Transformacje przestrzeni małych i średnich miast na przykładzie współczesnych tendencji w lokalizacji kampusów akademickich

• Autorzy: Pilch R.

Warianty tytułu

EN

Spatial transformations of small and medium towns based on contemporary tendencies in localisation of academic campuses

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono sposoby przeobrażeń przestrzeni miejskiej poprzez adaptacje funkcjonalne istniejących kubatur zorganizowanej tkanki urbanistycznej oraz lokalizacje nowych funkcji, jakimi są kampusy akademickie. Małe i średnie miasta są podstawowym elementem sieci osiedleńczej kraju. W ostatnich kilkunastu latach wiele ośrodków miejskich zostało dotkniętych upadkiem przemysłu - będącego miejscem pracy i źródłem dochodu większości mieszkańców. W szczególnie trudnej sytuacji są miasta, które utraciły dotychczasowe oparcie ekonomiczne w postaci dużego zakładu przemysłowego, nierzadko zatrudniającego kilka tysięcy pracowników. Pozostające z tego powodu niezagospodarowane zasoby kubaturowe oraz zdegradowane przestrzenie stanowią znaczący problem społecznogospodarczy. Rozwój kampusów akademickich w małych i średnich miastach jest zjawiskiem nowym, wymagającym nowego spojrzenia na zasady zagospodarowania przestrzennego tych ośrodków miejskich. Analiza obszarów pod względem możliwości adaptacyjnych na cele usług oświaty stanowi istotne materiały, które mogą zostać wykorzystane w pracach planistycznych zagospodarowania przestrzennego małych i średnich miast. Kolejnym zjawiskiem, mającym wpływ na przekształcenia funkcjonalne zasobów budowlanych są zmienne wartości przestrzeni podlegających degradacji użytkowej obszarów powojskowych. Wymienione powyżej obydwa rodzaje terenów stanowią problem dla współczesnych środowisk administracji. Regulacja poprawy przestrzeni takich terenów odbywa się zazwyczaj na podstawie lokalnych decyzji planistycznych (decyzje o warunkach zabudowy lub decyzje o lokalizacji inwestycji celu publicznego), gdyż zdezaktualizowane plany miejscowe zagospodarowania przestrzennego nie mogą być stosowane w procedurach administracyjnych. Przedstawione w artykule przykłady lokalizacji funkcji kampusów akademickich mogą stanowić znaczące materiały analityczne we współczesnym planowaniu przestrzennym małych i średnich miast.

EN

The paper presents new ways of spatial transformation of a town through functional adaptation of existing urban structures for academic campuses. Small and medium towns are a basic elements of urban network in Poland. In last fifteen years, many of them were severely weakened by a collapse in local industry - place of work for most of the habitants. In particularly bad position are towns which have lost the economical support of a large factories, employing often a few thousands of workers. The remaining building tissue, mostly abandoned, create a serious socio-economical problem. Development of academic campuses in small and medium towns is, in Poland, a fairly new tendency, demanding new way of looking at the aims of urban planning. Analysis of the areas for possible of adaptation for education purposes, can be used during the planning process of spatial composition in small and medium towns. Another phenomenon influencing functional transformations of build tissue, is degradation of ex-military areas. Mentioned above two types of areas make a serious problem for towns administration. Regulation and upgrading projects for these territories are usually based on local planning decisions (decisions on building conditions or decisions on public building location), because outdated local master plans cannot be applied in administration procedures. Examples of new localizations of educational functions presented in this paper may become an analytical support for contemporary spatial planning of small and medium towns.

Słowa kluczowe

PL

przestrzeń miejska; rozwój miasta; transformacja przestrzeni; kampusy akademickie

EN

urban space; city development; transformation of space; academic campuses

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Architektura / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2012
• Tom: z. 51
• Strony: 203--216
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz.

Twórcy

autor

Pilch R.

