Analiza uwarunkowań decydujących o odporności szkliwa na zużycie. Część 1, Identyfikacja biologicznej i mechanicznej struktury szkliwa oraz jego ukształtowania na koronach zębów

• Autorzy: Herman M. , Ryniewicz A. M. , Ryniewicz W.

Warianty tytułu

EN

The analysis of determining factors of enamel resistance to wear. Part 1, Identification of biological and mechanical enamel structure and its shape in dental crowns

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W opracowaniu, na podstawie studium literaturowego oraz badań, przedstawiono uwarunkowania, które decydują o fenomenie odporności szkliwa na zużycie. W części pierwszej na podstawie doniesień piśmiennictwa oraz badań dokonano: analizy struktury klinicznie prawidłowego szkliwa i jego parametrów wytrzymałościowych, oceny rozkładu jego grubości na koronach zębów w poszczególnych grupach zębowych oraz analizy zużycia w warunkach obciążeń okluzyjno-artykulacyjnych w środowisku śliny. W części drugiej wykonano badania szkliwa zębów siecznych, przedtrzonowych i trzonowych klinicznie prawidłowych. Badania obejmowały ocenę stereometrii warstwy wierzchniej szkliwa z wykorzystaniem mikroskopii sił atomowych (AFM), wyznaczenie mikrotwardości warstwy wierzchniej z wykorzystaniem metody Oliver & Pharr oraz wyznaczenie odporności szkliwa na ściskanie w testach na maszynie wytrzymałościowej. Na podstawie przeprowadzonej analizy i badań można wnioskować o wielokierunkowym przystosowaniu szkliwa do pełnionych funkcji.

EN

In the study based on literature review and research we presented factors determining a phenomenon of enamel resistance to wear. Based on data in literature and the research the following was made in part one: analysis of regular enamel structure and its performance parameters, assessment of enamel thickness on a dental crown in separate groups of teeth and analysis of wear in conditions of occlusal and articulatory loading in saliva environment. In part two, there were made examinations of enamel in clinically normal incisor, premolar and molar teeth. The examinations included the assessment of enamel superficial layer stereometry using Atomic Force Microscopy (AFM), determination of enamel superficial layer microhardness using Oliver & Pharr method, and determination of enamel compression strength using test machine. It can be concluded, based on conducted analysis and examinations that the enamel adaptation to its functions is many-sided.

Słowa kluczowe

PL

zęby; szkliwo; struktura; wytrzymałość; zużycie tribologiczne

EN

teeth; enamel; structure; durability; tribological wear

• Wydawca: Polish Society for Biomaterials in Cracow
• Czasopismo: Engineering of Biomaterials
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 13, no. 95
• Strony: 10--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., tab., zdj.

Twórcy

autor

Herman M.

• V Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką, Oddział Stomatologii Zachowawczej z Endodoncją, ul. Wrocławska 1-3, 30-901 Kraków

autor

Ryniewicz A. M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
• Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Wydział Lekarski, Katedra Protetyki Stomatologicznej, ul. Montelupich 4, 31-155 Kraków

autor

Ryniewicz W.

• Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Wydział Lekarski, Katedra Protetyki Stomatologicznej, ul. Montelupich 4, 31-155 Kraków

