Określenie dokładności wyznaczenia parametrów modelu opisującego obniżenia terenu górniczego w czasie

• Autorzy: Kowalska-Kwiatek J. , Mierzejowska A.

Warianty tytułu

EN

Determination of indication accuracy of parameters for the model describing subsidence of mining area over time

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wykonanie prognozy deformacji terenu górniczego wymaga określenia wartości parametrów modelu obliczeniowego. Są one wyznaczane z pewnym błędem, wpływającym bezpośrednio na dokładność prognozy. Przyjęty model opisujący nieustalone obniżenia terenu górniczego [3, 9, 10, 16] posiada łącznie 7 parametrów, które w analizowanym przypadku wyznaczono odrębnie w trzech etapach na podstawie wyników obserwacji przeprowadzonych z rejonie wpływów eksploatacji górniczej KWK „Jankowice”. Do oszacowania błędów parametrów teorii zastosowano metodę, polegającą na obliczeniu składowych macierzy wariancyjno-kowariancyjnej na podstawie wartości pochodnych cząstkowych obniżeń wyznaczanych względem wartości poszczególnych parametrów. W rezultacie przeprowadzonych obliczeń uzyskano relatywnie niskie wartości błędów parametrów opisujących pełną nieckę obniżeniową. W przypadku parametrów charakteryzujących niepełną nieustaloną nieckę obniżeniową, błąd średni ich wyznaczenia był znacznie większy.

EN

The performance of mining ground deformation prognosis requires the determination of parameters' values for a numerical model. These parameters are determined with some limit of error which directly affects the prediction accuracy. The assumed model which describes the transient mining ground subsidence [3, 9, 10, 16] contains jointly 7 parameters. In the analyzed case, they were determined on the basis of the results of geodetic measurements, conducted in the region of mining exploitation impacts at 'Jankowice' coalmine, for three stages separately. To estimate theory parameters' errors, the authors applied a method consisting in the calculation of variancy- covariancy matrix components with use of partial derivatives values of the subsidence which is determined in relation to the parameters’ individual value. The calculation results showed relatively low values of errors of the parameters which describe the complete subsidence trough. In case of parameters that characterize the transient incomplete subsidence trough, the mean error value was much higher.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo; deformacje terenu górniczego; parametry modelu; błędy parametrów

EN

mining; deformations of mining area; model parameters; errors of parameters

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 69, nr 8
• Strony: 86--91
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Kowalska-Kwiatek J.

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Mierzejowska A.

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• 1. Barczak A.S., Biolik J.: Podstawy ekonometrii. Katowice 2003.
• 2. Białek J.: Algorytmy i programy komputerowe do prognozowania deformacji terenu górniczego. Gliwice Wydawnictwo Politechniki Śląskiej 2003.
• 3. Białek J., Kowalska-Kwiatek J.: Sposób opisu nieustalonych niecek obniżeniowych przy uwzględnieniu liniowego kształtu ugięcia stropu do przestrzeni wybranej. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej 2005 s. Górnictwo z. 270, s. 23÷32.
• 4. Białek J., Mierzejowska A.: Wpływ liczby punktów pomiarowych oraz głębokości eksploatacji na błąd wyznaczenia wartości wybranych parametrów teorii wpływów. Miesięcznik WUG „Bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie” 02/2011, s. 3 – 8.
• 5. Białek J., Mierzejowska A.: Wpływ geometrii pola eksploatacyjnego i usytuowania linii pomiarowej na błędy wyznaczonych parametrów we wzorach całkowo-geometrycznej teorii wpływów. Miesięcznik WUG „Bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie” 05/2012, s. 3÷9.
• 6. Drzęźla B.: Opis programów prognozowania deformacji górotworu pod wpływem eksploatacji górniczej-aktualny stan oprogramowania. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej 1989 s. Górnictwo z. 923.
• 7. Gawinecki J., Gawinecka A., Kowalski L., Łukasik M., Matuszewski W., Ploch J.: Ekonometria w zadaniach. Warszawa 2008.
• 8. Gruszczyński M., Podgórska M.: Ekonometria. Warszawa 2008.
• 9. Kowalska-Kwiatek J.: Opis nieustalonych niecek obniżeniowych ze szczególnym uwzględnieniem wczesnego stadium ich rozwoju. Praca doktorska niepublik. Gliwice 2008.
• 10. Kowalska-Kwiatek J.: Propozycja opisu osiadania terenu górniczego w czasie. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej 2006 s. Górnictwo z. 274, s. 87÷96.
• 11. Kowalski A.: Nieustalone górnicze deformacje powierzchni w aspekcie dokładności prognoz. Prace Naukowe GIG. Studia-rozprawy-monografie. Katowice 2007.
• 12. Knothe S.: Równanie profilu ostatecznie wykształconej niecki osiadania. Archiwum Górnictwa i Hutnictwa 1953 t. I z.1, s. 22 – 38.
• 13. Mierzejowska A.: Wpływ liczby i usytuowania punktów pomiarowych względem pola eksploatacyjnego na dokładność wyznaczenia wartości parametrów modelu opisującego obniżenie terenu górniczego. Praca doktorska niepublik. Gliwice 2010.
• 14. Mierzejowska A., Kowalska-Kwiatek J.: Wyznaczanie wartości parametrów teorii geometryczno-całkowej oraz ich błędów średnich na podstawie wyników pomiarów niwelacyjnych. Przegląd Górniczy 4/2013, s. 85÷90.
• 15. Pomykoł M.: Sposób opisu deformacji niepełnych niecek obniżeniowych. Praca doktorska niepublik. Gliwice 2003.
• 16. Sokoła-Szewioła V., Kowalska-Kwiatek J.: Kompleksowa metoda wyznaczania parametrów modelu opisującego obniżenia terenu górniczego w czasie. Przegląd Górniczy 3/2013, s. 142÷148.
• 17. Strzałkowski P.: Wybrane aspekty określania stanu deformacji terenu górniczego. Przegląd Górniczy 5/2012, s. 21÷26.