• Politechnika Poznańska. Wydział Architektury

Bibliografia

• 1. Ast R.: Kształtowanie przestrzeni regionów i miast. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2001.
• 2. Ast R.: Architektura w procesie inwestycyjnym. Wybrane aspekty. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 1997.
• 3. Ast E., Zimowski L.: Konkretyzacja idei dokształcania kadr planistycznych w gminach, Publ. TWP WBPP, Leszno 1976.
• 4. Bogdanowski J.: Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu. Ossolineum, Kraków 1976.
• 5. Bonenberg W.: Architektura ostatnich dziesięcioleci XX wieku. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań 2001.
• 6. Bonenberg W.: Miejska przestrzeń kreatywna. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej, Architektura i Urbanistyka nr 10. Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań 2007.
• 7. Borowski K.: Przemiany urbanistyczne miast i regionów z szczególnym uwzględnieniem czynników prawno-organizacyjnych; Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej Architektura i Urbanistyka, zeszyt 3, Wyd. PP, Poznań 2002.
• 8. Borowski K.: Przedmiejskie transurbacje komunikacyjne, [w:] III Konferencja Naukowo-Techniczna SIiTK "Problemy Komunikacyjne miast w warunkach zatłoczenia motoryzacyjnego", Poznań 2001.
• 9. Borowski K.: Śródmiejskie transurbacje technologiczne. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2001.
• 10. Borowski K.: Zasoby kwartałów śródmiejskich, [w:] Wydawnictwo Politechniki Zielonogórskiej, Zeszyty Naukowe nr 120, Zielona Góra 1998.
• 11. Cichy - Pazder E.: Humanistyczne podstawy kompozycji miast. Wybrane aspekty percepcyjne i behawioralne. Ośrodek Kształcenia Urbanistów, Politechnika Krakowska, Kraków 1998.
• 12. Czarnecki W.: Planowanie miast i osiedli, tom I-VI. PWN, Warszawa-Poznań 1964-1970.
• 13. Fikus M.: Przestrzeń w zapisach architekta, Wydział Architektury Politechniki Poznańskiej oraz wyd. Zebra, Kraków 1999.
• 14. Fikus M.: Cechy procesu projektowego w działalności twórcze i realizacyjnej. Powiązanie praktyki architektonicznej z teorią i dydaktyką. Rozprawy nr 267, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 1992.
• 15. Gasidło K.: Problemy przekształceń terenów poprzemysłowych. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1998.
• 16. Grabiec K.: Konstrukcje żelbetowe. PWN, Warszawa, Poznań 1997.
• 17. Jastrząb T.: Place i Rynki jako zagadnienia urbanistyczne. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2002.
• 18. Kot St.: Historia wychowania. Wydawnictwo "Żak", Warszawa 1996.
• 19. Kozaczko M.: Urbanistyka jako system kulturowy, [w:] Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Budownictwo Lądowe, nr 33, Poznań 1990.
• 20. Maluśkiewicz P.: Konin i okolice, przewodnik. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1979.
• 21. Pilch T., Lepczyk J.: Pedagogika społeczna. Wydawnictwo "Żak", Warszawa 1995.
• 22. Pilch R.: Wybrane czynniki wspomagania rozwoju miast na przykładzie kampusu akademickiego w Koninie, (red.) R. Barełkowski , Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań 2003.
• 23. Pilch R., Borowski K.: Zabudowa rekreacyjna na przykładzie nadgoplańskiego parku krajobrazowego. Politechnika Poznańska, Poznań 2003.
• 24. Raszeja E.: Zrównoważone gospodarowanie przestrzenią aspekty architektoniczne i krajobrazowe, (red.) K. Zimniewicz, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 2001.
• 25. Weigt M.: Ekologiczne zasady rozwoju niektórych miast wielkopolskich. Referat na seminarium polsko-duńskim, Komisja Urbanistyki i Planowania Przestrzennego PAN, Poznań 1986.
• 26. Wejchert K.: Elementy kompozycji urbanistycznej. Arkady, Warszawa 1989.
• 27. Zimowski L.: Prawne aspekty ochrony środowiska i zabytków. Międzynarodowa Konferencja w Żaganiu 1981.
• 28. Zimowski L.: Trwałe i selektywne składniki struktur urbanistycznych i rolniczowiejskich, Instytut Architektury i Planowania Przestrzennego, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 1982.
• 29. Zimowski L.: Jak uczyć urbanistyki? O metodach nauczania planowania miast i osiedli. Publ. TWWP, Poznań 1969.
• 30. Zimowski L., Brochado R.: Dominanty w urządzaniu miast i otoczenia ... , OWN PAN, Poznań 1999.
• 31. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej, zeszyt 2, Poznań 2001.
• 32. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Konina.
• 33. Żórawski J.: O budowie formy architektonicznej. Arkady, Warszawa 1962.
• 34. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Konina. Tekst Studium-Część B Kierunki Rozwoju.
• 35. Ustawy i rozporządzenia tematyczne: - ustawa O zagospodarowaniu przestrzennym ( ... ), - ustawa Prawo budowlane ( ... ), - rozporządzenia O warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( ... ).