Średni czas pobytu wód podziemnych w zlewniach Wisły i Narwi na podstawie oznaczeń trytu

• Autorzy: Nowicki Z. , Leśniak P. M. , Wilamowski A.

Warianty tytułu

EN

Mean residence time of groundwater in the Vistula and Narew basins on the basis of tritium measurements

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

An issue of mean residence time (MRT) evaluation, i.e. the period of time from rainfall until drainage of groundwater by rivers (Danube River Basin, Vistula River Basin and Narew River Basin), is discussed Asimple method of evaluating the groundwater MRT for the Danube River Basin based on tritium data is introduced. It has been confirmed that the historical tritium level in the rivers, being higher than in precipitation, has its end and is reversed, opening a new pathway in understanding the surface-groundwater interaction and specifically in evaluating MRT of groundwater. The authors have defined a separate notification for mean residence time of the whole water in the basin (τ) and mean residence time for groundwater in the basin (τ_wp). Based on the tritium study the obtained τ values are 6.5 and 5.7 years for the Vistula River Basin (VRB) and the Narew River Basin (NRB), respectively. In turn, the obtained τ_wp values are 8.0 and 6.0 years, respectively. NRB is a lowland plain and a morphologically, geologically and hydrogeologically uniform basin. The obtained τ wp of groundwater is thus representative for the whole basin. Instead inmorphologically non uniform VRB basin groundwater τ_wp is a generalized value,i.e.averaged over contributed parts of the basin.

Słowa kluczowe

PL

tryt; średni czas przebywania; dorzecze Wisły; dorzecze Narwi; dorzecze Dunaju

EN

tritium; mean residence time; Vistula river basin; Narew River Basin; Danube River Basin

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 64, nr 8
• Strony: 545--551
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Nowicki Z.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Leśniak P. M.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Wilamowski A.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

• 1. AGGARWAL P.K., ARAGUAS-ARAGUAS L.J., GROENING M., KULKARNI K.M., KURTTAS T., NEWMAN B. & VITVAR T. 2010 - Global hydrologic isotope data and data networks. [W:] West J.B., Bowen G.J., Dawson T.E. & TU K.P. (red.), Isoscapes: Understanding movement, pattern and process on Earth through isotope mapping. Springer: 33-51.
• 2. CALMON P. & GARNIER-LAPLACE J. 2006 - Tritium and the environment. IRSN, 26.
• 3. DULIŃSKI M., KUC T. & RÓŻAŃSKI K. 2015 - Oznaczenia laboratoryjne zawartości trytu w 428 próbach wód podziemnych wraz z opisem wyników. Raport Towarzystwa Badania przemian Środowiska „Geosfera”., Kraków.
• 4. KAUFMANN S. & LIBBY W.F. 1954 - The natural distribution of tritium. Phys. Rev., 936: 1337-1344.
• 5. LIBBY W.F. 1946 - Atmospheric helium three and radiocarbon from cosmic radiation. Phys. Rev., 69: 671-672.
• 6. LUCAS L.L. & UNTERWEGER M.P. 2000 - Comprehensive review and critical evaluation of the half-life of tritium. J. Res. Nation. Inst. Standarts Technol., 105: 541-549.
• 7. MAŁOSZEWSKI P. & ZUBER A. 1982 - Determining the turnover time of groundwater systems with the aid of environmental tracers, I.: Models and their applicability. J. Hydrol., 57: 22-31.
• 8. MICHEL R.L. 1992 - Residence times in river basins as determined by analysis of long-term tritium record. J. Hydrol., 130: 367-378.
• 9. LEŚNIAK P.M., NOWICKI Z. & WILAMOWSKI A. 2015 - Dynamika zasilania wód podziemnych w punktach monitoringu JCWPd. Raport PSH. PIG-PIB, Warszawa.
• 10. NOWICKI Z., LEŚNIAK P.M. & WILAMOWSKI A. 2015 - Zawartość trytu i skład izotopowy tlenu w płytkich wodach podziemnych w punktach badawczych krajowej sieci monitoringu. Prz. Geol., 63: 976-980.
• 11. OSTLUND H.G. & FINE R.A. 1979 - Oceanic distribution and transport of tritium. [W:] Behaviour of tritium in the environment. Proc. Symp. IAEA.
• 12. RANK D., ADLER A., ARAGUÁS ARAGUÁS L., FROEHLICH K., ROZANSKI K. & STICHLER W. 1998 - Hydrological parameters and climatic signals derived from long-term tritium and stable isotope time series of the River Danube. [W]: Isotope Techniques in the Study of Environmental Change. IAEA-SM-349, IAEA, Vienna: 191-205.
• 13. RANK D., PAPESCH W., RAJNER V. & TESCH R. 2000 - Kurzzeitige Anstiege der 3H Konzentration in Donau und March. Limnological Reports der 33. Konferenz der Internationalen Arbeitsgemeinschaft Donauforschung. Osijek, Kroatien (Pädagogische Fakultät der Universität): 35-40.
• 14. RANK D. & PAPESCH W. 2010 - Mean residence time (MRT) of base flow water in the Upper Danube Basin derived from decadal climatic signal in long-tem isotope records of river water. 38 IAD Conference Dresden. Presentation 008.
• 15. RANK D., PAPESCH W., HESS R. & TESCH R. 2012 - Environmental isotope ratios of river water in the Danube Basin. Monitoring isotopes in rivers. IAEA TEC-DOC-1673: 13-40.
• 16. RANK D., WYHLIDAL S., SCHOTT K., JUNG M., HEISS G. & TUDOR M. 2014 - A 50 years isotope record of the Danube river water and its relevance for hydrological, climatological and environmental research. Acta Zoolog. Bulgar., Suppl. 7: 109-115.
• 17. VITVAR T., AGGARWAL P.K. & HERCZEG A.L. 2007 - Global Network is launched to monitor isotopes in rivers. Eos Trans. AGU 8833: 325-326.
• 18. ZUBER A. (red) i in. 2007 - Metody znacznikowe w badaniach hydrogeologicznych. Oficyna Wydaw. Politechniki Wrocławskiej. Wrocław, s. 402.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.