Ocena rozwoju roślinności na składowisku popiołów paleniskowych użyźnionych osadem ściekowym

• Autorzy: Bajor P. , Bulińska-Radomska Z. , Klimont K. , Osińska A.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of the development of vegetation on incineration ash disposal area fertilized with sewage sludge

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 2009–2012 badano gatunki traw i roślin motylkowatych przydatne do rekultywacji biologicznej składowiska popiołów paleniskowych użyźnionych osadem ścieków komunalnych, a także ich glebotwórcze działanie. Rekultywacja składowiska popiołów w wyniku powierzchniowego wprowadzenia osadów ścieków komunalnych stworzyła warunki do intensywnej wegetacji roślin oraz inicjacji procesu glebotwórczego. Na zrekultywowanym gruncie najlepiej rozwijały się kupkówka pospolita (Dactylis glomerata L.) i kostrzewa łąkowa (Festuca pratensis Huds.), a z motylkowatych – lucerna siewna (Medicago sativa L.), następnie wiechlina łąkowa (Poa pratensis L.) i życica trwała (Lolium perenne L.). Tymotka łąkowa (Phleum pratense L.) rozwijała się najsłabiej, a życica wielokwiatowa (Lolium multiflorum L.) całkowicie wypadła z runi. Stokłosa bezostna (Bromus inermis Leyss.) i kostrzewa trzcinowa (Festuca arundinacea Schreb.), wysiane w czystym siewie, rozwijały się bujnie i okazały się najbardziej przydatnymi gatunkami do rekultywacji tego typu podłoży. Osady ściekowe wprowadzone do popiołów i porastająca je roślinność zainicjowały życie biologiczne w martwym podłożu, gromadząc materię organiczną, składniki pokarmowe i wodę. Użyźnienie powierzchni składowiska popiołów paleniskowych za pomocą osadów ścieków komunalnych wpłynęło różnicująco na zawartość metali ciężkich w zrekultywowanym gruncie i porastających go roślinach. Na wierzchowinie składowiska popiołów rozwijała się pionierska roślinność zielna i drzewiasta sukcesji spontanicznej.

EN

In the years 2009–2012 were studied some species of grass and legumes suitable for biological reclamation of incineration ash disposal area fertilized with municipal sewage sludge and their soil-forming operation. Reclamation of ash through the introduction of surface sediments of municipal waste water created conditions for intensive development of vegetation and the initiation of soil formation process. On the reclaimed soil orchard grass and meadow fescue and from leguminosae family lucerne sativa were best developed, then Kentucky bluegrass and perennial ryegrass. Timothy-grass was least developed and Italian ryegrass completely fell out of the green growth. Smooth brome and tall fescue sown in pure stand grew luxuriantly and have proven to be the most suitable species for reclamation of this ground type. Sewage sludge placed on the ash and vegetation growing on them initiated biological life in the dead substrate, accumulate organic matter, nutrients and water. Fertilization of the surface of incineration ash disposal area with sediments of municipal sewage had a differentiating effect on the content of heavy metals in reclaimed soil and plants growing on it. At the top of incineration ash disposal area developed pioneering herbaceous and woody vegetation of spontaneous succession.

Słowa kluczowe

PL

składowisko popiołów; osad ściekowy; proces glebotwórczy; rekultywacja; roślina rekultywacyjna

EN

incineration ash disposal area; sewage sludge; soil-forming process; land reclamation; reclamation plant

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Problemy Inżynierii Rolniczej
• Rocznik: 2014
• Tom: R. 22, nr 2
• Strony: 51--61
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bajor P.

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB w Radzikowie, Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych

autor

Bulińska-Radomska Z.

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB w Radzikowie, Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych

autor

Klimont K.

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB w Radzikowie, Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych

autor

Osińska A.

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB w Radzikowie, Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych

Bibliografia

• GILEWSKA M., PRZYBYŁA Cz. 2001. Wykorzystanie osadów ściekowych w rekultywacji składowisk popiołowych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Nr 477 s. 217–222.
• GÓRAL S. 2001. Roślinność zielna w ochronie i rekultywacji gruntów. Inżynieria Ekologiczna. Nr 3 s. 161–178.
• GÓRAL S., ROLA S. 2001. Trawy na popiołach elektrociepłowni nawożonych osadami ściekowymi. Inżynieria Ekologiczna. Nr 3 s. 146–150.
• GÓRAL S., SYBILSKA A. 2000. Przydatność polskich odmian hodowlanych (Festuca arundinacea Schreb.) do rekultywacji gruntów zdewastowanych. Łąkarstwo w Polsce. Nr 3 s. 199–204.
• GRZYWNOWICZ I., STRUTYŃSKI J. 1999. Zmiany niektórych właściwości chemicznych gleby po zastosowaniu osadów ściekowych do celów nawozowych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Nr 467 s. 299–306.
• GRZYWNOWICZ I., STRUTYŃSKI J. 2000. Rolnicze zagospodarowanie osadów ściekowych jako źródło zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Nr 472 s. 297–304.
• KLIMONT K. 2011. Rekultywacyjna efektywność osadów ściekowych na bezglebowym podłożu wapna poflotacyjnego i popiołów paleniskowych. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 2 s. 165–176.
• KLIMONT K., BULIŃSKA-RADOMSKA Z. 2009. Badania rozwoju wybranych gatunków traw do umacniania składowisk popiołów paleniskowych z elektrociepłowni. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 2 s. 135–145.
• KLIMONT K., BULIŃSKA-RADOMSKA Z. 2010. Przydatność wybranych gatunków roślin do rekultywacji składowiska odpadów komunalnych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Nr 556 s. 827–835.
• KLIMONT K., BULIŃSKA-RADOMSKA Z., OSIŃSKA A., BAJOR P. 2013. Uprawa i spontaniczna roślinność na składowisku odpadów komunalnych pokrytych odpadem paleniskowym użyźnionym osadem ściekowym. Biuletyn IHAR. Nr 270 s. 109–121.
• MAJTKOWSKI W., MAJTKOWSKA G. 2012. Fitosanitarna rola szaty roślinnej na zrekultywowanej hałdzie popiołów w Sowlanach k. Białegostoku. Biuletyn IHAR 263 s. 55–63.
• PROŃCZUK I. 1994. Popioły, melioracja i ochrona. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie. Nr 5 s. 8–12.
• SIUTA I. 2004. Rekultywacja terenu lagun osadowych w oczyszczalni ścieków „Hajdów”. Inżynieria Ekologiczna. Nr 9 s. 43–54.
• SIUTA J., KUTLA G. 2005. Rekultywacyjne działanie osadów ściekowych na złożach odpadów paleniskowych energetyki węglowej. Inżynieria Ekologiczna. Nr 10 s. 58–69.