1-Metylo-2-pirolidon. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

• Autorzy: Sitarek K.

Warianty tytułu

EN

N-Methyl-2-pyrrolidone

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

1-Metylo-2-pirolidon (NMP) jest bezbarwną, higroskopijną cieczą o zapachu amin, stosowaną jako rozpuszczalnik, zmywacz farb, środek do zawieszania pigmentów, półprodukt w przemyśle chemicznym oraz w przemyśle elektrycznym i elektronice. NMP należy do substancji nieklasyfikowanych pod względem toksyczności ostrej. Głównymi objawami ostrego działania NMP w następstwie inhalacyjnego narażenia szczurów są: ataksja, pobudzenie, a następnie śpiączka. 1-Metylo-2-pirolidon należy do związków o słabym działaniu drażniącym, które dobrze przenikają przez skórę w warunkach in vitro – średnia stała przenikania wynosi 171 ± 59 g/m2 h. NMP nie wykazuje działania mutagennego ani genotoksycznego, a także nie indukuje nowotworów u szczurów narażanych 2 lata na związek o stężeniach 40 i 400 mg/m3, należy natomiast do związków zaburzających rozwój prenatalny szczurów (wywiera działanie fetotoksyczne i embriotoksyczne). W państwach skandynawskich NMP zaliczono do grupy I B, tzn. związków prawdopodobnie zaburzających prokreację u ludzi. W wyniku badania rozmieszczania znakowanego 14C lub 3H 1-metylo-2-pirolidonu u szczurów po jednorazowej iniekcji wykazano, że największe stężenie związku występuje w wątrobie. W organizmie ludzi (badania ochotników) NMP ulega przemianie do 5-hydroksy-N-metylo-2-pirolidonu, którego półokres wydalania z moczem wynosi 4 h.

EN

N-methyl-2-pyrrolidone (NMP) is an industrial solvent. NMP can be absorbed through the skin. This chemical is not mutagenic, genotoxic or carcinogenic. NMP belongs to the chemicals, which disturb fetal development of laboratory animals as a result of maternal exposure. It is embryptoxic, fetotoxic and teratogenic at doses which are non-toxic to the mothers. Considering that it disturbs prenatal development in more than one animal species, in the Scandinavian countries NMP has been classified into the IB group, which comprises substances probably harmful to human reproduction. Based on the NOAEL value obtained in an experimental study (500 mg/m3) and appropriate uncertainty factors, a TLV has been calculated and proposed at 120 mg/m3, and the STEL value as 240 mg/m3. The Expert Group for Chemical Agents suggested additional notations: I (irritative substace), Sk (substance absorbed through the skin), Ft (fetotoxic substance).

Słowa kluczowe

PL

N-metylo-2-pirolidon; najwyższe dopuszczalne stężenie; NDS; dopuszczalny poziom narażenia zawodowego

EN

N-methyl-2-pyrrolidone; TLV (MAC); occupational limit

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2005
• Tom: Nr 1 (43)
• Strony: 103--115
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., tab.

