Wpływ przerostów piaszczystych w węglu brunatnym na działalność górniczą : przykład ze złoża „Pątnów IV” (okolice Konina) w środkowej Polsce

• Autorzy: Dziamara Mariusz , Glacová Veronika , Klęsk Jakub , Marschalko Marian , Wachocki Robert , Widera Marek

Identyfikatory

DOI

10.7306/2022.11

Warianty tytułu

EN

The impact of sandy interbeddings in lignite on mining activities : an example from the “Pątnów IV” deposit (Konin vicinity) in central Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Lignite from the “‘Pątnów IV” deposit is mined in the Jóźwin IIB opencast by the Konin Lignite Mine. Within the exploited 1^st Mid-Polish lignite seam, there are layers of sand with a thickness of over 5 m. Based on field observations and geological mapping, these sandy interbeddings are interpreted as deposits of two or three crevasse splays of different ages. Due to such a large thickness of sands, only the upper bench of the lignite seam is currently mined in the Jóźwin IIB opencast. On the other hand, the exploitation of the lower and middle lignite benches of this seam is unprofitable at present.

Słowa kluczowe

PL

krzemoklastyki; stożek krewasowy; pierwszy środkowopolski pokład węgla brunatnego; górnictwo odkrywkowe; środkowy miocen

EN

siliciclastics; crevasse splays; first Mid-Polish lignite seam; opencast mining; Middle Miocene

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 70, nr 5
• Strony: 376--383
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., fot., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Dziamara Mariusz

• Kopalnia Węgla Brunatnego Konin, al. 600-lecia 9, 62-540 Kleczew

autor

Glacová Veronika

• Vysoká škola báňská-Technická univerzita Ostrava, Hornicko-geologická fakulta, Katedra geologického inženýrství, 17. listopadu 2172/15, 708 00 Ostrava-Poruba, Česká republika

autor

Klęsk Jakub

• Instytut Geologii, Uniwersytet Adama Mickiewcza, ul. B. Krygowskiego 12, 61-680 Poznań

autor

Marschalko Marian

• Vysoká škola báňská-Technická univerzita Ostrava, Hornicko-geologická fakulta, Katedra geologického inženýrství, 17. listopadu 2172/15, 708 00 Ostrava-Poruba, Česká republika

autor

Wachocki Robert

• Kopalnia Węgla Brunatnego Konin, al. 600-lecia 9, 62-540 Kleczew

autor

Widera Marek

• Instytut Geologii, Uniwersytet Adama Mickiewcza, ul. B. Krygowskiego 12, 61-680 Poznań

