Kształtowanie się wartości parametrów niecki obniżeniowej w zależności od usytuowania linii obserwacyjnej względem krawędzi eksploatacji

• Autorzy: Mierzejowska A. , Kowalska-Kwiatek J.

Warianty tytułu

EN

Shaping of subsidence trough parameters depending on the position of observation line in relation to exploitation edges

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prawidłowe wyznaczenie wartości parametrów przyjętego modelu obliczeniowego pozwala z dużą dokładnością określić wskaźniki opisujące proces deformacji terenu górniczego. W przypadku geometryczno-całkowych teorii wyróżnić można trzy podstawowe parametry, tj.: parametr zasięgu wpływów tgβ, współczynnik eksploatacyjny a oraz tzw. obrzeże eksploatacyjne d. Najczęściej parametry te wyznacza się na podstawie dopasowania profilu niecki teoretycznej do niecki rzeczywistej, stosując metodę najmniejszych kwadratów. Ich wartości zależą w dużej mierze od położenia linii pomiarowej względem parceli eksploatacyjnej. W artykule przeanalizowano trzy warianty obliczeniowe, w których uwzględniono różnorodne usytuowanie linii pomiarowej względem pola eksploatacyjnego. Dla każdego przypadku określono średnie błędy wyznaczenia poszczególnych parametrów.

EN

The correct determination of the parameters’ values of the selected calculation model allows to set with high accuracy the indicators describing the deformation process of the mining area. In geometric and integral theory three basic parameters could be distinguished: influence range parameter tgβ, exploitation factor a and so called exploitation edge d. These parameters are mostly determined based on the theoretical and real match of trough profile, using the method of least squares. Their values depend largely on the position of the measuring line in relation to the exploitation area. This paper examines three variants of calculations that include a variety of positions of the measuring line in relation to the exploitation field. For each case average errors designation of the individual parameters were determined.

Słowa kluczowe

PL

niecka obniżeniowa; wyznaczanie parametrów a; patametr tgβ; parametr A1; błędy parametrów

EN

subsidence trough; determination of parameters a,; parameters tgβ; parameters A1; errors of parameters

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 72, nr 9
• Strony: 62--66
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Mierzejowska A.

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Kowalska-Kwiatek J.

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• [1] BARCZAK A. S., BIOLIK J. 2003 - Podstawy ekonometrii. Katowice.
• [2] BIAŁEK J. 2003 - Algorytmy i programy komputerowe do prognozowania deformacji terenu górniczego. Monografia. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice 2003.
• [3] BIAŁEK J., MIERZEJOWSKA A. 2011 - Wpływ liczby punktów pomiarowych oraz głębokości eksploatacji na błąd wyznaczenia wartości wybranych parametrów teorii wpływów. Miesięcznik WUG „Bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie”, nr 2. str. 3-8.
• [4] BIAŁEK J., MIERZEJOWSKA A. 2012a - Wpływ geometrii pola eksploatacyjnego i usytuowania linii pomiarowej na błędy wyznaczonych parametrów we wzorach całkowo-geometrycznej teorii wpływów. Miesięcznik WUG „Bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie”, nr 5, s. 3-9.
• [5] BIAŁEK J., MIERZEJOWSKA A. 2012b - Oszacowanie dokładności parametrów tgβ, Aobr , a, wyznaczonych na podstawei pomiarów niepełnych niecek obniżeniowych. „Przegląd Górniczy”, nr 8, s. 180-184.
• [6] DRZĘŹLA B. 1989 - Opis programów prognozowania deformacji górotworu pod wpływem eksploatacji górniczej-aktualny stan oprogramowania. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, s. Górnictwo, z. 923.
• [7] GRUSZCZYŃSKI M., PODGÓRSKA M. 2008 - Ekonometria. Warszawa 2008.
• [8] KNOTHE S. 1953 - Równanie profilu ostatecznie wykształconej niecki osiadania. Archiwum Górnictwa i Hutnictwa, t. 1, z.1/1953, s. 22-38.
• [9] MIELIMĄKA R. 2009 - Wpływ kolejności i kierunku eksploatacji prowadzonej frontami ścianowymi na deformacje terenu górniczego. Monografia. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice.
• [10] MIELIMĄKA R. 2013 - Wpływ kolejności i kierunku eksploatacji górniczej na kształt niecki obniżeniowej w świetle obserwacji geodezyjnych. „Przegląd Górniczy”, nr 8, s. 101-106.
• [11] MIERZEJOWSKA A. 2010 - Wpływ liczby i usytuowania punktów pomiarowych względem pola eksploatacyjnego na dokładność wyznaczenia wartości parametrów modelu opisującego obniżenie terenu górniczego. Praca doktorska niepublikowana. Politechnika Śląska, Gliwice.
• [12] MIERZEJOWSKA A., KOWALSKA-KWIATEK J. 2012 - Wyznaczanie wartości parametrów teorii geometryczno-całkowej w oparciu o obniżenia zarejestrowane na punktach rozproszonych. Moderni matematicke metody v inzenyrstvi. Sbornik z 21. Seminare, Dolni Lomna, 4.06.2012-6.06.2012. Ostrava, s. 89-94.
• [13] MIERZEJOWSKA A., KOWALSKA-KWIATEK J. 2013 - Wyznaczanie wartości parametrów teorii geometryczno-całkowej oraz ich błędów średnich na podstawie wyników pomiarów niwelacyjnych. „Przegląd Górniczy”, nr 4, s. 85-90.
• [14] ZYCH J. 1987 - Metoda prognozowania wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu uwzględniająca asymetryczny przebieg procesu deformacji. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, s. Górnictwo, z.164.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.