Opal with peculiar porosity from Szklary (the Sudetes)

• Autorzy: Łapot W.

Warianty tytułu

PL

Osobliwie porowaty opal ze Szklar (Sudety)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In an old, closedown nickel mine at Szklary, a previously unknown modification of opal has been found. The change of its colour and transparency dependent on the moisture content is the peculiar feature of this opal, which reveals specific microporosity under the electron microscope. Pores are 1-50 µm in diameter and resemble small bubbles of water vapour escaping from boiling jelly. This type of porosity is an essential argument for the hydrothermal origin of the opal investigated and can provide insight into the unsolved problem of the origin of silification within the Szklary serpentinite massif.

PL

W nieczynnej kopalni rud niklu w Szklarach natrafiono na nieznaną dotychczas odmianę opalu. Jej osobliwość polega na zmianie barwy i przejrzystości pod wpływem wilgoci. Obserwacje pod mikroskopem elektronowym pozwoliły stwierdzić, że odpowiedzialna jest za to szczególna mikroporowatość: wielkość porów wynosi 1-50 µm, a ich ogólny wygląd do złudzenia przypomina banieczki pary wodnej zamknięte po zestaleniu gotującego się kisielu. Porowatość ta, w kontekście nie rozstrzygniętego sporu o genezę okrzemionkowania w serpentynitach ze Szklar, stanowi ważny argument przemawiający na rzecz hydrotermalnej genezy badanego opalu ze Szklar.

Słowa kluczowe

EN

opal; porosity; serpentinite; Szklary; Sudetes

PL

opal; porowatość; serpentynit; Szklary; Sudety

• Wydawca: Mineralogical Society of Poland
• Czasopismo: Mineralogia
• Rocznik: 2002
• Tom: Vol. 33, iss. 2
• Strony: 35--40
• Opis fizyczny: Bibliogr. [11] poz., rys.

Twórcy

autor

Łapot W.

• University of Silesia, Department of Earth Sciences, Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec, Poland

Bibliografia

• KOZŁOWSKI A., SACHANBIŃSKI M., 1984: Remarks on genesis of Polish chrysoprase as indicated by inclusion studies. Fluid Incl. Res., Proc, of COFFI19.
• NARĘBSKI W., MAJEROWICZ A., 1985: Ofiolity obramlienia Sowich Gor i ranie palieozojskije inicjality polskich Sudiet. [In:] Dobriecov E. (ed.): Rifiejsko-niżniepalieozojskije ofiolity siewiernoj Eurazji, 86-105. Nauka, Nowosibirsk (in Russian).
• NATKANIEC-NOWAK L., PITERA H., 1983: Studium mineralogiczno-geochemiczne minerałów z grupy SiO2 ze szczególnym uwzględnieniem ich barwy z masywu serpentynitowego Ząbkowic Śląskich. Ph.D. thesis. Arch. Inst. Geol. i Sur. Miner., AGH, Kraków.
• NIŚKIEWICZ J., SACHANBIŃSKI M., SERAFIŃSKI M., 1979: Masyw serpentynitowy Szklar i związane z nim kopaliny. Mat. Konf. Teren. „Wybrane zagadnienia stratygrafii, petrografii i tektoniki wschodniego obrzeżenia gnejsów sowiogórskich i metamorfiku kłodzkiego", 87-105, Nowa Ruda.
• NIŚKIEWICZ J., 1984: Geologiczne warunki występowania chryzoprazu i pokrewnych kamieni szlachetnych w masywie Szklar (Dolny Śląsk). Geologia Sudetica 19/1, 16-22.
• OSTROWICKI B., 1965: Minerały niklu strefy wietrzenia serpentynitów w Szklarach (Dolny Śląsk), Pr. Miner. PAN 1, 92 pp.
• PLUSNINAI., SZPILA K., 1990: Szereg genetyczny mineralnych form niskotemperaturowej krzemionki ze Szklar (Dolny Śląsk). Arch. Miner. 45, 1-2, 52-61.
• SACHANBIŃSKI M., 1980: Mineralogia chryzoprazów w złożach Dolnego Śląska. Samocwiety. Mat. XI Sjezda MMA, 128-140, Nowosybirsk.
• SACHANBIŃSKI M., 1985: Chryzopraz. Miner. Pol. 16,1, 117-127.
• SACHANBIŃSKI M., 1993: Minerały krzemionkowe w zwietrzelinie serpentynitowej ze Szklar. Mat. IV Krajowej Konferencji „Minerały i surowce ilaste", 12-18, Wrocław.
• SACHANBIŃSKI M., 1997: Kamienie szlachetne i ozdobne Śląska. Wyd. Ossolineum, 220 pp.