Bibliografia

• [1] Kmieć Zbigniew „Histologia i cytofizjologia zęba i jamy ustnej”, Wyd. Urban & Partner 2006.
• [2] Xu H.H.K., Smith D.T. i in. „Indentation Demage and Mechanical Properties of Human Enamel and Dentin” Journal of Dental Res. 1998 (77) 472-480.
• [3] Knychalska- Karwan Z. „Stomatologia zachowawcza wieku rozwojowego” wyd. WUJ 2008.
• [4] Dzidziul I. i in. „Porównanie zawartości fluorków w powierzchniowych warstwach szkliwa zębów mlecznych i stałych- badania in vitro” Roczniki PAM w Szczecinie, 2006, 52, suppl. 1, 17-20.
• [5] Kidd E. „Próchnica zębów“ pod. red. Urszuli Kaczmarek, Wyd. Urban & Partner 2006.
• [6] Habelitz S. et al. „Mechanical properties of human dental enamel on the nanometre scale“, Archives of Oral Biology 46 (2001) 173-183.
• [7] Dejak B. „Wpływ anizotropowych właściwości szkliwa na naprężenia występujące w zębach trzonowych podczas żucia”, Protetyka Stomatologiczna, 2004, LIV, 3.
• [8] Craig R.G., Red. Powers J.M., Sakaguchi R.L. „Materialy stomatologiczne” Wyd. Elsevier 2006.
• [9] Ryniewicz W., Ryniewcz A. M. “Modelowanie mechaniki kontaktu filarów I uzupełnień protetycznych metodą elementów skończonych” Implantoprotetyka 2004 (913) 31-36.
• [10] Cuy J. et al. „Nanoindentation mapping of mechanical properties of human molar tooth enamel” Arch. Oral Biology, 2002 (474) 281-291.
• [11] Harris E. F., Hicks J. D. „A radiographic assessment of enamel thickness in human maxillary incisors” Archives of Oral Biology 1998 (43) 825-831.
• [12] Schwartz G. T. „Enamel thickness and the helicoidal wear plane in modern human mandibular molars” Archives of Oral Biology 2000 (45) 401-409.
• [13] Majewski S.: ”Gnatofizjologia stomatologiczna. Normy okluzji i funkcje ukłądu stomatognatycznego” Wyd. Lekarskie PZWL Warszawa 2007.
• [14] Dejak B., Mlotowski A., Romanowicz M. „Finite element analysis of stresses in molars during clenching and mastication” The Journal of Prosthetic Dentistry 2003 (vol. 90 nr 6) 591-597.
• [15] Koeck B. „Zaburzenia czynnościowe narządu żucia” pod red. Teresy Maślanka, wyd. Urban&Partner 1997.
• [16] Las Casas E.B. et al. „Enamel wear and surface roughness characterization using 3D profilometry” Tribology International 2008 (41) 1232-1236.
• [17] Dejak B. „Ocena naprężeń w zębach trzonowych podczas trójwymiarowej symulacji żucia i zaciskania zębów” Protetyka Stomatologiczna, 2007 LVII (4) 260-268.
• [18] Eisenburger M., Addy M. „Evoluation of pH and erosion time on demineralization” Clin. Oral Invest. 2001 (5) 108-111.
• [19] Ganss C., Lussi A., Klimek J. „Comparison of calcium/phosphorus analysis, longitudinal microradiography and profilometry for the quantitive assesment of erosive demineralisation” Caries Res. 2005 (39) 178-184.
• [20] Noqueira F. N., Souza D. N., Nicolan j. „In vitro approach to evaluate potential harmful effects of beer on teeth” J. Dent. 2000 (28) 271-276.
• [21] Las Casas E.B. et al.. „Abfraction and Anisotropy- Effects of Prism Orientation on Stress Distribution” Computer Methods in Biomechanics and Biomedical Engineering 2003 vol.6(1) 65-73.
• [22] Barbour M. E., Parker D. M., Allen G. C., Jandt K. D. „Human enamel dissolution in citric acid as a function of pH in the range of 2,30≤pH≤6.30- a nanoindentation study” Eur. J. Oral Sci. 2003 (111) 258-262.
• [23] Lupi-Pegurier L., Mulle M., Leforestier E., Bertrand M. F., Bolla m. „In vitro action of Bordeaux red wine on the microhardness of human dental enamel” Arch. Oral Biol. 2003 (48) 141-145.
• [24] Lambrechts P., Bream M. „Quantitive in vivo wear of human enamel” J. Dent. Res. 1989 (68) 1752-1754.