Prospective zone of thermal water occurrence in the area of the Orlica-Śnieżnik dome

• Autorzy: Kiełczawa Barbara , Liber-Makowska Elżbieta

Identyfikatory

DOI

10.37190/msc212819

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper describes a prospective area of thermal water occurrence linked to the strike of a deep tectonic fracture within the Orlica-Śnieżnik dome. The indicated area contains CO₂-rich waters, carbonated waters and thermal waters with mean temperatures oscillating from 10.3°C to 35.0°C. The TDS content in these waters oscillates from 0.8 to 11.5 g/L. The mean intake discharge varies from 1.67 m³/h to 36.3 m³/h. The conducted research demonstrated a correlation between discharge variation, water temperature and the HCO^–₃ ion content in Duszniki-Zdrój intakes. Based on an analysis of the physicochemical properties of the discussed waters, an attempt was made to estimate deposit temperatures by using chemical geothermometers. The obtained results were corrected by including the results of water saturation variability analysis in relation to rock medium. The probable temperatures of the analysed waters in particular deposits fall within the range of 71°C to 140°C.

Słowa kluczowe

EN

thermal water; tectonic deep fracture; Orlica-Śnieżnik dome; Sudetes Mountains

• Wydawca: Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii, Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Mining Science
• Rocznik: 2021
• Tom: Vol. 28
• Strony: 263--276
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kiełczawa Barbara

