Ocena wartości użytkowej oleju silnikowego z zastosowaniem chromatografii bibułowej

• Autorzy: Wolak A. , Krzyżaniak M.

Identyfikatory

DOI

10.18668/NG.2017.01.07

Warianty tytułu

EN

Performance evaluation of engine oils with the use of paper chromatography

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejszy artykuł zawiera ocenę wartości użytkowej oleju silnikowego (OM5W30TD), eksploatowanego w samochodzie Škoda Fabia, na podstawie chromatografii bibułowej. Zaprezentowany został tester bibułowy opracowany według własnej procedury. W ramach opisanego eksperymentu obserwowano zmiany właściwości dyspergujących (rozpraszających) oleju występujące w trakcie rzeczywistej eksploatacji pojazdu. W pracy skupiono uwagę na interpretacji obrazów otrzymanych dla oleju pracującego w silniku o zapłonie samoczynnym. Zaprezentowano obrazy plam w oleju ze skutecznie działającym detergentem oraz w oleju zawierającym duże ilości zanieczyszczeń. Przedstawiono fotografie, które świadczą o dużej zawartości sadzy (lub/i innych zanieczyszczeń będących wynikiem procesu spalania) w przedmiotowym oleju oraz stanowią przesłankę dla jego wymiany. Zaproponowano narzędzie diagnostyczne, które – wykorzystywane regularnie – może okazać się pomocne przy szacunkowym określeniu czasu, kiedy właściwości rozpraszające oleju silnikowego przestają być wystarczające do bezpiecznej i bezawaryjnej eksploatacji silnika w bazach transportowych.

EN

The article focuses on performance evaluation of the engine oil (OM5W30TD) in a Skoda Fabia with the use of paper chromatography. It also presents a special paper tester, that has been designed and developed by the author. As part of the experiment, the changes in the dispersive (scattering) properties of oil occurring during operation of the vehicle, have been analyzed. The study focuses on the interpretation of the images, obtained from oil testing in a diesel engine. Two types of oil stain images are presented: those observed in oil with an effective detergent, and those in oil containing large amounts of contaminants. The article includes photographs, that prove a high content of carbon black (and/or other contaminants resulting from the combustion process) in the examined oil, thus suggesting oil change. The proposed diagnostic tool, if used regularly, may be helpful in determining the estimated time when the dispersive properties of oil are no longer sufficient for safe and trouble-free operation of the engines in transport bases.

Słowa kluczowe

PL

olej silnikowy; środki smarowe; chromatografia bibułowa; eksploatacja; test jednokroplowy; metoda jednokroplowa; diagnostyka olejowa

EN

engine oil; lubricants; exploitation; one-drop method; condition of motor oil; vehicle testing; one drop lubricant test

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 73, nr 1
• Strony: 54--60
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., fot., tab.

Twórcy

autor

Wolak A.

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Wydział Towaroznawstwa, Katedra Towaroznawstwa Przemysłowego, ul. H. Sienkiewicza 4 30-033 Kraków

autor

Krzyżaniak M.