Twórcy

autor

Sitarek K.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

Bibliografia

• 1. Akesson B., Paulsson K. (1997) Experimental exposure of male volunteers to N-methyl-2-pyrrolidone (NMP): acute effects and pharmacokinetics of NMP in plasma and urine. Occup. Environ. Med. 54 (4), 236-4.
• 2. Akesson B., Jonsson B.A. (1997) Major metabolic pathway for N-methyl-2-pyrrolidone in humans. Drug. Metab. Dispos. 25 (2), 267-9.
• 3. CHEMINFO (1999).
• 4. Guide to occupational exposure values (1999) Cincinnati, ACGIH.
• 5. HSDB (1999).
• 6. RTECS (1999).
• 7. Beaulien H.J., Schmerber K.R. (1991) N-Pyrrol (NMP) use in the microelectronic industry. Appl. Occup. Environ. Hyg. 6, 874-880.
• 8. Bower D.B. (1997) Stillbirth after occupational exposure to N-methyl-2-pyrrolidone (letter, commment). J. Occup. Environ. Med. 39, (5), 393-4.
• 9. Engelhardt G., Fleig H. (1993) 1-Methyl-2-pyrrolidinone (NMP) does not induce structural and numerical chromosomal aberrations in vivo. Mutat. Res. 298, 149-155.
• 10. Hass U., Lund S., Elsner J. (1994) Effects of prenatal exposure to N-methylpyrrolidone on postnatal development and behavior in rats. Neurotoxicol. Teratol. 16, 241-249.
• 11. Health occupational exposure limits (1998) Luxembourg, European Union, Official Publications of the European Communities.
• 12. Jakobsen B.M., Hass U. (1990) Prenatal toxicity of N-methylpyrrolidone inhalation in rats: a teratogenicity study. Presentation at the 18th conference of the European Teratology Society. Teratology 42, 18A-19.
• 13. Lee K.P. i in. (1987) Toxicity of N-methyl-2-pyrrolidone (NMP) teratogenic, subchronic, and two-years inhalation studies. Fundam. Appl. Toxicol. 9, 222-235.
• 14. Leira H.L. i in. (1992) Irritant cutaneous reactions to N-methyl-2-pyrrolidone (NMP). Contact Dermatitis. 27, 148-150.
• 15. Malek D.E. i in. (1997) Repeated dose toxicity study (28 days) in rats and mice with N-methyl-pyrrolidone (NMP). Drug. Chem. Toxicol. 20, 63-77.
• 16. List of MAK and BAT values (1998) VCH Verlagsgesellschaft mbH, D-69451 Weinheim, MAK.
• 17. Mayer V.W., Goin C.J. (1988) Investigations of aneuploidy-inducing chemical combinations in Saccharomyces cerevisiae. Mutat. Res. 201, 413-421.
• 18. Rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 21 sierpnia 1997 r. DzU RP Załącznik do nr. 105, poz. 671 z dnia 10 września 1997 r. Załączniki do nr. 1 i 2. Substancje chemiczne stwarzające zagrożenie dla zdrowia lub życia.
• 19. Solomon G.M. i in. (1996) Stillbirth after occupational exposure to N-methyl-2-pyrrolidone. A case report and review of the literature. J. Occup. Environ. Med. 38 (7), 705-13.
• 20. Solomon H.M. i in. (1995) 1-Methyl-2-pyrrolidone (NMP): reproductive and developmental toxicity study by inhalation in the rat. Drug. Chem. Toxicol .18 (4), 271-93.
• 21. Taskinen H.K. (1995) Nordic criteria for reproductive toxicity. J. Occup. Environ. Med. 8, 970-973.
• 22. Ursin C. i in. (1995) Permeability of commercial solvents through living human skin. Am. Ind. Hyg. Assoc. J. 56, 651-660.
• 23. Wells D.A., Digenis G.A. (1988) Disposition and metabolism of double-labeled N-methyl-2-pyrrolidinone in the rat. Drug. Metab. Dispos. Biol. Fate Chem. 16, 243-249.
• 24. Wells D.A., Thomas H.F., Digenis G.A. (1988) Mutagenicity and cytotoxicity of N-methyl-2-pyrrolidinone and 4-(methylamino)-butanoic acid in the salmonella/microsome asssay. J. Appl. Toxicol. 8, 135-139.
• 25. Zeller H., Peh J. (1970) BASF Corporation report on testing of N-methylpyrrolidone for possible mouse teratogenicity. Environmental Protection Agency Office of Technical Services.
• 26. Zellers E.T., Sulewski E. (1993) Modeling the temperature dependence of N-methylpyrrolidone permeation through butyl- and natural-rubber gloves. Am. Ind. Hyg. Assoc. J. 54, 465-479.