• Wroclaw University of Science and Technology, Department of Mining

• https://orcid.org/0000-0003-1514-8641

autor

Liber-Makowska Elżbieta

• Wroclaw University of Science and Technology, Department of Mining

• https://orcid.org/0000-0001-9918-4206

Bibliografia

• ARNÓRSSON S., 1983, Chemical equilibria in icelandic geothermal systems - implications for chemical geothermometry investigations, Geothermics, No. 12 (2–3), 119–128.
• ARNÓRSSON S., 2000, The quartz-and Na/K geothermometers. I. New thermodynamic calibration, Proc. World Geothermal Congress, Tohoku, 28 May–10 June, 929–934.
• ARNÓRSSON S., GUNNLAUGSSON E., SVAVARSSON H., 1983, The chemistry of geothermal waters in Iceland. III. Chemical geothermometry in geothermal investigations, Geochim. Cosmochim. Acta, No. 47, 547–566.
• BAŻYŃSKI J., FISTEK J., GRANICZNY M., SŁAWIŃSKI A., WILCZYŃSKI M., 1981, Interpretacja zdjęć satelitarnych w świetle badań hydrologicznych południowo-zachodniej części Ziemi Kłodzkiej, Technika Poszukiwań Geologicznych, Vol. 20, No. 1, 14–16.
• CIĘŻKOWSKI W., 1990, Studium hydrogeochemii wód leczniczych Sudetów polskich, Pr. Nauk. Inst. Geotech. PWr, No. 60 (19).
• CIĘŻKOWSKI W., MICHNIEWICZ M., PRZYLIBSKI T.A., 2011, Wody termalne na Dolnym Śląsku. [In:] A. Żelaźniewicz, J. Wojewoda, W. Ciężkowski (Eds.), Mezozoik i Kenozoik Dolnego Ślaska, Wyd. WIND, Wrocław, 107–120.
• CIĘŻKOWSKI W., KIEŁCZAWA B., LIBER-MAKOWSKA E., PRZYLIBSKI T.A., ŻAK S., 2016, Wody lecznicze regionu sudeckiego: wybrane problemy, Przegl. Geol., Vol. 64, No. 9, 671–682.
• CYMERMAN Z., 2016, Kopuła orlicko-śnieżnicka w świetle rozważań tektonicznych (The Orlica-Śnieżnik dome in the light of tectonic considerations), Przegl. Geol., Vol. 64, No. 10, 814–830.
• DOKTÓR S., GRANICZNY M., SADOWSKA M., 1987, Analiza danych teledetekcyjnych dla prognozowania występowania wód mineralnych i zwykłych na przykładzie obszaru pomiędzy Polanicą, Dusznikami i Kudową, Przegl. Geol., Vol. 35, No .11, 580–583.
• DOKTÓR S., GRANICZNY M., KUCHARSKI R., 1990, Opracowanie map liniowych elementów tektonicznych dla obszaru wałbrzyskiego i kłodzkiego, PIG, Warszawa.
• DOWGIAŁŁO J., 2001, Sudecki region geotermalny – określenie, podział, perspektywy poszukiwawcze, Współczesne Problemy Hydrogeologii, Vol. 10, 301–308.
• DOWGIAŁŁO J., FISTEK J., 2003, New findings in the Wałbrzych-Kłodzko geothermal sub-region (Sudetes, Poland), Geothermics, No. 32, 689–699.
• DOWGIAŁŁO J., Fistek J., 2007, Prowincja sudecka. In: Hydrogeologia regionalna Polski. Vol. 2. Wody mineralne, lecznicze i termalne oraz kopalniane, Wyd. PIG, Warszawa, 57–77.
• FISTEK J., DOWGIAŁŁO J., BOROWIEC A., 1987, Kudowa-Zdrój. Nowy punkt występowania wód termalnych w Sudetach, Przew. XLVIII Zjazdu Pol. Tow. Geol., Wyd. Geol., Warszawa, 251–254.
• FISTEK J., 1977, Szczawy Kotliny Kłodzkiej i Gór Bystrzyckich, Biul. Geol. UW, Vol. 22, 61–111.
• FISTEK J., 1989, Rola uskoku Pstrążna–Gorzanów w kształtowaniu warunków hydrogeologicznych SW obrzeżenia synklinorium śródsudeckiego, Prace Nauk. Inst. Geotech. PWr, No. 58 (29), 362–368.
• FOURNIER R.O., 1977, Chemical geothermometers and mixing models for geothermal systems, Geothermics, No. 5, pp. 41–50.
• FOURNIER R.O., TRUESDELL A.H., 1973, An empirical Na-K-Ca geothermometer for natural waters, Geochim. Cosmochim. Acta, No. 37 (5), 1255–1275.
• GIGGENBACH W.F., 1988, Geothermal solute equilibria. Derivation of Na-K-Mg-Ca geoindicators, Geochim. Cosmochim. Acta, 52 (12), 2749–2765.
• GML, 2011. Act of June 9, 2011, Geological and Mining Law (Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze), Dz.U. 2011.63.981.
• JETEL J., RYBAROVA L., 1979, Minerální vody Východočeského kraje, Ústř. Úst. Geol., Praha.