• LCB Inkubator, ul. Geodetów 1, 64-100 Leszno

Bibliografia

• [1] Abou-Ziyan H.Z.: Heat transfer characteristics of some oils used for engine cooling. Energy Conversion and Management 2004, vol. 45, no. 15–16, s. 2553–2569.
• [2] ATV Polska, www.atvpolska.pl (dostęp: 1.03.2016).
• [3] Bassbasi M., Hafid A., Platikanov S., Tauler R., Oussama A.: Study of motor oil adulteration by infrared spectroscopy and chemometrics methods. Fuel 2013, vol. 104, s. 798–804.
• [4] Beran E.: Wpływ budowy chemicznej bazowych olejów smarowych na ich biodegradowalność i wybrane właściwości eksploatacyjne. Wrocław, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2008.
• [5] Besser Ch., Dorr N., Novotny-Farkas F., Varmuza K., Allmaier G.: Comparison of engine oil degradation observed in laboratory alteration and in the engine by chemometric data evaluation. Tribology International 2013, vol. 65, s. 37–47.
• [6] Braga J.W.B., Araci Araujo dos Santos Junior, Martins I.S.: Determination of viscosity index in lubricant oils by infrared spectroscopy and PLSR. Fuel 2014, vol. 120, s. 171–178.
• [7] Doyle D.: Field Screening Methods for Soot Levels in Used Diesel Engine Oils. Lubrication Excellence Conference Proceedings 2003.
• [8] Fluid Rx Test Kit. GWR Specialty Automotive Parts, http://www.fluidtesting.com (dostęp: 1.03.2016).
• [9] Iskra A.: Parametry filmu olejowego w węzłach mechanizmu tłokowo-korbowego silnika spalinowego. Poznań, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 2001.
• [10] Jakóbiec J., Mazanek A.: Monitorowanie właściwości użytkowych oleju silnikowego w eksploatacji. Transport Samochodowy 2008, z. 3, s. 67–76.
• [11] Korcek S., Jensen R., Johnson M., Sorab J.: Maximizing the fuel efficiency of engine oils: The role of tribology. TriboTest 2001, vol. 7(3), s. 187–201.
• [12] Kral J. Jr., Konecny B., Kral J., Madac K., Fedorko G., Molnar V.: Degradation and chemical change of longlife oils following intensive use in automobile engines. Measurement 2014, vol. 50, s. 34–42.
• [13] Krasodomski M., Krasodomski W.: Wydzielanie sadzy z olejów przepracowanych. Nafta-Gaz 2009, nr 5, s. 419–427.
• [14] Litwiński M.: Badania wybranych właściwości olejów silnikowych w warunkach eksploatacji. Praca doktorska, Kraków 2011.
• [15] Lubricheck. WaveOn Tech, www.lubricheck.com (dostęp: 1.03.2016).
• [16] Machinery Lubrication Magazine. Noria Corporation, http://www.machinerylubrication.com (dostęp: 1.03.2016).
• [17] Motor checkup Polen. MOTORcheckUP Ltd., http://www.motorcheckup-pl.jimdo.com (dostęp: 1.03.2016).
• [18] MOTORcheckUP. MOTORcheckUP GmbH, http://www.motorcheckup.com (dostęp: 1.03.2016).
• [19] Mruk A.: Wpływ obecności sadzy w oleju silnikowym na jego właściwości tribologiczne. Czasopismo Techniczne 2008, z. 7-M, s. 275–285.
• [20] Oil Spy. Glacier FT Ltd., http://www.oil-spy.com (dostęp: 1.03.2016).
• [21] Podniało A.: Paliwa, oleje i smary w ekologicznej eksploatacji. Warszawa, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 2002.
• [22] Romanowski P. (oprac.): Przybliżona ocena wartości użytkowej olejów metodą plam na bibule. Gdańsk, Politechnika Gdańska, 2000, http://www.kkiem.mech.pg.gda.pl/dydaktyka/pomoce_dyd/files-do_lab_ekspl/Ocena_wartosci_uzytkowej_olejow.pdf (dostęp: 1.03.2016).
• [23] Urzędowska W., Stępień Z.: Oddziaływanie paliwa na zmiany właściwości użytkowych oleju smarowego w silniku z ZI typu FlexFuel. Nafta-Gaz 2012, nr 6, s. 377–387.
• [24] Urzędowska W., Stępień Z.: Wybrane zagadnienia dotyczące zmian właściwości silnikowego oleju smarowego w eksploatacji. Nafta-Gaz 2012, nr 12, s. 1102–1110.
• [25] Wolak A., Hornik S.: Changes in Functional Properties of Engine Oils During Exploitation – TBN. Current Trends in Commodity Science: Development and Assessment of Nonfood Products, Poznań University of Economics, Poznań 2015.
• [26] Wolak A., Janocha P.: Zmiany właściwości użytkowych olejów silnikowych w warunkach eksploatacji – analizy FTIR. Konferencja Naukowo-Techniczna FORGAZ 2016 „Nowoczesne środki smarowe do specjalistycznych zastosowań w urządzeniach przemysłowych, transporcie i komunikacji”. Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu – PIB nr 201, Kraków 2015, s. 84–104.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).