Stosowanie paliw etanolowych do silników o zapłonie iskrowym

• Autorzy: Stępień Zbigniew , Żółty Magdalena

Identyfikatory

DOI

10.18668/PN2019.224

ISBN

978-83-65649-31-7

Warianty tytułu

EN

The use of ethanol fuels to spark ignition engines

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Od wielu lat podejmowane są na całym świecie coraz bardziej intensywne działania zmierzające do ochrony środowiska naturalnego człowieka. Unia Europejska pełni wiodącą rolę w międzynarodowej walce ze zmianami klimatycznymi, w związku z tym dąży do zmniejszenia poziomu emisji gazów cieplarnianych, do którego zobowiązała się w protokole z Kioto. Dla krajów, które są jego sygnatariuszami, priorytetem jest ograniczenie zużycia energii pozyskanej z ropy naftowej i węgla kamiennego poprzez zastępowanie jej energią pochodzącą ze źródeł odnawialnych, które mogą przyczynić się do globalnej poprawy stanu powietrza. W Unii Europejskiej drugim co do wielkości sektorem gospodarki, odpowiedzialnym za 20% emisji szkodliwych substancji, w tym gazów cieplarnianych do atmosfery, jest transport drogowy. Pozostaje on jednym z niewielu sektorów, z których emisja stale wzrasta, co niweczy postęp osiągnięty przez inne obszary gospodarki. Wprowadzone w 2009 r. dyrektywy europejskie Renewable Energy Directive i Fuel Quality Directive umożliwiają zwiększenie zawartości etanolu w tradycyjnej benzynie silnikowej do 10% (V/V), a także sprzyjają budowie samochodów typu flex-fuel vehicle, przystosowanych do zasilania paliwem zawierającym do 85% (V/V) etanolu. Paliwa do tłokowych silników spalinowych charakteryzują się właściwościami użytkowymi, które spełniają wysokie wymagania współczesnych silników spalinowych, realizujących skomplikowane strategie procesów spalania i wyposażonych między innymi w wielopunktowe, bardzo zaawansowane technicznie systemy wtrysku paliwa, innowacyjne systemy doładowania oraz katalityczne, wielofunkcyjne układy oczyszczania spalin. Formuła chemiczna paliw ulega nieustannej ewolucji, głównie na skutek działań ekologów w zakresie ograniczania emisji substancji szkodliwych pochodzących ze spalania ropopochodnych paliw do powietrza atmosferycznego oraz nieustannego rozwoju silników. Działania te wymuszają na projektantach samochodów zmiany w konstrukcji układów zasilania, komór spalania, układów oczyszczania spalin, a na producentach paliw dostosowywanie ich formuły chemicznej w celu zminimalizowania emisji szkodliwych substancji powstających podczas spalania takiego paliwa. Dlatego też coraz większego znaczenia nabiera stosowanie biopaliw i biokomponentów jako dodatku do paliw konwencjonalnych. W części teoretycznej niniejszej publikacji opisano zalety i wady stosowania etanolu jako komponentu benzyny silnikowej i paliw etanolowych. Na podstawie rozeznania dostępnej literatury branżowej przedstawiono wyniki badań wpływu etanolu na wielkość emisji szkodliwych składników do atmosfery. Skupiono się również na wyzwaniach, przed jakimi stanęli konstruktorzy silników spalinowych, aby przystosować je do eksploatacji na paliwach zawierających zwiększony udział etanolu w paliwie. W części doświadczalnej zaprezentowano wyniki badań prowadzonych w ramach projektów badawczych i prac statutowych w Instytucie Nafty i Gazu – Państwowym Instytucie Badawczym. Wyniki te dotyczą: • określenia oddziaływania paliw etanolowych na parametry użytkowo-eksploatacyjne silników ZI; • oceny regulowanych i nieregulowanych emisji szkodliwych składników gazów wylotowych silników zasilanych paliwami etanolowymi; • badań wpływu paliw etanolowych na tworzenie szkodliwych osadów na elementach silników testowych; • wielokierunkowych badań oddziaływania paliw etanolowych na procesy degradacji smarowego oleju silnikowego.

EN

For many years, activities aimed at protecting man’s natural environment have been getting more and more intensive around the world. The European Union is playing a leading role in the international fight against climate change, therefore it is striving to achieve the reduction of greenhouse gas emissions to which it has committed itself in the Kyoto Protocol. For the countries that are its signatories, the priority is to reduce energy consumption obtained from crude oil and hard coal, by replacing it with energy from renewable sources that can contribute to the global improvement of the air condition. In the European Union, the second largest sector of the economy, responsible for 20% of emissions of harmful substances, including greenhouse gases into the atmosphere, is road transport. It remains one of the few sectors whose emissions are constantly growing, thus negating the progress made by other sectors of the economy. Introduced in 2009 the European directives: Renewable Energy Directive and Fuel Quality Directive, allow the increase of ethanol content in traditional gasoline to 10% (V/V), and also support the construction of Flex Fuel Vehicles adapted to fuel supply containing up to 85% (V/V) of ethanol. The fuels for piston combustion engines are characterized by functional properties that meet the high requirements of modern internal combustion engines, implementing complicated combustion processes and equipped with, among others, multi-point, very technically advanced fuel injection systems, innovative supercharging systems and catalytic multifunctional exhaust gas cleaning systems. The chemical composition of fuels is constantly evolving, mainly due to the action of environmentalists in the scope of limiting emissions of harmful substances from the combustion of fuels into the atmosphere and continuous development of engines. These activities force car designers to change the design of power systems, combustion chambers, exhaust gas treatment systems, and fuel manufacturers to adapt their chemical composition to minimize the emission of harmful substances generated during the combustion of such fuels. Therefore, the use of biofuel and biocomponents as an admixture to conventional fuels becomes increasingly important. The theoretical part of this publication describes the advantages and disadvantages of using ethanol as a component of gasoline and ethanol fuels. Based on the knowledge of available industry literature, the results of studies of ethanol impact on the emission of harmful components into the atmosphere are presented. The focus was also on the challenges faced by the engineers of internal combustion engines to adapt them to operating with fuels containing an increased share of ethanol in the fuel. The experimental part presents the results of research carried out as part of research projects and statutory work at the Oil and Gas Institute – National Research Institute. These results concern: • determination of the impact of ethanol fuels on spark ignition engine performance and their operational parameters; • assessment of regulated and unregulated emissions of harmful components of exhaust gases from spark ignition engines; • studies on the influence of ethanol fuels on the formation of harmful deposits on test engines; • multidirectional studies on the impact of ethanol fuels on the degradation processes of engine lubricating oil.

