Wetlands of the Volhynian Polissia (Western Ukraine) : classification, natural conditions of distribution and spatial difference

• Autorzy: Solovey Tatiana

Identyfikatory

DOI

10.7306/gq.1455

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The post-glacial areas are characterized by favorable conditions for the formation of wetlands as a result of the widespread occurrence of depressions without outflow - center for the development of wetlands. The studies of morphogenetic conditions of the wetland development in Volhynian Polissia within the territory of Ukraine and the formation of their water regime reveal several features of their distribution and typological variety. The location of wetlands were characterized in reference to the shape of base/subsoil and its lithology. The typical structure of post-lacustrine, paludificational, riverside and spring peatlands of the Volhynian Polissia were shown and their development were also discussed. The wetland evolution under the influence of the postglacial landscape degradation leads to disappearance of the depression wetlands in glacial forms, increase of the peat bog trophicity and the level of peat dissolution. The supply conditions and characteristics of water regime are determined for separate peatlands. According to the origin and water flow/supply four types of wetland were extracted: ombrogenic, topogenic, soligenic and fluviogenic. It was found that the reasons of the high marshes areas (21%) in Volhynian Polissia are the geological and geomorphological conditions retaining/stopping the runoff and also local groundwater circulation system.

Słowa kluczowe

EN

wetlands; classification; spatial distribution; morphologic-genetic analysis; factor analysis; water regime; Volhynian Polissia

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Geological Quarterly
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 63, No. 1
• Strony: 139--149
• Opis fizyczny: Bibliogr. 54 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Solovey Tatiana

• Polish Geological Institute – National Research Institute, Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa, Poland

