Zasięg własności nieruchomości gruntowej i złóż kopalin w świetle orzecznictwa i doktryny

• Autorzy: Stefanowicz Jan , Szamałek Krzysztof

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0053.7792

Warianty tytułu

EN

The extent of ownership of land and mineral deposits in the light of jurisprudence and doctrine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zagadnienie ścisłego rozgraniczenia granic przestrzennych nieruchomości gruntowej w górotworze, a zatem określenia jej dolnej granicy jest ciągle istotnym problemem teoretycznym i praktycznym. Ustawa prawo geologiczne i górnicze z 2011 r. przesądza bowiem w art. 10 jedynie o tym, które ze złóż kopalin należą do własności górniczej ergo do Skarbu Państwa, niezależnie od miejsca występowania złóż tych kopalin. Pozostałe złoża kopalin (nie wymienione w art.10 ustawy pgg) należą do właściciela nieruchomości gruntowej, o ile w jej granicach się znajdują. Władztwo to jest jednak ograniczone dolną granicą nieruchomości gruntowej. Nie ma definicji lub uregulowanego sposobu (przesłanek i ustalania) na jakiej głębokości znajduje się ta granica. Normy prawa cywilnego odsyłają w tej sprawie do klauzuli generalnej opisującej, że dolna granica nieruchomości gruntowej zależy od społeczno-gospodarczego przeznaczenia gruntu. Dolna granica powinna każdorazowo być wyznaczona indywidualnie rozstrzygnięciem sądowym dla konkretnej nieruchomości gruntowej, w przypadku wątpliwości czy sporu. Autorzy analizują orzecznictwo sądów w tej sprawie i wyciągają wnioski o niedoskonałości rozwiązań w polskim ustawodawstwie. Wskazują także we wnioskach de lege ferenda potrzeby zmian w przyszłości.

EN

The issue of the precise delimitation of the spatial boundaries of the landed property in the rock mass and therefore below the lower boundary of the landed property is still an important theoretical and practical problem. Indeed, the 2011 Geological and Mining Law only determines in Article 10 which mineral deposits belong to the mining property ergo to the State Treasury, regardless of where the deposits of these minerals are located. Other mineral depositss (not listed in Article 10 of the Pgg Act) belong to the landowner. However, this ownership is limited by the lower boundary of the landed property. There is no precise definition of what depth this limit is. The civil law norms refer in this case to the general clause describing that the lower limit of the land property depends on the socio-economic use of the land. The lower property limit should in each case be determined individually for the land by a court decision. The authors analyse the jurisprudence of the courts on this issue and draw conclusions about the inadequacies of the solutions in Polish legislation. They also indicate in de lege ferenda proposals the need for future changes.

Słowa kluczowe

PL

własność złóż kopalin; nieruchomość gruntowa; prawo geologiczne i górnicze; społeczno-gospodarcze przeznaczenie gruntu

EN

ownership of mineral deposits; land property; geological and mining law; socio-economic use of the land property

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2023
• Tom: R. 64, nr 2
• Strony: 11--17
• Opis fizyczny: Bibliogr.15 poz.

Twórcy

autor

Stefanowicz Jan

• Kancelaria Juris Sp. z o.o., Warszawa

autor

Szamałek Krzysztof

• Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• [1] Bednarek M.: Mienie, Zakamycze 1997 s. 27-28
• [2] Ignatowicz J., Stefaniuk K. 2006 - Prawo rzeczowe
• [3] Nieć M.,2005 - Dylematy prawa własności złóż, Gospodarka Surowcami Mineralnymi 2005, tom 21, z. 1 (specjalny)
• [4] Rudnicki S. 1996 - Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Wydawnictwo Prawnicze. Warszawa 1996. s. 30
• [5] Sałaciński R. 2004 - Prawo własności złóż kopalin – problem nierozwiązywalny?, Górnictwo Odkrywkowe 2004, vol. 46, nr 3-4
• [6] Stefanowicz J.2007 – Własność, jej ograniczenia i ochrona w świetle Konstytucji RP i regulacji ustawowych. w: : Kleer J., Kondratowicz A. red. nauk. Gospodarka i Demokracja w Polsce. Dojrzałość i trwałość instytucji, Warszawa, CeDeWu Wydawnictwa Fachowe, 2007 r., s. 91-122
• [7] Szamałek K. 2019 - Rozważania o wpływie złoża kopaliny na wartość nieruchomości. w: Mat. XXVIII Krajowa Konfe- rencja Rzeczoznawców Majątkowych „Wycena nieruchomości specjalnych”, Kielce, 20-21 września 2019 r., s. 67-80
• [8] Szamałek K., Zglinicki K. 2019 – Użytkowanie górnicze vs użytkowanie geologiczne -aspekty teoretyczne i praktyczne. Prz. Geol. vol.67, nr 11, 2019, s.874-877
• [9] Szuma K. 2012 - Własność górnicza, użytkowanie górnicze i inne uprawnienia górnicze według ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze. Przegląd Prawa Ochrony Środowiska [online]. 1 grudzień 2012, nr 2, s. 29–53. [udostępniono 21.4.2023] DOI 10.12775/PPOS.2012.008
• [10] Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360).
• [11] Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 o podatkach i opłatach lokalnych tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 70
• [12] Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo Wodne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2625)
• [13] Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2022 r. poz. 1072)
• [14] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2022 r. poz. 2556)
• [15] Uberman R. (2009), Wycena wartosći aktywów geologiczno - górniczych. Standardy wyceny. Prace naukowe Instytutu Grónictwa Nr 125 Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały Nr 35

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).