Słowa kluczowe

PL

paliwa etanolowe; silniki o zapłonie iskrowym; zastosowanie

EN

ethanol fuels; spark ignition engines; use

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 224
• Strony: 1--339
• Opis fizyczny: Bibliogr. 170 poz., rys., tab., wykr., zdj.

Twórcy

autor

Stępień Zbigniew

autor

Żółty Magdalena

Bibliografia

• [1] Adomeit Р., Dohmen J., Thewes М., Ewald J., Gunter М., Morcinkowski В., Pischinger S.: Effect of Fuel and Combustion System оn the Pre-Ignition of Boosted SI engines. 34 Internationales Wiener Motorensymposium 2013.
• [2] dе Almeida P.R., Nakamura A.L., Sodre J.R.: Evaluation of catalytic converter aging for vehicle operation with ethanol. Applied Thermal Engineering 2014, vo1. 71, no. 1, s. 335-341.
• [3] Angelidis T.N., Papadakis V.G.: Partial regeneration of аn aged commercial automotive catalyst. Аррl. Catal. В Environ. 1997, vo1. 12, s. 193-206.
• [4] Ansari F.T., Verma А.Р., Chaube А.: Еffect оn Performance and Emissions of SI Engine Using Ethanol as Blend Fuel Under Varying Compression Ratio. International Journal of Engineering Research & Technology 2013, vo1. 2, no. 12, s. 848-864.
• [5] ASTM D 4806-16а Standard Specification for Denatured Fue1 Ethanol for Blending with Gasolines for Use as Automotive Spark-Ignition Engine Fuel.
• [6] ASTM D 5798-10а Standard specification for fuel ethanol (Еd70-85) for Automotive Spark-Ignition engines. USA, January 2011.
• [7] Atkins P.W.: Chemia fizyczna. PWN, Warszawa 2003.
• [8] Baczewski K., Kałdoński Т.: Paliwa dо silników о zapłonie iskrowym. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 2005.
• [9] Bennet J.: Application аnd Testing of Fuel Detergents for Direct Injection Gasoline Engines. Fuels - International Colloquium, January 19-20, 2013, Esslingen, Germany.
• [10] Bergstrom K., Melin S.A., Coleman J.: The New ЕСОТЕС Turbo BioPower Engine from GM Powertrain. Utilizing the Power of Nature's. resources - 28 Internationales Wiener Motorensymposium 2007, Wiedeń 2007.
• [11] Bergstrom K., Nordin Н., Konigstein А., Marriott С., Wiles М.: АВС - Alcohol Based Combustion Engines - Challenges аnd Opportunities. 16. Aachener Kolloquium Fahrzeug- und Motorentechnik, Вd. 2, s. 1031, 2007.
• [12] Bielaczyc Р., Szczotka А., Woodburn J.: The Impact of Fuel Ethanol Content оn Particulate Emissions from Light-Duty Vehicles Featuring Spark Ignition Engines. SAE Technical Paper 2014-01-1463, 2014.
• [13] Bielaczyc Р., Woodburn J., Klimkiewicz D., Pajdowski Р., Szczotka А.: Аn examination of the effect of ethanol-gasoline blеnds' physicochemical properties on emissions from а light-duty spark ignition еnginе. Fuel Processing Technology 2013, vo1. 107, s. 50-63.
• [14] Biernat K., Jeziorkowski А.: Problemy zasilania współczesпych silników spalinowych wybranymi biopaliwami. Studia Ecologiae et Bioethicae 2008, nr 6, s. 307-329.
• [15] Brazil Temporarily Reduces Ethanol Content in Gasoline from 25% to 20%. Strona internetowa Green Car Congress, 13.01.2010, http:// www.greencarcongress.com/2010/01/brazil-20100113.html (dostęp: 05.02.2014).
• [16] Brewster S.: Initial Development of а Turbo-charged Direct Injection Е100 Combustion System. SAE Technical Paper 2007-01-3625, 2007.
• [17] Brusstar M.J. et аl.: High Efficiency аnd Low Emissions from а Port-Injected Engine with Neat Alcohol Fuels. SAE Technical Paper 2002-01-2743, 2002.
• [18] Brusstar M.J.: High Еfficiency with Future Аlсоhоl Fuels in а Stoichiometric Medium Duty Spark Ignition Engine. SAE Technical Paper 2007-01-3993, 2007.
• [19] Carlisle H.W., Frew R.W., Mills J.R., Aradi А.А., Avery N.L.: The Effect of Fuel Composition аnd Additive Content оn Injector Deposits аnd Performance of аn Air-Assisted Direct Injection Spark Ignition (DISI) Research Engine. SAE Technical Paper 2001-01-2030, 2001, http://papers. sae.org/2001-01-2030/ (dostęp: 12.10.2018).
• [20] CEN/TR 15993 Automotive fuels - Ethanol (Е85) automotive fuel - Background to the parameters required and their respective limits and determination.
• [21] CEN/TS 15293:2011 Automotive fuels – Ethanol (Е85) automotive fuel- Requirements and test methods.
• [22] Chapman Е., Cummings J., Conran D.: Effects of Gasoline аnd Ethanol Fuel Corrosion Inhibitors оn Powertrain Intake Valve Deposits. SAE Int. J. Fuels Lubr. 2013, vol. 6, no. 1, s. 63-79.
• [23] Chen L., Braisher М., Crossley А., Stone R., Richardson D.: The Influence of Ethanol Blends оn Particulate Matter Emissions from Gasoline Direct Injection Engines. SAE Technical Paper 2010-01-0793, 2010.
• [24] Christou S.Y., Alvarez-Galvan М.С., Fierro J.L.G., Efstathiou А.М.: Suppression of the oxygen storage and release kinetics in Ce0.5Zr0.5O2 induced by Р, Са аnd Zn chemical poisoning. Аррl Catal В: Environ 2011, vol. 106, no. 1-2, s. 103-113.
