Układy wysokościowe stosowane w praktyce geodezyjnej miasta Łodzi

• Autorzy: Białecka Anna

Warianty tytułu

EN

Height systems used in geodetic practice of the city of Łódź

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy omówiono układy wysokościowe stosowane w opracowaniach geodezyjno-kartograficznych wykonywanych dla miasta Łodzi. Omówiono początki stosowania układu wysokościowego oraz cele jego wprowadzenia, które wynikały z potrzeb rozwijającego się miasta i zmian w gospodarce kraju - brak danych wysokościowych i brak map wielkoskalowych ograniczało możliwości rozwoju dużego miasta. Omawiając w dużym uproszczeniu proces zakładania geodezyjnej osnowy wysokościowej w 1919 r. zwrócono uwagę, że jest to działanie wymaga jące czasu, ale założone znaki geodezyjne, w dobrym stanie mogą być wykorzystane również obecnie. Zmiana układów wysokościowych wymaga w tym przypadku pomiarów uzupełniających i opracowania algorytmu do transformacji układów. Na przykładzie miasta Łodzi pokazano przebieg procesu transformacji układów wysokościowych z lokalnego na układ PL-EVRF2007-NH. Wskazano również, że ze stosowania różnych układów wysokościowych na terenach przyległych wynikają utrudnienia w wykony waniu prac geodezyjnych, w tym przy opracowaniu map wielkoskalowych dla celów realizacji inwestycji. Obowiązek konwersji danych zgromad zonych w bazach danych Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kar tograficznego w związku z wprowadzeniem w Polsce jednolitego układu wysokościowego PL-EVRF2007-NH został nałożony na starostę, który odpowiada za prowadzenie zasobu na szczeblu powiatu.

EN

The work discusses the height systems used in geodetic and cartographic studies prepared for the city of Łódź. The beginnings of the use of the altitude system and the goals of its introduction were discussed, which resulted from the needs of a developing city and changes in the country’s economy - the lack of altitude data and the lack of large-scale maps limited the development possibilities of a large city. Discussing in a very simplified manner the process of establishing a geodetic height con trol network in 1919, it was noted that it is a time-consuming activity, but the established geodetic marks, in good condition, can also be used today. In this case, changing the height systems requires additional measure ments and the development of an algorithm for transforming the systems. Using the example of the city of Łódź, the process of transforming height systems from local to PL-EVRF2007-NH was shown. It was also pointed out that the use of different height systems in adjacent areas results in difficulties in carrying out surveying works, including the preparation of large-scale maps for the purposes of implementing the investment. The obligation to convert data collected in the databases of the State Geodetic and Cartographic Resource in connection with the introduction of the uniform PL-EVRF2007-NH elevation system in Poland was imposed on the starosta, who is responsible for managing the resource at the poviat level.

Słowa kluczowe

PL

układ wysokościowy; lokalny układ wysokościowy; transformacja układu wysokościowego

EN

height system; local height system; transformation of height system

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Techniczny : Gazeta Inżynierska
• Rocznik: 2023
• Tom: nr 12
• Strony: 21--25
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys.

Twórcy

autor

Białecka Anna

• Politechnika Łódzka Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska

• https://orcid.org/0000-0002-0662-2965

Bibliografia

• [1] Archiwum Państwowe w Łodzi, Akta Miasta Łodzi Oddział Pomiarów.
• [2] Archiwum Państwowe w Łodzi, Akta Kolei Elektrycznej Łódzkiej.
• [3] Archiwum Państwowe w Łodzi, Łódzki Ośrodek Geodezji, Niwelacja precyzyjna – opis, wyrównanie i wykaz reperów siatki niwelacyjnej m. Łodzi, tom.1, rok 1919–1920.
• [4] Archiwum Państwowe w Łodzi, Zakład Wodociągów i Kanalizacji.
• [5] Białecka A. 2016. „Zmiany układów współrzędnych w praktyce geodezyjnej miasta Łodzi”. Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, JCEEA, t. XXXIII, z. 63: 413-429.
• [6] Bieżanowski W.: 2005. Z dziejów kanalizacji i wodociągów łódzkich. Łódź: Widzewska Oficyna Wydawnicza ZORA.
• [7] Czochański M., Kośka T., Kowalski G. 2009. Zarys dziejów geodezji w Łodzi. Monografie Politechniki Łódzkiej. Łódź: Politechnika Łódzka.
• [8] Czochański M., Kowalski G. 2014. Geodezja w początkach Królestwa Polskiego. Monografie Politechniki Łódzkiej. Łódź: Politechnika Łódzka.
• [9] Jensen Ch., Jerczyński M. 2017. Koleją przez Łódź. Historia Łódzkiej Kolei. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn.
• [10] Jerczyński M., Roszak T. 2003. Szlakiem łódzkiej kolei. Łódź: Wydawnictwo Piątek Trzynastego.
• [11] Kowalczyński K. 2008. Łódź przełomu wieków XIX/XX. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn.
• [12] Kurałowicz Z. 2023. „Powierzchnie i wysokościowe układy odniesienia – obserwacje na stacjach mareograficznych Kronsztadt i Amsterdam”. https://imig.pl/pliki/artykuly/2014-5/2014-5_377-384_Kuralowicz.pdf, dostęp 30.11.2023 r.
• [13] Materiały archiwalne Łódzkiego Ośrodka Geodezji: Operat techniczny Szczegółowa osnowa wysokościowa III klasy.
• [14] Michalik D., Suwaj M., Banasik P., Bujakowski K., Ligas M., Danielski A., Kudrys J. 2020. „Wysokości EVRF2007 w Krakowie”. Przegląd Geodezyjny 92(10): 19–26.
• [15] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 października 2012 r. w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
• [16] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
• [17] Szambelan Z. 2008. „Pomiary miasta Łodzi w latach 1918-1939. Część II. W drodze do map”. Geodeta Magazyn Geoinformacyjny 5 (156).
• [18] Materiały archiwalne Łódzkiego Ośrodka Geodezji: Operat geodezyjno-pomiarowy: Dostawa bazy danych podstawowej i szczegółowej osnowy poziomej i wysokościowej w postaci możliwej do zaimplementowania do bazy danych Geo-Info V Mapa.