Badania krajobrazu kulturowego szansą na integrację polskiej geografii? Artykuł dyskusyjny

• Autorzy: Plit F.

Identyfikatory

DOI

10.30450/201804

Warianty tytułu

EN

Studies of the cultural landscape as an opportunity for the integration of Polish geography? Discussion paper

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Termin krajobraz kulturowy w geografii polskiej funkcjonuje co najmniej od 1829 r. Ma nieco odmienny zakres znaczeniowy niż lanscape i Landschaft. Badania krajobrazów kulturowych w Polsce po 1945 r. uległy marginalizacji, ale po 1989 r. wzrost zainteresowania dziedzictwem kulturowym i regionalizmami przyczynił się do ich ożywienia i uznania za społecznie ważne. Nowe perspektywy otwierają też „ustawa krajobrazowa” z 2015 r. i paneuropejskie zainteresowanie krajobrazami kulturowymi. Działalność Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG przyczyniła się do zmniejszenia chaosu terminologicznego i popularyzacji problematyki krajobrazowej. Holistyczna natura krajobrazów sprawia, że ich badanie wymaga podejścia interdyscyplinarnego, co stwarza korzystne warunki do integracji geografii.

EN

The notion of cultural landscape has been in use in Polish geography since at least 1829. This notion has a somewhat different meaning from that of “landscape” or “Landschaft”. The study of cultural landscapes in Poland was marginalised after 1945, but since 1989, an increase in interest in cultural heritage and regionalism has contributed to the revival of this field of study, and to an enhanced perception of its social importance. Due to the “landscape law” of 2015, and to the general interest in cultural landscapes in Europe, new opportunities are constantly developing in this field. The Commission for Cultural Landscapes of the Polish Geographical Society has been effective in terms of diminishing terminological chaos and popularising the subject of landscapes. The holistic nature of landscapes makes it necessary to apply an interdisciplinary approach, thereby creating advantageous conditions for the integration of geography.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz; krajobraz kulturowy; integracja geografii

EN

landscape; cultural landscape; integration geography

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 39 (1)
• Strony: 63--78
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz.

Twórcy

autor

Plit F.

• Institute of Geography, Jan Kochanowski University in Kielce, Kielce, Poland

Bibliografia

• Braudel F., 1949: La Mediterranée et le monde méditerranéen à l’époque de Philippe II, Armand Colin, Paris.
• Brinckerhoff Jackson J., 1996: A Sence of Place, a Sence of Time, Yale University Press, Yale.
• Brunet R. (ed.), 1992: L’Atlas des paysages ruraux de France, J.P. De Monza, Paris.
• Bernat S., 2015, Dźwięk w krajobrazie. Podejście geograficzne, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Czepczyński M., 2008: Cultural landscapes of post-Socialist Cities. Representations of Powers and Needs, Ashgate, Aldershot.
• Dobrowolska M., 1931: Osadnictwo Puszczy Sandomierskiej między Wisłą i Sanem, Krakowskie Odczyty Geograficzne nr 14, Kraków.
• Dobrowolska M., 1948: Dynamika krajobrazu kulturowego, Przegląd Geograficzny: 21, 3-4, 152-203.
• Dubos R., 1973: A God Within, Scribner, New York (tłum.: Pochwała różnorodności, PIW Warszawa, 1986).
• Fogel A (red.) 2016: Ustawa krajobrazowa. Komentarz do przepisów wprowadzonych w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu. Wolters Kluwer, Warszawa, ss. 247.
• Hartshorne R., 1939: The nature of geography. A critical survey of current thought in the light of the past, Annals of the Association of American Geographers, XXIX, No 3-4.
• Hettner A., 1927: Geographie, ihre Geschichte, ihr Wessen, und ihr Methoden, Hirt, Breslau.
• Jackowski A., 2003: Święta przestrzeń świata. Podstawy geografii religii, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego; http://krajobraz.kulturowy.us.edu.pl/krajobraz.php dostęp 26 stycznia 2018).
• Krajobraz Mojego Miasta, Narodowy Instytut Dziedzictwa http://krajobrazmojegomiasta.pl/
• Lelewel J., 1829: Dzieje Polski Joachim Lelewel potocznym sposobem opowiedział, do nich dwanaście krajobrazów skreślił, Drukarnia J. Węckiego, Warszawa.
• Myczkowski Z., Marcinek R., Siwek A. 2017: Park kulturowy jako forma ochrony krajobrazu kulturowego (historycznego). Analiza skuteczności ochrony krajobrazu za pomocą szczególnej formy ochrony z mocy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wraz ze sformułowaniem wniosków w zakresie propozycji zmian legislacyjnych. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Kraków, ss. 65.
• Myga-Piątek U., 2005: Krajobraz kulturowy w badaniach geograficznych. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Nr 4: 40-53.
• Myga-Piątek U., 2012: Krajobrazy kulturowe. Aspekty ewolucyjne i typologiczne, Uniwersytet Śląski, Katowice.
• Myga-Piątek U., 2015: Mapa krajobrazów kulturowych. Tradycja-potrzeby-trudności-próby-możliwości, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, Nr 27: 9-25.
• Plit F., 2016: Krajobrazy kulturowe w geografii polskiej. Szkice, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa.
• Plit J., 2005: Wciąż aktualne spostrzeżenia Marii Dobrowolskiej na temat krajobrazu kulturowego i jego przemian. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, Nr. 4: 32-39.
• Plit J., 2016: Krajobrazy kulturowe Polski i ich przemiany, Prace Geograficzne 253, IGiPZ, Warszawa.
• Raszeja E., 2013: Ochrona krajobrazu w procesie przekształceń obszarów wiejskich. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań, ss. 241.
• Richling A., 1999: Koncepcja krajobrazu i jej integrująca rola w geografii i innych naukach [w:] Geografia na przełomie wieków – jedność w różnorodności. Materiały z sesji jubileuszowej 18-20 czerwca 1999 (ed.): A. Lisowski, Wydz. Geografii i Studiów Regionalnych UW, Warszawa
• Romer E., 1935: Istota i życie krajobrazu polskiego, Czasopismo Geograficzne, 13: 175-187.
• Sauer C., 1925: Morphology of landscape, University of California, Publications in Geography 2: 19-54.
• Smoleński L., 1912: Krajobraz Polski, J. Mortkowicz, Warszawa.
• Solon J. i in., 2014: Identyfikacja i ocena krajobrazów – metodyka oraz główne założenia, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 77/GDOŚ/2014, Warszawa.
• UNESCO World Heritage Centre, 2018, http://whc.unesco.org/en/list, dostęp 30 czerwca 2018
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, Dziennik Ustaw, 2015, poz. 774.
• Zaborski B., Wrzosek A., 1939: Antropogeografia, Wielka Geografia Powszechna, t. 3, Trzaska, Evert, Michalski, Warszawa.
• Znaczenie badań krajobrazowych dla zrównoważonego rozwoju. Profesorowi Andrzejowi Richlingowi w 70. rocznicę urodzin i 45-lecie pracy naukowej, 2007, Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).