• [25] Coordinating Research Council: Exhaust and Evaporative Emissions Testing of Flexible-Fuel Vehicles. CRC Report No. Е-80, Draft Report March 2011 (dostęp: 10.01.2012).
• [26] Coordinating Research Council: National Survey of Е85 Quality. CRC Report No. Е-85, November 2009, http://www crcao.org/reports/recentstudies2009/Е-85/Е -8 5%20Fina1%20Report°/о20_ 120609_.pdf (dostęp: 05.02.2014).
• [27] Coordinating Research Council: Summary of the study of Е85 fuel in the USA. Winter 2006-2007. CRC Report No. Е-79-2, Мау 2007, http:// www.crcao.org/reports/recentstudies2007/Е-79 -2/Е -79-2%20Е8 5%20 Summary%20Report%202007.pdf (dostęp: 05.02.2014).
• [28] Costagliola М.А., De Simio L., Iannaccone S., Prati M.V.: Combustion еfficieпcy аnd engine out emissions of а S.I. engine fueled with alcohol/ gasoline blеnds. Аррl Energy 2013, vol. 111, s. 1162-1171.
• [29] Costenoble О.: Worldwide Fuels Standards. Overview of specifications and regulations on (bio)fuels. The Netherlands Standardization Institute, NEN report, 2006/08/09.
• [30] Czerwinski J., Comte Р., Stępień Z., Oleksiak S., Mayer А., Heeb N.: Non-Legislated Emissions of SI Passenger Car with Ethanol Blends Fuels Е10 & Е85. [W:] Oleksiak S. (red.): Paliwa alkoholowe dla transportu - uwarunkowania, badania i rozwój. Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu - Państwowego Instytutu Badawczego nr 204, Kraków 2015, s. 108-123, ISSN 2353-2718.
• [31] Danek В.: Wpływ właściwości frakcji benzynowych nа parametry składu frakcyjnego paliwa etanolowego Е85. Nafta-Gaz 2012, nr 10, s. 708-713.
• [32] Danek В.: Zmiany właściwości określających stabilność chemiczną biopaliwa Е85 podczas jego magazynowania. Nafta-Gaz 2011, nr 8, s. 577-580.
• [33] Davis G.W.: Development of Technologies to Improve Соld Start Performance of Ethanol Vehicles. Final report. GRANT NO. PLA-00-48, June 11, 2001.
• [34] Deng Y., Zhang Q., Zhang Н., Zhang С., Wang W., Gu Y.: Kinetics of 3,4-Dihydro-2H-3-pheпyl-1,3-benzoxazгne Synthesis from Mannich Base and Formaldehyde. Ind. Eng. Chem. Res., 2014, vol. 53, no. 5, s. 1933-1939.
• [35] Directive 98/69/ЕС of the European Parliament and of the Council of 13 October 1998 relating to measures to be taken against air pollution by emissions from motor vehicles and amending Council Directive 70/220/ЕЕС, OJ L 350 z dnia 28.12.1998, s. 1.
• [36] Dixon-Decleve S., Klein Т., Kiuru L., Vona С., Jones R.: The growing role of biofuels in global transport: From myth to reality. Henely Media Group Ltd, Fourteenth Edition, 2005.
• [37] DuMont R.J., Cunningham L., Oliver М.K., Studzinski W.M., Galante-Fox J.M.: Controlling Induction System Deposits in Flexible Fuel Vehicles Operating оn Е85. SAE Technical Paper 2007-01-4071, 2007, http://papers.sae.org/2007-01-4071/ (dostęp: 12.10.2018).
• [38] Durante D., Miltenberger М.: Issue brief Net Energy Balance of Ethanol Production. 2004, www.ethanolacrossamerica.net/04CFDC-003_IssueBrief.pdf (dostęp: 24.10.2008).
• [39] Durbin T.D. et аl.: Effects of Ethanol and Volatility Parameters оn Exhaust Emissions. CRC Project No. Е-67, 2006.
• [40] Durbin T.D., Miller J.W., Younglove Т., Huai Т., Cocker K.: Еffects of Fuel Ethanol Content and Volatility оn Regulated and Unregulated Exhaust Emissions for the Latest Technology Gasoline Vehicles. Environ. Sci. Technol. 2007, vol. 41, s. 4059-4064.
• [41] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE, Dz. Urz. UЕ L 140 z 5.06.2009, s. 16-62.
• [42] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/30/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. zmieniająca dyrektywę 98/70/WE odnoszącą się dо specyfikacji benzyny i olejów napędowych oraz wprowadzającą mechanizm monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz zmieniającą dyrektywę Rady 1999/32/WE odnoszącą się dо specyfikacji paliw wykorzystywanych przez statki żeglugi śródlądowej oraz uchylająca dyrektywę 93/12/EWG, Dz. Urz. UЕ L 140 z 5.06.2009, s. 88-113.
• [43] Dytcher D.D. et аl.: Emissions from Ethanol-Gasoline Blends: а Single Particle Perspective. Atmosphere 2011, vol. 2, no. 2, s. 182-200.
• [44] Е85 Demonstration Program. Draft Final Report. А Joint Effort of the California Air Resources Board, California Department оf Transportation, California Energy Commission, California Department of Food and Agriculture, Chevron Technology Ventures, LLC, General Motors Corporation, Pacific Ethanol, Inc. Release Date: July 15, 2011.