Bibliografia

• 1. Bachurina, G., 1964. Torfovi bolota Ukrayinskoho Polissya (in Ukrainian). Naukova dumka, Kyiv.
• 2. Balashov, L., Kucheryava, L., 1974. Olihotrofni bolota Poliskoho derzhavnoho zapovidnyka (in Ukrainian). Ukrayins'kyy botanichnyy zhurnal, 31: 83-88.
• 3. Bertrand, G., Goldscheider, N., Gobat, J.M., Hunkeler, D., 2012. Review: from multi-scale conceptualization to a classification system for inland groundwater-dependent ecosystems. Hydrogeology Journal, 20: 5-25.
• 4. Bogucki, A., Zaleski, I., Karpenko, N., Kowalczuk, I., Krawczuk, J., 2003. Goelogic-geomorphologic evolution of the nort-western part of the Volhynia Polesie. Acta Agrophysica, 1: 217-232.
• 5. Boguckij, A., 2005. Rozważania nad morfogenezą Polesia (in Polish). Materiały XIII ukraińsko-polskiego seminarium. Centrum wydawnicze Narodowego Uniwersytetu im. Iwana Franko, Lwów: 211-219.
• 6. Bradis, E.M., Bachurina, G.F., 1969. Bolota URSR (in Ukrainian). Naukova dumka, Kyiv.
• 7. Brinson, M., 1993. A hydrogeomorphic classification for wetlands. Final report, technical report WRP-DE-4. US Army Corps of Engineers, Washington DC.
• 8. Burov, V., 2000. Heolohichna karta Volyns'koyi oblasti 1:50 000 (in Ukrainian). Pivnichnokoreys'ka heolohichna ekspedytsia, Luck.
• 9. Cowardin, L.M., Carter, V., Golet, F.C., LaRoe, E.T., 1979. Classification of wetlands and deepwater habitats of the United States. U.S. Department of the Interior, Fish and Wildlife Service, Washington, D.C., Jamestown.
• 10. Davies, R.B., Anderson, D.S., 2001. Classification and distribution of freshwater peatlands in Maine. Northeast Naturalist, 8: 1-50.
• 11. Dembek, W., 2000. Wybrane aspekty zróżnicowania torfowisk w młodo- i staroglacjalnych krajobrazach Polski wschodniej (in Polish). IMUZ, Falenty.
• 12. Dembek, W., Oświt, J., 1992. Rozpoznawanie warunków hydrologicznego zasilania siedlisk mokradłowych (in Polish). Biblioteczka Wiadomości IMUZ, 79: 15-37.
• 13. Dokuchaev, V., 1949. Po voprosu ob osushenyy bolot voobshche i, v chastnosty, ob osushenyy bolot Polesya (in Russian). Raboty v oblasty geology, Moskov.
• 14. Gilvear, D.J., McInnes, R.J., 1994. Wetland hydrological vulnerability and the use of classification procedures: a Scottish case study. Journal of Environmental Management, 42: 403-414.
• 15. Grygora, I., Vorobyov, E., Solomakha, V., 2005. Lisovi bolota Ukrayinskoho Polissya (pokhodzhennya, dynamika, klasyfikaitsiya) (in Ukrainian). Fitosotsiotsentr, Kyiv.
• 16. Haslam, S.M., 2003. Understanding Wetlands. Fen, bog and marsh. Taylor and Francis, Hardback.
• 17. Ilnicki, P., 2002. Torfowiska i torf (in Polish). Wydawnictwa Akademii Rolniczej, Poznań.
• 18. Ilyin, L., 2004. Ozerno-bolotni kompleksy Volyni (in Ukrainian). Hydrologia, Hydrochemia, Hydroekologia, 6: 314-319.
• 19. Ilyina, O., 2004. Bolota i zabolocheni dilyanky Volynskoyi oblasti: Dovidnyk (in Ukrainian). Teren, Luck.
• 20. Ilyina, O., 2005. Ekologo-geografichnyj analiz bolit Volynskoyi oblasti (in Ukrainian). L'vivs'kyy natsional'nyy universytet, Lviv.
• 21. Jermaczek, A., Wołejko, L., Misztal, K., 2009. Poradnik ochrony mokradeł w górach (in Polish). Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Świebodzin.
• 22. Koloshko, L., 2007. Karta gruntu Volyns'koyi oblasti 1:10 000. Materialy Upravlinnya hruntovo-sil's'kohospodars'koyi stantsiyi v Lucku (in Ukrainian). Hruntovo-sil’s’kohospodars’ka stantsia, Luck.
• 23. Krogulec, E., Zabłocki, S., 2015. Relationship between the environmental and hydrogeological elements characterizing groundwater-dependent ecosystems in central Poland. Hydrogeology Journal, 23: 1587-1602.
• 24. Krogulec, E., Zabłocki, S., Sawicka, K., 2016. Changes in groundwater regime during vegetation period in Groundwater Dependent Ecosystems. Acta Geologica Polonica, 66: 525-540.
• 25. Kulczyński, S., 1939a. Torfowiska Polesia (in Polish), T. 1. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• 26. Kulczyński, S., 1939b. Torfowiska Polesia (in Polish), T. 2. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• 27. Kynal, O., Krogulec, E., 2009. Hidroklimatychni osoblyvostyi zvolozennyia terytoryij (in Ukrainian). Moshynski, Kamieniec Podolski.
