Safety of an individual – at the origin of military psychology

• Autorzy: Netczuk-Gwoździewicz Marzena

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0015.8978

Warianty tytułu

PL

Bezpieczeństwo jednostki – u źródeł psychologii wojskowej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article presents characteristics of the conducted research on the functioning of a human in a threatening situation and the security of a human individual. The research falls within the strand of military psychology, which has empirical traditions. Although the human psyche has been dealt with somehow in all eras and cultures, the systematic accumulation of empirical knowledge in this field began only in the 19^th century as a part of the fascination with science, which can be primarily associated with the development of medical science. A specific role in the intensification of human interest in that issue was also played by socio-economic processes, which led to the development of many scientific disciplines and, through them, academic centres. In the second half of the 19^th century, the state of knowledge was strongly influenced by advancements in various fields of practical (empirical) sciences and the humanities. In France, Germany, and the British Isles, attempts to interpret such, and not other, human conduct and types of activity, as well as causal forces, factors, and motives, increasingly appeared in scientific literature and widespread transmission.

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę podejmowanych badań nad funkcjonowaniem człowieka w sytuacji zagrożenia i jego bezpieczeństwa jako jednostki ludzkiej. Badania te wpisują się w nurt psychologii wojskowej posiadającej tradycje empiryczne. We wszystkich epokach i kulturach w jakiś sposób zajmowano się psychiką człowieka, ale systematyczne gromadzenie wiedzy empirycznej w tym zakresie rozpoczęło się dopiero w XIX wieku, w ramach fascynacji nauką, co można przede wszystkim skorelować z rozwojem nauk medycznych. Pewną rolę w intensyfikacji zainteresowania człowieka tą problematyką odegrały również procesy społeczno-ekonomiczne, które doprowadziły do rozwoju wielu dyscyplin naukowych, a poprzez to ośrodków akademickich. Na stan wiedzy w drugiej połowie XIX wieku mocno wpłynął postęp w różnych dziedzinach nauk praktycznych (empirycznych) oraz humanistycznych. We Francji, Niemczech, na Wyspach Brytyjskich w literaturze naukowej oraz przekazie powszechnym coraz częściej pojawiały się próby interpretacji takich, a nie innych postępowań człowieka i rodzajów jego aktywności, a także sił, przyczyn i motywów sprawczych.

Słowa kluczowe

EN

military psychology; individual security; threat situation; history

PL

psychologia wojskowa; bezpieczeństwo jednostki; sytuacja zagrożenia

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Scientific Journal of the Military University of Land Forces
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 54, No. 2(204)
• Strony: 267--276
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Netczuk-Gwoździewicz Marzena

• Faculty of Security Sciences, General Tadeusz Kościuszko Military University of Land Forces, Wrocław, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-1742-1138

Bibliografia

• 1. Cendrowski J, Krążyński E, Paleski Z, Swebocki S. Psychologia wojskowa. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej; 1980.
• 2. Malim T, Birch A, Wadeley A. Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 1994.
• 3. Hilgard ER. Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: PWN; 1992.
• 4. Tomaszewski T (ed.). Psychologia. Warszawa: PWN; 1982.
• 5. Kozielecki J. Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”; 2000.
• 6. Borkowski J, Dyrda M, Kanarski L, Rokicki B. Słownik terminów z zakresu psychologii dowodzenia i zarządzania. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej. Instytut Nauk Humanistycznych; 2000.
• 7. Brzeziński J. Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar; 2000.
• 8. Gerstmann S. Podstawy psychologii konkretnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 1987.
• 9. Newman LS, Erber R. Zrozumieć zagładę. Społeczna psychologia Holokaustu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2009.
• 10. Ghiglieri MP. The Dark Side Of Man. Warszawa: Wydawnictwo CIS; 2001.
• 11. Pluschke H, Von Schwerin E, Pless-Damm U. Wypędzone. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2013.
• 12. Sillamy N. Słownik psychologii. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”; 1995.
• 13. Welzer H. Sprawcy. Dlaczego ludzie dokonują masowych mordów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar; 2010.
• 14. Terelak J. Podstawy psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Branta; 1994.
• 15. Borkowski J. Radzenie sobie ze stresem a poczucie tożsamości. Warszawa: „Elipsa”; 2001.
• 16. Boesler P. Znaczenie i zastosowanie psychologii w siłach zbrojnych Stanów Zjednoczonych. Zeszyty Naukowe AON. 1995;3:277-293.
• 17. Gal R, Mangelsdorff D (eds.). Handbook of Military Psychology. Chichester: Wiley; 1991.
• 18. Dyrda MJ (ed.). Psychologia w wojsku. Warszawa: Agencja Wydawnicza „Egros”; 1997.
• 19. Terelak J, Maciejczyk J. Some indicators of level of adjustment to extreme conditions of exist in the Arctic and Antarctic. Polish Psychological Bulletin. 1985;20:26-31.
• 20. Terelak J. Psychologia stresu. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Branta; 2001.
• 21. Decyzja Nr 444/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 grudnia 2009 r. w sprawie profilaktyki psychologicznej w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. Urz. MON 2009 Nr 24, poz. 270 z późn. zm.).
• 22. [online]. Available at: www.jednostki-wojskowe.pl [Accessed: 20 January 2021].
• 23. Decyzja Nr 145/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie działalności psychologicznej w resorcie obrony narodowej (Dz. Urz. MON 2015, poz. 129).