• [45] Emissions and experiences with Е85 converted cars in the BEST project. BEST Deliverable No D1.20, project no. TREN/05/ FP6EN/S07.53807/019854, March 2010, Vaxjo, Sweden; http:// www. stockholm. se/Global/ Frist%СЗ%А5ende%20webbplatser/Milj%С3%B6f%С3%Bбrvaltningen/Mi1j%С3%B6bilar/Bilder/best/ reports/D 1.20_Emissions_and_experiences_with_Е85_converted_cars_ incl_арр_5_100121.pdf- (dostęp: 03.02.2014).
• [46] Engelen В. et аl.: Guidelines for blеnding and handling motor gasoline containing uр to 10% (V/V) ethanol. CONCAWE Fue1s Quality and Emissions Management Group, Special Task Force FE/STF24, Report no. 3/08, Brussels, Apri12008.
• [47] Fahrenbruch А., Bachmann J.: Ethanolsensoren fur den Flex-Fuel-Betrieb. MTZ 2008, vo1. 69, no. 9, s. 732-735.
• [48] Fernandes D.M., Scofield C.F., Neto А.А., Cardoso M.J.B., Zotin F.M.: The influence of temperature оn the deactivation of commercial Рd/Rh automotive catalysts. Process Saf. Environ. Prot. 2009, vol. 87, s. 315-322.
• [49] FIAT Auto Normazione, Fatigue of Anti-emission System on а Chassis Dynamometer. 2006, Chapter 7-Т4126, Torino.
• [50] Flexible fuel vehicle. https://en.wikipedia.org/wiki/Flexible-fuel_vehicle (dostęp: 12.10.2018 ).
• [51] Flowers D.L., Aceves S.M., Martinez-Frias J.: Improving Ethanol Life Сусlе Energy Efficiency by Direct Utilization of Wet Ethanol in HCCI Engines. SAE Technical Paper 2007-01-1867, 2007.
• [52] Galante-Fox J., Von Bacho Р., Notaro С., Zizelman J.: Е-85 Fuel Corrosivity: Еffects оn Port Fuel Injector Durability Performance. SAE Technical Paper 2007-01-4072, 2007, DOI: 10.4271/2007-01-4072.
• [53] Gardiner D.P. et аl.: Improving the Fuel Еfficiency of Light-Duty Ethanol Vehicles-Аn Engine Dynamometer Study of Dedicated Engine Strategies. SAE Technical Paper 1999-01-3568, 1999.
• [54] Gassenfeit Е., Powell J.: Algorithms for air fuel ratio estimation using internal combustion engine суlindеr pressure. SAE World Congress, 890300, 1989.
• [55] Gilkey J., Powell J.: Fuel-air ratio determination from cylinder pressure time histories. ASME Journal of Dynamic Systems, Measurement, and Control 1985, vol. 107, no. 4.
• [56] Grandos M.L., Larese С., Саbеllо Galisteo F., Mariscal R., Fierro J.L.G., Fernandez-Ruiz R. et аl.: Effect of mileage оn the deactivation of vehicle-aged three-way catalysts. Catalysis Тоdау 2005, vol. 107-108, s. 77-85.
• [57] Grant L.J., Mason R.L.: SwRI-BMW N.A. Intake Valve Deposit Test - А Statistical Review. SAE Paper No. 922215.
• [58] Hadler J., Szengel R., Middendorf Н., Sperling Н., Groer H-G., Tilchner L.: Der 1.41 118kW TSI fur Е85 Betrieb - die Erweiterung der verbrauchsgunstigen Ottomotorenlinie von Volkswagen. 32. Internationales Wiener Motorensymposium, Вd.1, s. 263, 2011.
• [59] HARDENERGY, 2014 Worldwide Fuel Specificatioпs, http://www ifqc.org/FuelSpecData (dostęp: 05.02.2014).
• [60] Hauet В., Grand J.G., Jouron С., Tran-Dinh С.: Е85: Impact of the fuel properties on „flex fuel" engine tuning. 31 Internationales Wiener Motorensymposium 2010, Wiedeń 2010.
• [61] Haven М.С., Tetrault G.A., Schenken J.R.: Laboratory Instrumentation. John Wiley and Sons, Nowy Jork 1994.
• [62] Heeb N., Saxer Ch., Forss А-М., Bruhlmann S.: Trends of NO-, NO2-, and NH3-Emissions from Gasoline-Fueled Euro-3- to Euro-4-Passenger Cars. Elsevier, Atmospheric Environment 2008, vo1. 42, s. 2543-2554.
• [63] Hilton В., Duddy В.: The effect of Е20 ethanol fuel оn vehicle emissions. Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers, Part D: Journal of Automobile Engineering 2009, vo1. 233, no. 12, s. 1577-1586.
• [64] Hongming Х., Chongming W., Xiao М., Asish K., Well А., Krueger-Venus J.: Fuel injector deposits in direct-injection spark-ignition engines. Progress in Energy and Combustion Science 2015, vol. 50, s. 63-80.
• [65] Hsiao-Lan Ch., Hai-Ying Ch., Kwangmo K., Jeffery R:, Blakeman Р.: Gasoline Cold Start Concept (gCSC/TM) Technology for Low Temperature Emission Control. SAE 2014-01-1509, 2014, SAE International, s. 480-488.
• [66] International Fuel Quality Center: Setting а Quality Standard for Fuel Ethanol. DEH Ethanol Standard 18/2004 Report, www.environment.gov.au/archive/fuelquality/puЫications/pubs/ifqc-report.pdf (dostęp: 26.01.2014).
• [67] Ishida Н., Agag Т.: Haпdbook of Benzoxazine Resins. Elsevier, Amsterdam 2011.
• [68] Jakóbiec J.: Kierunki rozwoju technologii olejów silnikowych. Polihymnia, Lublin 2012.
• [69] Japan and Brazil Cooperating to Promote Ethanol Use. Strona internetowa Green Car Congress, 26.05.2005, http://www.greencarcongress.сот/2005/05/japan_and_brazi.html(dostęp: 05.02.2014).
• [70] Kalghatgi G.: Fue1/Engine Interactions. SAE International, ISBN:978-0-7680-6458-2.
• [71] Kane E.L. et аl.: Refinement of а Dedicated Е85 1999 Silverado With Emphasis on Соld Start and Cold Drivability. SAE Technical Paper 2001- 01-0679, 2001.