Bibliografia

• 1. ALLEN J.R.L. 1965 - A review of the origin and characteristics of recent alluvial sediments. Sedimentology, 5: 89-191.
• 2. BRISTOW C.S., SKELLY R.L., ETHRIDGE F.G. 1999 - Crevasse splays from the rapidly aggrading, sand-bed, braided Niobrara River, Nebraska: Effect of base-level rise. Sedimentology, 46: 1029-1047.
• 3. CHOMIAK L. 2020 - Crevasse splays within a lignite seam at the Tomisławice opencast mine near Konin, central Poland: architecture, sedimentology and depositional model. Geologos, 26: 25-37.
• 4. CHOMIAK L., WACHOCKI R., MACIASZEK P., WIDERA M., ZIELINSKI T. 2019 - Seismically deformed the crevasse-splay microdelta deposits - an example from Mid-Miocene of Poland. Geol. Quart., 63: 162-177.
• 5. CHOMIAK L., URBANSKI P., WIDERA M. 2020 – Architektura I geneza iłów w górnym poziomie węgli brunatnych formacji poznańskiej (środkowy miocen) - odkrywka Tomisławice koło Konina w środkowej Polsce. Prz. Geol., 68: 526-534.
• 6. DADLEZ R., MAREK S., POKORSKI J. (red.)2000 – Mapa Geologiczna Polski bez kenozoiku w skali 1 : 1 000 000. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 7. GĘBICA P., SOKOŁOWSKI T. 2001 - Sedimentological interpretation of crevasse splays formed during the extreme 1997 flood in the upper Vistula river valley (South Poland). Ann. Soc. Geol. Pol., 71: 53-62.
• 8. KASZTELEWICZ Z., PTAK M., SIKORA M. 2018 - Węgiel brunatny optymalnym surowcem energetycznym dla Polski. Zesz. Nauk. IGSMiE PAN, 106: 61-84.
• 9. KĘDZIOR A., WIDERA M., ZIELINSKI T. 2021 - Ancient and modern anastomosing rivers: insights from sedimentological and geomorphological case studies of the Triassic, Neogene and Holocene of Poland. Geol. Quart., 65: 54.
• 10. KOZULA R. 1998 - Dodatek nr 1 do dokumentacji geologicznej w kategorii B złoża węgla brunatnego Pątnów IV. Przedsiębiorstwo Geologiczne we Wrocławiu PROXIMA S.A., Wrocław.
• 11. MACIASZEK P., CHOMIAK L., URBANSKI P., WIDERA M. 2020 - New insights into the genesis of the “Poznań Clays” - upper Neogene of Poland. Civil and Environmental Engineering Reports, 30: 18-32.
• 12. MIALL A.D. 1977 - A review of the braided-river depositional environment. Earth-Sci. Rev.,13:1-62.
• 13. PIWOCKI M., ZIEMBINSKA-TWORZYDŁO M. 1995 - Litostratygrafia i poziomy sporowo-pyłkowe neogenu na Niżu Polskim. Prz. Geol., 43: 916-927.
• 14. PIWOCKI M., ZIEMBINSKA-TWORZYDŁO M. 1997 - Neogene of the Polish Lowlands - lithostratigraphy and pollen-spore zones. Geol. Quart., 41: 21-40.
• 15. SADOWSKA A., GIŻA B. 1991 – Flora i wiek węgla brunatnego z Pątnowa. Acta Palaeobot., 31: 201-214.
• 16. SŁODKOWSKA B., WIDERA M. 2021 - Vegetation response to environmental changes based on palynological research on the Middle Miocene lignite at the Jóźwin IIB open-cast mine (Konin region, central Poland). Ann. Soc. Geol. Pol., 91: 149-166.
• 17. TEISSEYRE A.K. 1985 - Recent overbank deposits of the Sudetic valleys, SW Poland. Part I: general environmental characteristics (with examples from the upper River Bóbr drainage basin). Geol. Sudet., 20: 113-195.
• 18. TROC M., SADOWSKA A. 2006 – Wiek utworów formacji poznańskiej rejonu Poznania. Prz. Geol., 54: 588-593.
• 19. WIDERA M. 1998 - Ewolucja paleomorfologiczna i paleotektoniczna elewacji konińskiej. Geologos, 3: 55-103.
• 20. WIDERA M. 2007 - Litostratygrafia i paleotektonika kenozoiku pod- plejstoceńskiego Wielkopolski. Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
• 21. WIDERA M. 2013a - Uwagi o wyznaczaniu współczynnika kompakcji ksylitów dla pierwszego środkowopolskiego pokładu węgla brunatnego w centralnej Polsce. Prz. Geol., 61: 304-310.
• 22. WIDERA M. 2013b - Changes of the lignite seam architecture - a case study from Polish lignite deposits. Int. J. Coal Geol., 114:60-73.
• 23. WIDERA M. 2016 - Depositional environments ofoverbank sedimentation in the lignite-bearing Grey Clays Member: New evidence from Middle Miocene deposits of central Poland. Sediment. Geol.,335: 150-165.
• 24. WIDERA M. 2017-SedimentarybrecciaformedatopaMiocenecrevas- se-splay succession in central Poland. Sediment. Geol., 360: 96-104.
• 25. WIDERA M. 2020 - Slump folds within mid-Miocene crevasse-splay deposits: a unique example from the Tomisławice lignite opencast mine in central Poland. Geol. Quart.,64: 711-722.
• 26. WIDERA M. 2021 - Geologia polskich złóż węgla brunatnego. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
• 27. WIDERA M., CHOMIAK L., GRADECKI D., WACHOCKI R. 2017a - Osady glifu krewasowego z miocenu Polski środkowej w okolicach Konina. Prz. Geol., 65: 251-258.
• 28. WIDERA M., KOWALSKA E., FORTUNA M. 2017b – A Miocene anastomosing river system in the area of Konin Lignite Mine, central Poland. Ann. Soc. Geol. Pol., 87 (2): 157-168.
• 29. WIDERAM.,CHOMIAK L., ZIELINSKI T. 2019 - Sedimentary facies, processes and paleochannel pattern of an anastomosing river system: an example from the Upper Neogene of Central Poland. J. Sediment. Res., 89: 487-507.
• 30. WIDERA M., BECHTEL A., CHOMIAK L., MACIASZEK P., SŁODKOWSKA B., WACHOCKI R., WOROBIEC E., WOROBIEC G., ZIELINSKI T. 202 1a - Palaeoenvironmental reconstruction of the Konin Basin (central Poland) during lignite accumulation linked to the Mid-Miocene Climate Optimum. Palaeogeogr. Palaeoclimatol. Palaeoecol., 568: 110307.
• 31. WIDERA M., ZIELINSKI T., CHOMIAK L., MACIASZEK P., WACHOCKI R., BECHTEL A., SŁODKOWSKA B., WOROBIEC E., WOROBIEC G. 2021b - Tectonic-climatic interactions during changes of depositional environments in the Carpathian foreland: An example from the Neogene of central Poland. Acta Geol. Pol., 71: 519-542.
• 32. ZIELINSKI T. 2014 - Sedymentologia. Osady rzek i jezior. Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
• 33. ZIELINSKI T.,WIDERA M. 2020 - Anastomosing-to-meandering transitional river in sedimentary record: a case study from the Neogene of central Poland. Sediment. Geol., 404: 105677.
• 34. ZWOLINSKI Z. 1985 - Sedymentacja osadów przyrostu pionowego na terasie zalewowej Parsęty. Bad. Fiz. Pol. Zach., 35A: 205-238.
• 35. ŻELAŹNIEWICZ A., ALEKSANDROWSKI P., BUŁA Z., KARNKOWSKI P.H., KONON A., ŚLĄCZKA A., ŻABA J., ŻYTKO K. 2011 - Regionalizacja tektoniczna Polski. Komitet Nauk Geologicznych PAN, Wrocław.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).