Potential to restore utility value of meadow communities in ecological compensation areas in the Warta valley

• Autorzy: Kryszak A. , Kryszak J. , Strychalska A. , Maćkowiak Ł. , Klarzyńska A.

Warianty tytułu

PL

Możliwości przywracania wartości użytkowej zbiorowisk łąkowych na terenach kompensacji przyrodniczej w dolinie Warty

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The study presents results of multifaceted floristic and habitat analyses in the Zagórów washland covered by the water management renaturisation programme leading to the assessment of the potential for restoration of utility value in meadow plant communities in areas, where the primary objective is to recreate their nature value. In the spring seasons of 2011-2013 geobotanical studies were conducted in the Zagórów washland along the network of culverts located in flood em-bankments linking the inter-embankment zone with the area behind the embankment in four transects of 77 relevés. Based on their analyses using phytoindication of their moisture content (F) and nitrogen soil content (N) were assessed using indexes according to Ellenberg et al. (1992). Utility value of swards in the identified plant communities was determined based on the structure of fodder groups, fodder value Lwu assessed according to the method proposed by Filipek (1973) and the occurrence of melliferous plants, herbs and energy materials. Renaturisation of water management facilitates not only restoration of nature value of meadow and rush plant communities, but also their utility value, mainly non-fodder. Moisture content and extensive use influences the shares of melliferous species, herbs and energy materials in the vegetation ground cover.

PL

Praca przedstawia wyniki wieloaspektowych badań florystyczno-siedliskowych na polderze Zagórów objętym programem renaturyzacji gospodarki wodnej prowadzących do oceny możliwości przywracania wartości użytkowej zbiorowisk łąkowych na obszarach, gdzie nadrzędnym celem jest odtworzenie ich walorów przyrodniczych. W okresie wiosny 2011-2013 prowadzono badania geobotaniczne na polderze Zagórów, gdzie wzdłuż sieci przepustów zlokalizowanych w wałach przeciwpowodziowych łączących międzywale z zawałem wykonano w czterech transektach 77 zdjęć fitosocjologicznych. Na pod-stawie ich analizy metodą fitoindykacji wskaźnikami Ellenberga i in. (1992) oceniono: uwilgotnienie (F) oraz zawartość azotu w glebie (N). Wartość użytkową runi wyróżnionych zbiorowisk określono na podstawie: struktury grup użytkowych, wskaźnika Lwu ocenionego metodą Filipka (1973) oraz występowania roślin miododajnych, ziół oraz energetycznych. Renaturyzacja gospodarki wodnej pozwala nie tylko przywracać walory przyrodnicze zbiorowisk łąkowo-szuwarowych, ale także ich wartość użytkową, głównie pozapaszową. Uwilgotnienie oraz ekstensywne użytkowanie ma wpływ na udział w pokryciu: gatunków miododajnych, ziół i roślin energetycznych.

Słowa kluczowe

EN

Warta valley; utility value; melliferous plants; herbs; energy materials

PL

dolina Warty; wartość użytkowa; rośliny miododajne; zioła; roślina energetyczna

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 59, nr 4
• Strony: 5--12
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kryszak A.

• Department of Grassland and Landscape Sciences, Poznan University of Life Sciences, ul. Dojazd 11, 60-632 Poznań, Poland

autor

Kryszak J.

• Department of Grassland and Landscape Sciences, Poznan University of Life Sciences, ul. Dojazd 11, 60-632 Poznań, Poland

autor

Strychalska A.

• Department of Grassland and Landscape Sciences, Poznan University of Life Sciences, ul. Dojazd 11, 60-632 Poznań, Poland

autor

Maćkowiak Ł.

• Department of Grassland and Landscape Sciences, Poznan University of Life Sciences, ul. Dojazd 11, 60-632 Poznań, Poland

autor

Klarzyńska A.

• Department of Grassland and Landscape Sciences, Poznan University of Life Sciences, ul. Dojazd 11, 60-632 Poznań, Poland