• [72] Kapus Р.Е., Fuerhapter А., Fuchs Н., Fraidl G.K.: Ethanol Direct Injection оn Turbocharged SI Engines - Potential and Challenges. SAE Technical Paper 2007-01-1408, 2007.
• [73] Kapus Р.Е., Fraidl G.K., Philipp Н., Winklhofer Е.: Flame Visualisation in Standard SI-Engines - Results of а Tomographic Combustion Analysis. SAE Technical Paper 970870, 1997.
• [74] Karavalakis G., Durbin T.D., Shrivastava М., Zheng Z., Villela М., Jung Н.: Impacts of ethanol fuel level on emissions of regulated and unregulated pollutants from а fleet of gasoline light-duty vehicles. Fuel 2012, vo1. 93, s. 549-558.
• [75] Kawai Т., Tsunooka Т., Chiba F., Uda Н., Sonoda Y.: Еffect of High Concentration Ethanol оn SI Engine Cold Startability and Emissions. 16. Aachener Kolloquium Fahrzeug- und Motorentechnik 2007, Вd. 2, s. 1075.
• [76] Kеllу K., Еudу L., Coburn Т.: Light-Duty Alternative Fuel vehicles: Federal Test Procedure Emissions Results. 1999, http://www nrel.gov/docs/ y99osti/25818.pdf (dostęp: 16.03.2011).
• [77] Kennie J. et аl.: Method of triggering а determination of the composition of fuel in а flexible fueled vehicle. US Patent 6041278, March 21, 2000.
• [78] Knoll K., West В., Huff S., Thomas J., Orban J., Cooper С.: Effects of Mid-Level Ethanol Blends оn Conventional Vehicle Emissions. SAE Technical Paper 2009-01-2723, 2009.
• [79] Kupper С., Artmann Ch., Pischinger S., Rаbl Н.Р.: Schmierolverdurnnung von direkteinsprit-zenden Ottomotoren unter Kaltstartrandbedingungen. MTZ 2013, vol. 9, s. 710.
• [80] Larsen U., Johansen Т., Schramm J.: Ethanol as а Fue1 for Road Transportation - Main Report. Technical University of Denmark, Мау 2009.
• [81] Larson E.D.: Lifecycle Analyses of GHG Impacts of Biofuels for Transport. Presented at Energy Week, The World Bank, March 7, 2006, Washington, DC.
• [82] Leja K., Lewandowicz G., Grajek W.: Produkcja bioetanolu z surowców celulozowych. Biotechnologia 2009, 4(87), http://www.pfb.info.pl/files/kwartalnik/4_2009/06.%20Leja.pdf (dostęp: 05.03.2018).
• [83] Life Cycle Emissions. Strona internetowa Alternative Fuels Data Center U.S. Department of Energy, www.afdc.energy.gov/afdc/vehicles/emissions_е85.html(dostęp: 03.02.2014).
• [84] List of flexible fuel vehicles by car manufacturer. Wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_flexibe-fuel_vehicles_Ьу_car_ manufacturer (dostęp: 14.01.2014).
• [85] Lomankiewicz D., Brodzik K., Bielaczyc Р.: GC-MS/FID Analysis of Aldehyde and Hydrocarbon Emissions from Exhaust Gases of а Spark Ignitioп Engine Fueled with Different Ethanol-Gasoline Blends. Journal of the Polish Scientific Society of Combustion Engines 2012, no. 2 (149), s. 30, ISSN 0138-0346, PTNSS-2012- SS2-104.
• [86] Maheshwari М. et аl.: Indian Experience With the Use of Ethanol-Gasoline Blends on Two Wheelers and Passenger Cars. SAE Technical Paper 2004- 289-0086, 2004.
• [87] MAHLE Systems with optimized friction properties for greater fuel еfficiency and lower СО2 Emission. PERFORMANCE Customer Magazine. Components and Systems for the Engine and its Periphery 2009.
• [88] Maricq М.М., Szente J.J., Jahr K.: The Impact of Ethanol Fuel Blends оn РМ Emissions from а Light-Duty GDI Vehicle. Aerosol Science and Technology 2012, vol. 46, no. 5, s. 576-583.
• [89] Martini G., Astroga С., Аdаm Т., Farfaletti А., Manfredi U., Montero L., Krasenbrink А., Larsen В., De Santi G.: Effect of Fuel Ethanol Content оn Exhaust Emissions of а Flexible Fuel Vehicle. JRC Scientific and Technical Reports, JRC 54345, 2009, https://core.ac.uk/download/pdf/38615940.pdf (dostęp: 11.02.2018).
• [90] Matam S.K., Otal Е.Н., Aguirre М.Н., Winkler А., Ulrich А., Rentsch D., Weidenkaff А., Ferri D.: Thermal and chemical aging of model three-way catalyst Рd/Al2O3 and its impact оn the conversion of CNG vehicle exhaust. Catalysis Тоdау 2012, vol. 184, s. 237-244.
• [91] Math Pro Inc.: The Net Energy vаluе of Corn Ethanol: Is It Positive or Negative?. November 2005, http://www mathproinc.com/pdf/2.1.6_Ethanol_NEV_Comparison.pdf (dostęp: 11.10.2018).
• [92] McArragher S. et аl.: Concawe/Gfc Study оп Gasoline volatility and Ethanol Еffects оn Hot and Cold Weather Driveability of Modern Еurореаn Vehicles. SAE Technical Paper 2004-01-2002, 2004.
• [93] Mercedes Benz Presents the Combined SI-CAI “DiesOtto" Concept Engine. Strona internetowa Green Car Congress, 25.07.2007, http://www.greencarcongress.com/2007/07/mercedes-benz-p.html (dostęp: 07.09.2010).
• [94] Moldovan М., Rauch S., Morrison G.M., Gomez М., Palacios А.М.: Impact of ageing оn distribution of platinum group elements and catalyst poisoning elements in automobile catalyst. Surf. Interf. Anal. 2003, vo1. 35, s. 354-359.
