Wytyczne projektowe dla osób w spektrum autyzmu - identyfikacja potrzeb, barier i ograniczeń na przykładzie szkolnych przestrzeni edukacyjnych

• Autorzy: Matuszewska Joanna

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0053.9728

Warianty tytułu

EN

Design guidelines for people on the autism spectrum - identification of needs, barriers and limitations on the example of school learning spaces

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł stanowi próbę określenia wytycznych projektowych przestrzeni szkolnych dla użytkowników o szczególnych potrzebach, na przykładzie osób będących w spektrum autyzmu. Tekst prezentuje specyfikę percepcji przestrzeni tej grupy odbiorców pod kątem identyfikacji ich potrzeb oraz wskazania istniejących barier i ograniczeń w obiektach o funkcji edukacji.

EN

The article is an attempt to define design guidelines for school spaces for users with special needs, using the example of people on the autism spectrum. The text presents the specificity of the perception of the space of this group of recipients in terms of identifying their needs and showing the existing barriers and limitations in facilities with an educational function.

Słowa kluczowe

PL

projektowanie architektoniczne; projektowanie uniwersalne; osoby ze szczególnymi potrzebami; spektrum autyzmu; obiekt edukacyjny

EN

architectural design; universal design; people with special needs; autism spectrum disorder; educational building

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2023
• Tom: R.27, nr 12
• Strony: 18--21
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab.

Twórcy

autor

Matuszewska Joanna

• Politechnika Łódzka, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska

• https://orcid.org/0000-0003-0552-5343

Bibliografia

• [1] Bogdashina O., Trudności w percepcji sensorycznej w autyzmie i zespole Aspergera. Inne doświadczenia sensoryczne - inne światy percepcyjne, Gdańsk 2019.
• [2] Błeszyński J.J., Lubińska-Kościółek E., Zielińska J., Zastosowanie techniki eye-trackingu w diagnozie dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, Kraków 2019, s. 21-32.
• [3] Nalaskowski, A., Przestrzenie i miejsca szkoły. Kraków 2002.
• [4] Canguilhem, G., Normalne i patologiczne. Gdańsk 2000.
• [5] Talarowska M., Rozetti-Szymańska A., Edukacja dziecka autystycznego w Polsce [w:] Pietras T., Witusik A.,Gałecki P. (red.), Autyzm - epidemiologia, diagnoza i terapia, Wrocław 2010, s. 238-239.
• [6] Błeszyński, J., Autyzm a niepełnosprawność intelektualna i opóźnienie w rozwoju. Skala Oceny Zachowań Autystycznych, Gdańsk 2011.
• [7] Skonieczna-Żydecka K., Gorzkowska I., Pierzak-Sominka J., Adler G., The prevalence of autism spectrum disorders in West Pomeranian and Pomeranian regions of Poland, „Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities” 2017, 30, s. 283-289.
• [8] Pietras T., Witusik A., Autyzm - pozycja nozologiczna, charakterystyka kliniczna i diagnoza, [w:] Pietras T., Witusik A., Gałecki P. (red.), Autyzm - epidemiologia, diagnoza i terapia, Wrocław 2010.
• [9] Krzysztofik K., Reaktywność sensoryczna i teoria umysłu. Zróżnicowane uwarunkowania nasilenia poszczególnych symptomów zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD), Warszawa 2021, s. 15-18.
• [10] Pufund D. (2023), Doświadczanie szkolnych i pozaszkolnych przestrzeni edukacyjnych przez osoby w spektrum autyzmu, https://www.ukw.edu.pl/download/63888/Pufund_D_ROZPRAWA_DOKTORSKA_compressed_(1).pdf [dostęp:30.08.2023].
• [11] Ayres, J., Integracja sensoryczna a zaburzenia uczenia się, Gdańsk 2018.
• [12] Błeszyński J.J., Co osoby z autyzmem mówią nam o sobie. Raport z badań, Toruń 2020.
• [13] Anderson A.H., Stephenson J., Carter M., Perspectives of former students with ASD from Australia and New Zealand on their university experience, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2020, 50, s. 1-16.
• [14] Knott F., Taylor A., Life at university with Asperger syndrome: a comparison of student and staff perspectives, „International Journal of Inclusive Education” 2014, 18(4), s. 411-426.
• [15] Casement S., Carpio de los Pinos C., Forrester-Jones R., Experiences of university life for students with Asperger’s Syndrome: a comparative study between Spain and England, „International Journal of Inclusive Education” 2017, 21(1).
• [16] Badone E., Nicholas D., Roberts W., Kien P., Asperger’s syndrome, subjectivity and the senses, „Culture, Medicine, and Psychiatry” 2016, 40(3).
• [17] Humphrey N., Lewis S., ‘Make me normal’: The views and experiences of pupils on the autistic spectrum in mainstream secondary schools, „Autism” 2008, 12(1).
• [18] Benek I., Labus A., Kampka M. (red.) „Wytyczne w zakresie projektowania uniwersalnego mając na uwadze potrzeby osób niepełnosprawnych” - ekspertyza wykonana na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, Warszawa 2016.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).