Metody behawioralne w ocenie zachowań konsumentów na rynku energii elektrycznej

• Autorzy: Nagaj R

Warianty tytułu

EN

Behavioral methods used to study consumer bevaviour on the electricity market

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Urynkowianie elektroenergetyki w krajach członkowskich Unii Europejskiej oraz wielu innych krajach z innych regionów świata spowodowało, że do tej części gospodarki zaczęto stosować metody i techniki badawcze dotąd tutaj nie stosowane, a wykorzystywane w innych sektorach gospodarki czy dla innych produktów. Niedoskonałość metod paradygmatu neoklasycznego (i związanego z tym przekonania o racjonalności postepowania jednostek) powoduje, że rośnie popularność metod alternatywnych, w tym behawioralnych i eksperymentu naukowego. Celem artykułu jest ukazanie celowości wykorzystywania metod behawioralnych w ocenie zachowań podmiotów gospodarczych, tj. konsumentów na rynku energii elektrycznej. Celowi temu będą służyć zaprezentowane wyniki badań w kierunku występujących zniekształceń poznawczych wśród gospodarstw domowych i przedsiębiorstw elektroenergetycznych oraz propozycja metodyki oceny zachowań konsumentów z wykorzystaniem eksperymentu naukowego.

EN

The implementation of market mechanisms in the electricity sector in the EU Member States and many other countries from other regions of the world has resulted in the use of research methods and techniques not used here until now, but applied in other sectors of the economy or other products. The imperfection of the neoclassical paradigm methods (and the associated belief in the rationality of the behavior of individuals) causes that the popularity of alternative methods, including behavioral and experimental methods, is increasing. The aim of the article is to show the desirability of using behavioral methods in assessing the behavior of economic entities, i.e. consumers on the electricity market. This goal will be served by the presented research results in the field of cognitive distortions among households and electricity enterprises and by the proposal of a methodology for assessing consumer behavior using a scientific experiment.

Słowa kluczowe

PL

zniekształcenia poznawcze; ekonomia behawioralna; metody eksperymentalne; rynek energii elektrycznej

EN

cognitive biases; behavioral economics; experimental methods; electricity markets

• Wydawca: KAPRINT
• Czasopismo: Rynek Energii
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 3
• Strony: 3--8
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys.

Twórcy

autor

Nagaj R

• Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Instytut Ekonomii, Katedra Makroekonomii