• [95] Moote R., Huff S., Joyce М., Krausman Н., Seitz G.: Method of determining ethanol thresholds in а flexible fuel vehicle. US Patent 5868117, February 9,1999.
• [96] Motor1.com Теаm: GM Develops New НССI Combustion Technology. Strona internetowaMotor1.com, 2007, https://wwwmotorl.com/ news/3640/gm-develops-new-hcci-combustion-technology/ (dostęp: 27.10.2018)
• [97] Nakamura A.L., Monteiro R.G., Altoe R.O., Marques R.A., Silva Z.V., Xavier E.M.R.S.: Determination of the Aging State of аn Automotive Catalyst to Define the OBD Br-2 Calibration Strategy. SAE Technical Paper 2011-36-0353, 2011.
• [98] Nakata K. et аl.: The Impact of RON оn SI Engine Thermal Еffiсiеnсу. SAE Technical Paper 2007-01-2007, 2007.
• [99] National Institute of Standards and Technology: NIST Chemistry WebBook. NIST Standard Reference Database Number 69, http://webbook. nist.gov/chemistry/ (dostęp: 29.04.2015).
• [100] Negrete J.E.: Effects of Different Fuels оn а Turbocharged, Direct Injection, Spark Ignition Engine. Department of Mechanical Engineering, Мау 7, 2010.
• [101] Norma PN-EN 15376 Paliwa dо pojazdów samochodowych - Etanol jako komponent benzyny silnikowej - Wymagania i metody badań, 2014.
• [102] Norma PN-EN 228:2013 Paliwa dо pojazdów samochodowych – Benzyna bezołowiowa - Wymagania i metody badań.
• [103] Norma PN-EN 228:2013-04/Ар3:2016-06 Paliwa dо pojazdów samochodowych. Benzyna bezołowiowa. Wymagania i metody badań.
• [104] Ogonowski J., Tomaszkiewicz-Potępa А.: Analiza związków powierzchniowo czynnych. Wydawnictwo IGSMiE, Kraków, 2004.
• [105] Ojeda Toro J.C., Dobrosz-Gomez I., Gomez Garcia М.А.: Sodium Sulfate Solubility in (Water + Ethanol) Mixed Solvents in the Presence of Hydrochloric Acid: Experimental Measurements and Modeling. Fluid Phase Equilibria 2014, vol. 384, s.106-113.
• [106] Oliverio N., Stefanopoulou А., Jiang L., Yilmaz Н.: Ethanol Detection in Flex-Fuel Direct Injection Engines Using In-Cylinder Pressure Measurements. SAE Int. J. Fuels Lubr. 2009, vol. 2, no. 1, 2009-01-0657, s. 229.
• [107] Orhan А., Semith Е.: Carbon Deposit Formation From Thermal Stressing of Petroleum Fuels. Prepr. Рар. Аm. Chem. Soc. Div. Fue1 Chem. 2004, vo1. 49, no. 2, s. 764.
• [108] Owen K., Соlеу Т.: Automotive fuels handbook. Published by Society of Automotive Engineers, Inc., 1990.
• [109] Pałuchowska М, Stępień Z., Żak G.: Perspektywy wykorzystywania etanolu jako składnika paliwa i jego potencjał w redukcji emisji szkodliwych składników spalin. Silniki Spalinowe 2014, R. 158, nr 3, s. 80-92.
• [110] Pałuchowska М.: Określenie wpływu różnej zawartości biokomponentów (bioetanol, ЕЕТВ, komponent bioetanolowy 80/20) nа jakość formuł benzynowych, Etap I. Dokumentacja ITN nr 4056/2007, Kraków 2007, s. 9-33.
• [111] Pałuchowska М.: Wpływ rafineryjnej formuły komponentowej paliw etanolowych nа ich parametry fizykochemiczne i użytkowe. Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu nr 181, Kraków 2012.
• [112] Parsinejad F., Biggs W.: Direct Injection Spark Ignition Engine Deposit Analysis: Combustion Chamber and Intake Valve Deposits. SAE Technical Paper 2011-01-2110, 2011.
• [113] Peckham М., Finch А., Campbell В., Price Р. et. аl.: Study of Particle Number Emissions from а Turbocharged Gasoline Direct Injection (GDI) Engine Including Data from а Fast-Response Particle Size Spectrometer. SAE Technical Paper 2011-01-1224, 2011.
• [114] Pischinger S., Норре F., Krieck М., Budak О., Zubel М., Graziano В., Heuser B., Ing W., Kremer F.: Fuel Design for Future Combustion Engines - А View from the Cluster Tailor-Made Fuels from Biomass. 37 Internationales Wiener Motorensymposium 2016.
• [115] Poulopoulos S.G., Samaras D.P., Philippopoulos C.J.: Regulated and unregulated emissions from аn internal combustion engine operating оn ethanol-containing fuels. Atmospheric Environment 2001, vol. 35, no. 26, s. 4399-4406.
• [116] Powell J.: Engine control using cylinder pressure: Past, present, and future. ASME Journal of Dynamic Systems, Measurement, and Control 1993, vol. 115, s. 343-350.
• [117] Quigeley R., Barbour R., Fahey Е., Arters D., Wetzel W., Ray J.: А Study of The Internal Diesel Injector Deposit Рhеnоmеnоn. ТАЕ Fuels 7th Annual Colloquium - 2009.
• [118] Regulation (ЕС) No 443/2009 of the European Parliament and of the Council of 23 April 2009 setting emission performance standards for new passenger cars as part of the Community's. integrated approach to reduce СО2 emissions from light-duty vehicles. Text with ЕЕА relevance.
• [119] Renewable Fuels Association: Fuel Ethanol- Industry Guidelines, Specifications, and Procedures. Washington DC, 2003, www.ethanolerfa.org.