• 28. Lappalainen, E., 1996. Global Peat Resources. Jyska.
• 29. Łachacz, A., 2004. Mokradła w krajobrazie - wybrane pojęcia (in Polish). Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie, 4, z. 2a: 295-301.
• 30. Marynych, O., 1962. Ukrayinske Polissya (in Ukrainian). Wydawnyctwo radians'ka shkola, Kyiv.
• 31. Marynych, O.M., Shyshchenko, P.G., 2006. Geografia fizychna Ukrainy (in Ukrainian). Tov-vo “Znannyia”, Kyiv.
• 32. Maslov, B., 2009. Hydrolohyya Torfyanykh Bolot (in Russian). Wyd., Moskva.
• 33. Mitsch, W.J., Gosselink, J.G., 2007. Wetlands. 4th ed., John Wiley and Sons, Hoboken, NJ.
• 34. Mitsch, W.J., Gosselink, J.G., Zhang, Li, Anderson, C.J., 2009. Wetland Ecosystems. Wiley and Sons, Hoboken, NJ.
• 35. Okruszko, H., 1992. Siedliska hydrogeniczne, ich specyfika i zróżnicowanie (in Polish). Biblioteczka Wiadomości IMUZ, 79: 1-100.
• 36. Okruszko H., Dembek, W., Oświecimska-Piasko, Z., 2001. Geomorfologia a mokradła jako problem naukowy. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie, 1, z. specj.: 7-16.
• 37. Oświecimska-Piasko, Z., Piórkowski, H., Rycharski, M., Jarzombkowski, F., Jakubowski, W., eds., 2009. Ekosystemy lądowe pozostające w dynamicznych relacjach z wodami podziemnymi i powierzchniowymi dla obszarów dorzeczy w Polsce. Części I-III (in Polish). TECHMEX S.A., IMUZ, Warszawa (praca niepublikowana).
• 38. Pawlaczyk, P., Wołejko, L., Jermaczek, A., Stańko, R., 2001. Poradnik ochrony mokradeł (in Polish). Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników, Świebodzin: 59-151.
• 39. Pawlaczyk, P., Herbichowa, M., Stańko, R., 2005. Ochrona torfowisk bałtyckich (in Polish). Przewodnik dla praktyków, teoretyków i urzędników. Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników, Świebodzin.
• 40. Ramsar Convention Secretariat, 2013. The Ramsar Convention Manual: A Guide to the Convention on Wetlands (Ramsar, Iran, 1971), 6th ed. Ramsar Convention Secretarlat, Gland, Switzerland.
• 41. Soil Taxonomy, 1999. A basic system of soil classification for making and interpreting soil surveys. Soil Survey Staff. USDA-NRCS. Agric. Handb. 436. US Gov. Printing Office, Washington DC
• 42. Solovey, T. 2013. Osoblyvosti formuvannya i hidroloho-hidrokhimichnyy rezhym bolit v umovakh posthlyatsialnykh terytoriy Ukrayiny i Polshchi (in Ukrainian). Yurii Fedkovych Chernivtsi National University, Chernivtsi.
• 43. Steciuk, V., 2010. Relyief Ukrainy (in Ukrainian). Slovo, Kyiv.
• 44. Tanfiliev, G.I., 1895. Bolota i torfianiki Polesia (in Russian ). San Petersburg.
• 45. Tobolski, K., 2000. Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych (in Polish). PWN, Warszawa.
• 46. USGS, 2005. SRTM DTED. US Geological Survey, URL: http://edc.usgs.gov/products/elevation/srtmdted.html.
• 47. Veremejenko, S., 2005. Karta gruntu Rivnets'koyi oblasti 1:10 000. Materialy Upravlinnya hruntovo-sil's'kohospodars'koyi stantsiyi v Rivnomu (in Ukrainian). Hruntovo-sil’s’kohospodars’ka stantsia, Rivne.
• 48. Westlake, D.F., Kvet, J., Szczepanski, A., 2012. The Production Ecology of Wetlands. Cambridge University Press, Cambridge.
• 49. Wheeler, B., Proctor, M., 2000. Ecological gradients, subdivisions and terminology of north-west European mires. Journal of Ecology, 88: 187-203.
• 50. Yvanov, K., 1975. Vodoobmen v bolotnykh landshaftakh (in Russian). Hydrometeoyzdat, San Petersburg.
• 51. Zaleskyi, I., 1997. Heomorfolohichna karta Volyns'koyi oblasti 1:100 000 (in Ukrainian). Pivnichnokoreys’ka heolohichna ekspedytsia, Luck.
• 52. Zerov, D.K., 1938. Bolota URSR. Roslynnist i stratygrafia (in Ukrainian). Akademiya Nauk Ukrainskoy Radyanskoy Socialistichnoy Respubliki, Kyiv.
• 53. Zgorzelski, M.S., 1988. System klasyfikacyjny form ukształtowania powierzchni niżowych obszarów polodowcowych (in Polish). Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• 54. http://www.geo.gov.ua/Geological Survey of Ukraine

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).