Uniwersytet ludowy w projektach studentów architektury - wartości, typologia, technologia

• Autorzy: Grabowiecki Konrad , Kaufman Maciej

Identyfikatory

DOI

10.17388/WUT.2025.0023.ARCH

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ruch uniwersytetów ludowych został zainicjowany w połowie XIX wieku w Danii przez N. F. S. Grundviga i trwa do dziś głównie w krajach skandynawskich i Niemczech. Od 1900 roku obecny jest także w Polsce. W związku z przyjętym przez polski rząd programem wspierania uniwersytetów ludowych na lata 2020-2030 ruch ten otrzyma niebawem znaczący bodziec rozwojowy, w tym środki finansowe na rozbudowę istniejącej i tworzenie nowej infrastruktury edukacyjnej. Tymczasem architektura uniwersytetów ludowych nie stała się, jak dotąd, przedmiotem szerszej refleksji naukowej. Niniejszym artykułem chcielibyśmy zainicjować pracę badawczą w tym obszarze wiedzy architektonicznej. Jako metodę obraliśmy studium przypadku projektu rozbudowy Ekologicznego Uniwersytetu Ludowego (EUL) we wsi Grzybów (w województwie mazowieckim). Na podstawie zestawienia i porównania sześciu projektów studenckich wykonanych w 2021 roku na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej pod naszym kierunkiem i we współpracy z przedstawicielami EUL, przedstawiamy ogólne rekomendacje do projektowania uniwersytetów ludowych. W analizie skupiamy się na trzech kluczowych zagadnieniach: niematerialnych wartościach reprezentowanych przez uniwersytet ludowy, typologii architektonicznej jego siedziby oraz odpowiedzialnej względem środowiska naturalnego technologii budowy.

Słowa kluczowe

PL

uniwersytet ludowy; edukacja architektoniczna; krajobraz wsi; odpowiedzialne projektowanie

• Wydawca: Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 67, z .1
• Strony: 80--94
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Grabowiecki Konrad

• Wydział Architektury Politechnika Warszawska

• https://orcid.org/0000-0003-1179-7644

autor

Kaufman Maciej

• Wydział Architektury Politechnika Warszawska

• https://orcid.org/0000-0002-9236-3233

Bibliografia

• Borish S.M., The Land of the Living. The Danish Folk High School and Denmark’s Non-violent Path to Modernization, Grass Valley 1991
• Byczkowski M., Folk High School - ”School for Life”, w: Folk High School - School for Life, Wieżyca 2003
• Grabowiecki K., Kaufman M., WAPW i EUL w Grzybowie - zajęcia semestralne. Projekt budynku Uniwersytetu Ludowego Laudato Si’, „Architektura-Murator”, 2021, nr 325
• Moneo R., On Typology, “Oppositions”, 1978, nr 13
• Biuro Programów Tematycznych NIW-CRSO, FAQ - Najczęściej zadawane pytania, „Program Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych. Edycja 2020”, Narodowy Instytut Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, https://niw.gov.pl/wp-content/uploads/2021/04/UL_FAQ_2020.pdf
• Program Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych. Załącznik do uchwały nr 77/2020 Rady Ministrów z dnia 18 czerwca 2020 r., https://niw.gov.pl/wp-content/uploads/2021/04/Program-Wspierania-Rozwoju-Uniwersytetow-Ludowych-na-lata-2020%E2%80%932030.pdf
• Skrzypczyński R., Dołzbłasz S., Janc K., Raczyk A., Beyond Supporting Access to Land in Socio-Technical Transitions. How Polish Grassroots Initiatives Help Farmers and New Entrants in Transitioning to Sustainable Models of Agriculture, “Land”, 2021, nr 214
• Smuk-Stratenwerth E., Ekologiczny Uniwersytet Ludowy w Grzybowie. Perspektywa autoetnograficzna, „Rocznik Andragogiczny”, tom 27, 2021