• [120] Resolution ANP Act 7/2011 - Ethanol- Anhydrous & Hydrated Technical Specification.
• [121] Reynolds R.E.: Fuel specification and fuel property issues and their potential impact оn the use of ethanol as а transportation fuel. Downstream Alternatives Inc., December 16, 2002, Phase III Project Deliverable Report, Oak Ridge National Laboratory, Ethanol Project, Subcontract No. 4500010570, www.afdc.nrel.gov/pdfs/6968.pdf (dostęp: 03.09.2018).
• [122] Roby S.H., Supp J.A.: Formulating for ILSAC GF-2 - Part 1: Obtaining Valve Train Wear Protection Whi1e Reducing the Phosphorus Content of а Motor Oil. SAE 952342.
• [123] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie wymagań jakościowych dlа biopaliw ciekłych, Dz.U. z 2009 r. Nr 18, роz. 98.
• [124] Rudnick L.: Lubricant Additives Chemistry and Applications. Second Edition, CRC Press, 2008.
• [125] Russell М., Cummings J., Cushing Т., Studzinski W.: Cellulosic Ethanol Fuel Quality Evaluation and its Еffects оn PFI Intake Valve Deposits and GDI Fuel Injector Plugging Performance. SAE Technical Paper 2013-01- 0885, 2013, http://papers.sae.org/2013-01-0885/ (dostęp: 03.09.2018).
• [126] Rutledge R.: Ethanol Suspect in Fouled Injectors: GM Quietly Noting Sulfuric Acid Residue. Milwaukee Journal Sentinel, March 25, 2005.
• [127] Sandquist Н., Karlsson М., Denbratt I.: Influence of Ethanol Content in Gasoline оn Speciated Emissions from а Direct Injection Stratified Charge SI Engine. SAE Technical Paper 2001-01-1206, 2001.
• [128] Schwahn Н., Lutz U.: Deposit Formation of Flex Fuel Engines Operated оn Ethanol and Gasoline Blends. SAE Technical Paper 2010-01-1464, 2010.
• [129] Schwarze Н., Brouwer L., Knoll G., Longo С., Kopnarski М., Emrich S.: Auswirkung von Ethanol Е85 auf Schmierstoffalterung und Verschleiss im Ottomotor. MTZ 2010, vol. 71, no. 4, s. 286-292.
• [130] Seitz G. et аl.: Method of determining the composition of fuel in а flexible fueled vehicle with аn O2 sensor. US Patent 5850824, December 22, 1998.
• [131] Setting а Fuel Quality Standard for Fuel Ethanol. Report presented to: Department of the Environment and Heritage. Submitted by: International Fuel Quality Center Hart Downstream Energy Services http://www eac-quality.net/fileadmin/еас_quality/user_documents/3_pdf/Setting_a_Quality_Standard_for_Fue1_Ethanol.pdf (dostęp: 33.09.2018)
• [132] Siqueira P.F., Karp S.G., Carvalho J.C., Sturm W., Rodriguez-Leon J.A., Tholozan J., Singhania. R.R., Pandey А., Soccol C.R.: Production of bio-ethanol from soybean molasses by Saccharomyces cerevisiae at laboratory, pilot and industrial scales. Bioresource Technology 2008, vol. 99, no. 17, s. 8156-8163.
• [133] Stępień Z., Pałuchowska М., Żak G., Wojtasik М.: Wpływ uszlachetniania paliwa Е20 nа tendencję dо tworzenia osadów w silniku. Przemysł Chemiczny 2017, t. 96, nr 2, s. 409-414.
• [134] Stępień Z., Urzędowska W., Czerwiński J.: Research оn Engine Lube Oil Deterioration and Emissions of Diesel Engines with BioFuels (RME). Energy and Power 2014, 4(1А), s. 32-49, DOI: 10.5923/s.ep.201401.03.
• [135] Stępień Z., Urzędowska W., Rożniatowski K.: Influence of Fuel Quality оn Аdvаnсеd Diesel Injection Systems Failures. Referat wygłoszony na Kongresie Międzynarodowym - Engine Combustion Processes - Current Problems and Modern Techniques - Monachium 15-16.03.2007.
• [136] Stępień Z., Żółty М.: Perspektywy i uwarunkowania zastosowania paliw etanolowych. Logistyka 2015, nr 4, s. 7086-7094.
• [137] Stępień Z.: Deposit in spark ignition engines - formation and threats. Combustion Engines 2015, t. 160, z. 1, s. 36-48, ISSN 2300-9896, PTNSS-2015-104.
• [138] Stępień Z.: Intake valve and combustion chamber deposits formation - the engine and fuel related factors that impacts their growth. Nafta-Gaz 2014, nr 4, s. 28-34.
• [139] Stępień Z.: Multidirectional Investigations of High-Ethanol Fuels оn Deposit Formation in Spark Ignition Engines. Combustion Engines 2015, t. 162, z. 3, s. 608-618, PTNSS-2015-3418.
• [140] Stępień Z.: Zagrożenia eksploatacyjne stwarzane przez paliwa etanolowe dla silników о zapłonie iskrowym. [W:] Oleksiak S. (red.): Paliwa alkoholowe dla transportu - uwarunkowania, badania i rozwój. Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu - Państwowego Instytutu Badawczego Nr 204, Kraków 2015, s. 68-94, ISSN 2353-2718, DOI: 10.18668/ PN2015.204.
• [141] Storey J.M., Barone Т., Norman K., Lewis S.: Ethanol Вlеnd Effects оn Direct Injection Spark-Ignition Gasoline Vehicle Particulate Matter Emissions. SAE Technical Paper 2010-01-2129, 2010.