Bibliografia

• [1] Przybyła Cz., Bykowski J., Mrozik K, Napierała M.: Dynamika zmian stanów wód gruntowych i zapasów wody w glebach polderu Zagórów w zasięgu oddziaływania budowli hydrotechnicznych. Annual Set The Environment Protection, Rocznik Ochrony Środowiska, 15: 793-806, 2013.
• [2] Winiecki A., Krupa A.: Koncepcja renaturyzacji obiegu wody w centralnej części Doliny Konińskiej między Zagórowem a Lądem. Opracowanie kompensacji przyrodniczej w ramach obszarów Natura 2000 wykonane dla Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Poznań, 2006.
• [3] Laidlaw A.S., Šebek L.B.J.: Grassland for sustainable animal production. W: Grassland - a European Resource? (red. Goliński P., Warda M., Stypiński P.) Proceedings of the 24th General Meeting of the European Grassland Federation. Lublin, Poland, p.47-58, 2012.
• [4] Nosberger J., Rodrigez M.: Increasing biodiversity through management. Grassland Science in Europe, 1: 949-956, 1996.
• [5] Hopkins A., Holz B.: Grassland for agriculture and nature conservation: production, quality and multifuncionality. Grassland Science in Europe, 10: 15-29, 2005.
• [6] Brzeg A.: Zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe okolic Konina. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Prace Komisji Biologicznej, 70: 103-139, 1989.
• [7] Ellenberg H., Weber H.E., Düll R., Wirth V., Werner W., Paulißen D.: Zeigerwerte von Pflanzen in Mitteleuropa. Scripta Geobotanica, 18, 1992.
• [8] Filipek M.: Projekt klasyfikacji roślin łąkowych i pastwiskowych na podstawie liczb wartości użytkowej. Postępy Nauk Rolniczych, 4: 58-69, 1973.
• [9] Kotłowski Z.: Wielki atlas roślin miododajnych. Przedsiębiorstwo Wydawnicze Rzeczpospolita, Warszawa, 2006.
• [10] Szafer W, Kulczyński S, Pawłowski B.: Rośliny polskie: opisy i klucze do oznaczania wszystkich gatunków roślin naczyniowych rosnących w Polsce bądź dziko, bądź też zdziczałych lub częściej hodowanych. PWN, 1986.
• [11] www.arr.gov.pl
• [12] Mirek Z., Piękoś-Mirek H., Zając A., Zając M.: Flowering plants and Pteridophytes of Poland. A checklist. Vol.1. Biodiversity of Poland. - Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. T.1. Różnorodność biologiczna Polski. W.Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Science, Kraków, 2002.
• [13] Matuszkiewicz W.: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa, 2008.
• [14] Braakter C.J.F., Smilauer P.: Canoco reference manual and user’s guide: software for ordination, version 5.0 Microcomputer Power, Ithaca, NY, 2012.
• [15] Kryszak J., Kryszak A., Strychalska A., Przybyła Cz.: Nature valuation of plant communities in the Zagórów Polder including water content parameters. Steciana, 18(2): 57-65, 2014.
• [16]Barabasz B.: Wpływ modyfikacji tradycyjnych metod gospodarowania na przemiany roślinności łąk z klasy Molinio - Arrhenatheretea. Wiadomości Botaniczne 38 (1-2): 85-94, 1997.
• [17] Kozłowska T.: Zmiany zbiorowisk łąkowych na tle różnicowania się warunków siedliskowych w charakterystycznych obszarach dolin rzecznych Polski Centralnej. Woda-Środ. Obszary Wiej. Rozprawy naukowe i monografie, 14, 2005.
• [18] Falińska K.: Seed bank dynamics in abandoned meadows during a 20-year period in the Bialowieza National Park. Journal of Ecology, 87: 461-475, 1999.
• [19] Kirkham F.W., Tallowin J.R.B., Sanderson R.A., Bhogal A., Chambers B., Stevens D.P.: The impact of organic and inorganic fertilizers and lime on the speciesrichness and plant functional characteristics of hay meadow communities. Biological Conservation, 141(5): 1411-1427, 2008.
• [20] Schmiede R. Donath T.W., Otte A.: Seed bank development after the restoration of alluvial grassland via transfer of seed-containing plant material. Biological Conservation, 142(2): 404-413, 2009.
• [21] Kostuch R.: Floristic diversity of grassland - advantages and disadvantages for livestock. Grasland Science in Europe, 2: 87-92, 1997.
• [22]Trzaskoś M.: Rola ziół w runi trwałych użytków zielonych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Roln., 453: 339-348, 1997.
• [23] Trąba Cz., Wyłupek T.: Rośliny terapeutyczne w niektórych zbiorowiskach łąkowych doliny Poru. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis 197, Agricultura 75: 329-333, 1999.
• [24] Trąba Cz., Wolański P., Trojan H.: . Znaczenie ekosystemów trawiastych w środowisku przyrodniczym. Południowo-wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej i PTG oddział w Rzeszowie, Zeszyty Naukowe, 3: 89-96, 2003.
• [25] Wilkaniec Z., Szymaś R., Wyrwa W.: Łąki trwałe jako baza pokarmowa i siedliskowa dla pszczół. Roczniki Nauk Rolniczych w Poznaniu CCLXXXIV, Rolnictwo, 47: 105-110, 1996.
• [26] Trąba Cz., Wolański P.: Łąki naturalne jako pożytki dla pszczół. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 361: 251-256, 1999.
• [27] Batáry P., Báldi A., Sárospataki M., Kohler F., Verhulst J., Knop E., Herzog F., Kleijn D.: Effect of conservation management on bees and insect-pollinated grassland plant communities in three European countries. Agriculture, Ecosystems & Environment, 136(1-2): 35-39, 2010.
• [28] Wachendorf M., Fricke T., Grab R., Stulpnagel R.: Ein Neues Konzept für die bioenergetische Nutzung von Grunlandbiomasse. W: Neue Funkionen des Grunlands: Okosystem, Energie, Erholung, 51.Jahrestagung der AGGF, Gottingen; 165-168, 2007.
• [29] Winkler L., Trzaskoś M., Kamińska G., Malinowski R.: Charakterystyka i rozmieszczenie zbiorowisk roślinnych o potencjalnej wartości energetycznej z siedlisk silnie wilgotnych i mokrych Kostrzyneckiego Rozlewiska. Łąkarstwo w Polsce, 10: 185-204, 2007.
• [30] Kryszak J., Kryszak A., Klarzyńska A., Strychalska A.: Różnorodność florystyczna i wartość użytkowa wybranych zbiorowisk trawiastych Wielkopolski w zależności od poziomu gospodarowania. Fragmenta Agronomica, 27(4): 68-75, 2010.
• [31] Trąba Cz., Wolański P.: Łąki ziołowe źródłem wartościowej paszy dla bydła. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 361: 243-248, 1999.
• [32] Kuczyńska B., Nałęcz-Tarwacka T., Puppel K., Gołębiewski M., Grodzki H., Slósarz, J.: Zawartość bioaktywnych składników mleka w zależności od modelu żywienia krów w certyfikowanych gospodarstwach ekologicznych. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 56(4): 7-13, 2011.