Bibliografia

• [1] Backerman S.R., Rassenti S.J, Smith V.L.: Efficiency and income shares in high-demand energy networks: who receives the congestion rents when a line is constrained?. Pacific Economic Review 2000, Vol. 5, No. 3, s. 331-347.
• [2] Bernat T., Gasior A., Korpysa J., Lakomy-Zinowik M., Nagaj R., Szkudlarek P., Perception of the Risk of Starting up Business and Personal Attitude to Risk. Transformations in Business & Economics 2014, Vol. 13, No 2B (32B), s. 161-173.
• [3] Clancy D., O’Loughlin D.: Identifying the ‘energy champion’: A consumer behaviour approach to understanding the home energy conservation market in Ireland. International Journal of Nonprofit and Voluntary Sector Marketing 2002, Vol. 7, No. 3, s. 258–270.
• [4] Ellsberg M., Risk, Ambiguity, and the Savage Axioms. The Quarterly Journal of Economics 1961, Vol. 75, No. 4, s. 643-669.
• [5] European Commission: EU energy in figures: statistical pocketbook 2017. Publications Office of the European Union, Luxembourg 2017, https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/documents/pocketbook_energy_2017_web.pdf [28.12.2017].
• [6] Frederiks E.R., Stenner K., Hobman E.V.: Household energy use: Applying behavioural economics to understand consumer decision-making and behaviour. Renewable and Sustainable Energy Reviews 2015, No. 41, s. 1385–1394.
• [7] Hacking I.: The emergence of probability: A Philosophical Study of Early ideas about Probability, Induction and Statistical Inference. Cambridge University Press, London 1975.
• [8] Hille S.L.: The Myth of the Unscrupulous Energy User’s Dilemma: Evidence from Switzerland. Journal of Consumer Policy 2016, No. 39, s. 327–347.
• [9] IEA: Key World Energy Statistics 2017. 2017, https://www.iea.org/publications/freepublications/publication/KeyWorld2017.pdf [28.12.2017].
• [10] Kahneman D., Tversky A.: Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases, Science 1974, New Series, No. 4157, Vol. 185, s. 1124-1131.
• [11] Kahneman D., Tversky A.: Prospect Theory: An Analysis of Decision Under Risk. Econometrica 1979, Vol. 47, No. 2, s. 263-292.
• [12] Kesra N.: The Implementation of Cognitive Neuroscience Techniques for Fatigue Evaluation in Participants of the Decision-Making Process. W: Kesra N., Małgorzata Łatuszyńska, Neuroeconomic and Behavioral Aspects of Decision Making : proceedings of the 2016 Computational Methods in Experimental Economics (CMEE) Conference. Springer International Publishing, Cham 2017, s. 329-339.
• [13] Knight, F.H. (2012), Risk, uncertainty and profit. Courier Dover Publications.
• [14] Kotlarek P.: Racjonalność w ujęciu ekonomii behawioralnej. Studia ekonomiczne 2014, nr 180, Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach: Dokonania współczesnej myśli ekonomicznej: racjonalność - efektywność - etyka. Cz. 1, Problemy teoretyczne, s. 106-116.
• [15] Macak T., Regnerova O., Toth S.: Design of Experiments for Analysis Factors Influencing Consumer Behaviour. Proce-dia Economics and Finance 2014, No. 12, s. 371-378.
• [16] Manjunath M., Singh P., Mandal A., Parihar G.S.: Consumer Behaviour towards Electricity- a field study. Energy Pro-cedia 2014, No. 54, s. 541-548.
• [17] Nagaj R.: Regulacja rynku energii elektrycznej w Polsce – ex ante czy ex post. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2016.
• [18] Nagaj R.: Wniosek o grant do NCN o numerze ID 395674 w konkursie DAINA-1 na finansowanie projektu badawczego pt. „Środki bezpieczeństwa stosowane w infrastrukturze turystycznej a cena podróży w kontekście zwiększonego ryzyka terrorystycznego: preferencje wyjazdowe turystów z Polski i Litwy”. 14.12.2017.
• [19] Nagaj R.: Zniekształcenia poznawcze gospodarstw domowych na rynku detalicznym energii elektrycznej w Polsce. Rynek Energii 2015, nr 2, s. 25-31.
• [20] Nakamura E.: Electricity saving behavior of households by making efforts, replacing appliances, and renovations: empirical analysis using a multivariate ordered probit model. International Journal of Consumer Studies 2016, No. 40, s. 675–684.
• [21] Polowczyk J.: Elementy ekonomii behawioralnej w dziełach Adama Smitha. Ekonomista 2010, nr 4, s. 493-522.
• [22] Robbins, L. Ch.: An Essay on the Nature and Significance of Economic Science. Macmillan, London 1932. https://mises.org/system/tdf/Essay%20on%20the%20Nature%20and%20Significance%20of%20Economic%20Science_2.pdf?file=1&type=document (28.12.2017).
• [23] Siebert L.C., Sbicca A., Aoki A.R., Lambert-Torres G.: A Behavioral Economics Approach to Residential Electricity Consumption. Energies 2017, 10(6), 768, s. 1-18, doi:10.3390/en10060768.
• [24] Sitzia S., Zheng J., Zizzo D.J.: Complexity and Smart Nudges with Inattentive Consumers. CCP Working Papers 2012, No. 12-13.
• [25] Smith A.: Teoria uczuć moralnych. PWN, Warszawa 1989.
• [26] Thaler R.H.: Towards a Positive Theory of Consumer Choice. Journal of Economic Behavior and Organization 1980, Vol. 1, No. 1, s. 39-60.
• [27] Wiciak G., Janusz-Szymańska K., Kotowicz J., Badania eksperymentalne i numeryczne separacji CO2 membran polimerowych z zastosowaniem gazowej mieszanki wzorcowej. Rynek Energii 2014, nr 2, s. 98-103.
• [28] Wilson C.M., Waddams Price C.: Do consumers switch to the best supplier. Oxford Economic Papers 2010, No. 62, Vol. 4, s. 647-668.
• [29] Wolf K.: Measuring facial expression of emotion. Dialogues in Clinical Neuroscience 2015, Vol.17, No. 4, s. 457-462.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).