• KIEŁCZAWA B., 2001a, Wody zmineralizowane Gorzanowa, PhD thesis, Wydział Górniczy PWr, Raport Inst. Gór. Ser. PRE No. 9, Wrocław, 1–167.
• KIEŁCZAWA B., 2001b, Wybrane zagadnienia chemizmu wód kredowego piętra wodonośnego rowu górnej Nysy Kłodzkiej. [In:] Współczesne Problemy Hydrogeologii X, Vol. 1, Wrocław, 321–327.
• KIEŁCZAWA B., 2005, Związek uskoku Pstrążna–Gorzanów z zasilaniem potencjalnie leczniczych wód Gorzanowa, [In:] Górnictwo i geologia, Vol. VIII, Oficyna Wydawawnicza PWr, Wrocław, 121–128.
• KIEŁCZAWA B., CIĘŻKOWSKI W., DUDA M., 2018a, Gorzanów – nowe złoże wód leczniczych w Sudetach (SW Polska), Acta Balneologica, Vol. 60, No. 4, 301–306.
• KIEŁCZAWA B., CIĘŻKOWSKI W., LIBER-MAKOWSKA E., 2018b, Charakterystyka termalnych wód leczniczych Dolnego Śląska. [In:] S. Downorowicz (Ed.), Aktualne problemy geotermiczne Polski, Towarzystwo Konsultantów Polskich, Oddz. Lubin, Lubin, 111–119.
• KRÁSNÝ J., CÍSLEROVÁ M., ČURDA S., DATEL J., DVOŘAK J., GRMELA A., HRKAL Z., KŘÍŽ H., MARSZAŁEK H., ŠANTRŮČEK J., ŠILAR J., 2012, Podzemní vody České republiky, Česká Geologická služa, Praha.
• LI J.X., SAGOE G., LI Y., 2019, Applicability and limitations of potassium-related classical geothermometers for crystalline basement reservoirs, Geothermics, Vol. 84, doi.org/10.1016/j.geothermics.2019.101728
• LIBER E., 2001, Zmienność wydajności ujęć wód leczniczych eksploatowanych samoczynnie ze złóż sudeckich, PhD thesis, Raporty Inst. Gór. Ser. PRE No. 3, Wrocław, 1–169.
• MICHNIEWICZ M., 1981, Próba interpretacji wczesnych etapów tektogenezy Sudetów w nawiązaniu do teorii diapiryzmu wgłębnego oraz koncepcji głębokich rozłamów, Geol. Sudetica, Vol. 16, No. 2, 75–141.
• NICHOLSON K., 1993, Geothermal Fluids: Chemistry and Exploration Techniques, Springer-Verlag.
• OBERC J., DYJOR S., 1968, Młodotrzeciorzędowe ruchy tektoniczne w Sudetach, Prz. Geol., Vol. 11, No. 187, 493–498.
• OBERC J., 1972, Synklinorium śródsudeckie i rów górnej Nysy Kłodzkiej. [In:] Budowa geologiczna Polski, Vol. IV, Tektonika – part 2, Wyd. Geol., Warszawa.
• PACZYŃSKI B., PŁOCHNIEWSKI Z., 1996, Wody mineralne i lecznicze Polski, Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• PANG Z.H., REED M., 1998, Theoretical chemical thermometry on geothermal waters: Problems and methods, Geochim. et Cosmochim. Acta, No. 62, 1083–1091.
• PRZYLIBSKI T.A., BIEL A., CIĘŻKOWSKI W., CZERSKI M., KIEŁCZAWA J., MARSZAŁEK H., MICHNIEWICZ M., STAŚKO S., TARKA R., WOJTKOWIAK A, WĄSIK M., ŻAK S., 2007, Studium możliwości rozpoznania nowych wystąpień wód zmineralizowanych, swoistych i termalnych na obszarze bloku przedsudeckiego, Raport Ser. SPR. I-11/S-5/2007, PWr., Wrocław, 109.
• RADWAŃSKI S., 1975, Kreda Sudetów środkowych w świetle wyników nowych otworów wiertniczych, Biul. Inst. Geol., Vol. 24, No. 287, 5–50.
• REED M.H., SPYCHER N., 1984, Calculation of pH and mineral equilibria in hydrothermal waters with application to geothermometry and studies of boiling and dilution, Geochim. et Cosmochim. Acta, No. 48, 1479–1492.
• SPYCHER N., PEIFFER L., SONNENTHAL E.L., SALDI G., REED M.H., KENNEDY B.M., 2014, Integrated multicomponent solute geothermometry, Geothermics, No. 51, 113–123.
• SPYCHER N., PEIFFER L., FINSTERLE S., SONNENTHAL E.L., 2016a, GeoT. A computer program for multicomponent geothermometry and geochemical speciation. User’s guide, Lawrence Berkeley National Laboratory.
• SPYCHER N., FINSTERLE S., DOBSON P.F., 2016b, New developments in multicomponent geothermometry. Proc. 41nd Workshop on Geothermal Reservoir Engineering Stanford University, Stanford, California, February 22–24, 2016.
• TONANI F.B., 1980, Some Remarks on the Application of Geochemical Techniques in Geothermal Exploration, Springer, Netherlands, 428–443.