• [142] Suarez-Bertoa R., Zardini А.А., Keuken Н., Astorga С.: Impact of ethanol containing gasoline blеnds оn emissions from а flex fuel vehicle tested over the Worldwide Harmonized Light Duty Test Сус1е (WLTC). Fuel 2015, vol. 143, s. 173-182.
• [143] Szwarc А.: Use of bio fuels in Brazil. In-Session Workshop on Mitigation, SBSTA 21 / СОР 10, December 9, 2004, Buenos Aires, http://unfccc.int/files/meetings/сор_10/in_session_workshops/mitigation/application/ pdf/041209szwarc-usebiofuels_in_brazil.pdf (dostęp: 05.02.2014).
• [144] The Royal Society: А guide to facts and fictions about climate change. March 2005; Retrieved 30 November 2009 https://en.wikipedia.org/wiki/ Intergovernmental_Panel_on_Climate_Change (dostęp:lipiec 2018)
• [145] Thewes М., Muther М., Pischinger S., Вuddе М., Brunn А., Sehr А., Adomeit Р., Klankermayer J.: Analysis of the Impact of 2-Methylfuran оn Mixture Formation and Combustion in а Direct-Injection Spark-Ignition Engine. Energy Fuel 2011, vol. 25, no. 12, s. 5549-5561.
• [146] Tomanik Е.: Some tribological issues on flex fuel engines. Int. Workshop on Ethanol ICE, S. Раulо, 4 October 2012.
• [147] Totten G.E., Westbrook S.R., Shah R.J.: Fuels and Lubricants Handbook: Technology, Properties, Performance and Testing. ASTM International, 2003.
• [148] Tsunooka Т., Hosokawa Y., Utsumi S., Kawai Т., Sonoda Y.: High Concentration Ethanol Effect оn SI Engine Cold Startability. SAE Technical Paper 2007-01-2036, 2007.
• [149] Tulauskas D.: Motor Fuels & Engine Technology. Biofuels and the Automotive Industry Workshop. Bangkok, October 2007.
• [150] Turner J.W.G. et аl.: Alcohol-Based Fuels in High Performance Engines. SAE Technical Paper 2007-01-0056, 2007.
• [151] U.S. Department of Energy: Alternative Fuels Data Center - Fuel Properties Comparison. 2014, http://www.afdc.energy.gov/fuels/fuel_comparison_chart.pdf (dostęp: 2710.2014).
• [152] U.S. Department of Energy: Energy Policy Act of 1992 (EPAct).
• [153] U.S. Department of Energy: Handbook for handling, Storing and Dispensing Е85. April 2002.
• [154] Urzędowska W., Stępień Z.: Oddziaływanie paliwa nа zmiany właściwości użytkowych oleju smarowego w silniku z ZI typu FlexiFuel. Nafta-Gaz 2012, nr 6, s. 377-387.
• [155] Urzędowska W., Stępień Z.: Wybrane zagadnienia dotyczące zmian właściwości silnikowego oleju smarowego w eksploatacji. Nafta-Gaz 2012, nr 12, s. 1102-1110.
• [156] Volkel L., Schwahn Н., Schreyer Р.: Experience with bio-ethanol gasoline blеnds. Goriva i Maziva 2007, vo1. 46, no. 4, s. 307-334.
• [157] Volpato О., Theunissen F., Mazara R.: Engine management for flex fuel plus compressed natural gas vehicles. SAE Technical Paper 2005-01-3777, 2005.
• [158] Wang М.: Аn Update of Energy and Greenhouse Emission Impacts of Fuel Ethanol. 2005,. https://greet.es.anl.gov/files/y015em1i (dostęp: 18.02.2014).
• [159] Wang М.: The Debate оn Energy and Greenhouse gas Emission Impact of Fuel Ethanol. 2005, https://greet.es.anl.gov/files/nesiqrgf (dostęp: 18.02.2014).
• [160] Washino S., Ohkubo S.: Fuel properties detecting apparatus for аn internal combustion engine. US Patent 4905649, March 6, 1990.
• [161] Winkler А., Dimopoulos Р., Hauert R., Bach С., Aguirre М.: Catalytic activity and aging phenomena of three-way catalysts in а compressed natural gas/gasoline powered passenger car. Аррl Catal В 2008, vol. 84, no. 1-2, s. 162-169.
• [162] Winkler А., Eyssler А., Magli А., Liati А., Bach Ch.: Fuel impact оn the aging of TWC's. under real driving conditions. Fuel 2013, vol. 111, s. 855- 864.
• [163] Worldwide Fuel Charter Committee: Ethanol guidelines. March 2009. http://oica.net/wp-content/ uploadslethanol-guideline-final-26mar09.pdf (dostęp: 03.10.2018).
• [164] Worldwide Fuel Charter. September 2013, s. 3-8.
• [165] Yanowitz J., McCormick R.L.: Effect of Е85 on Tailpipe Emissions from Light-Duty Vehicles. J. Air&Waste Manage. Assoc. 2009, vol. 59, s. 172-182.
• [166] Yassine М., La Pan М.: Impact of ethanol fuels on regulated tailpipe emissions. SAE Technical Paper 2012-01-0872, 2012.
• [167] Yaws C.L.; Thermophysical Properties of Chemicals and Hydrocarbons. Norwich, NY, USA: William Andrew Inc., 2008.
• [168] Yuksel F., Yuksel В.: The use of ethanol-gasoline blend as а fuel in an SI engine. Renewable Energy 2004, vol. 29, s. 1181-1191.
• [169] Zi Х., Liu L., Хuе В., Dai Н., Не Н.: The durability of alumina supported Рd catalysts for the combustion of methane in the presence of SO2. Catalysis Тоdау 2011, vol. 175, s. 223-230.
• [170] Żak G., Ziemiański L., Stępień Z., Wojtasik М.: Рrоblеmу związane z tworzeniem się osadów nа elementach układów wtryskowych nowoczesnych silników Diesla - przyczyny, metody badan, przeciwdziałanie. Nafta-Gaz 2013, nr 9, s. 702-708.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).