslaskiego-2021,2,24.html?contrast=default ).
• 30. Veith, W. (2004). Nachhaltigkeit. W: M. Heimbach-Steins (red.), Christliche Sozialethik (s. 302-315). Ratyzbona.
• 31. Zakrzewska-Półtorak, A. i Pluta, A. (2022). Planowanie przestrzenne jako element rozwoju polskich miast ze względu na zastosowanie zasobów nieruchomości. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego. (po polsku).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).