Porównanie stężenia jonów sodu i potasu w wodach krakowskich źródeł artezyjskich w latach 1997 i 2020

• Autorzy: Kołodziejczyk Ewa , Dądela Maria

Warianty tytułu

EN

Comparison of the concentration of sodium and potassium ions in the waters of Krakow artesian springs in 1997 and 2020

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niezliczone ilości wody znajdują się pod powierzchnią Krakowa. Grube warstwy geologiczne chronią je przed skażeniami zewnętrznymi. Jednak podczas okresowych badań prowadzonych przez Państwową Inspekcję Sanitarną wykryto w nich między innymi bakterie coli, co dyskwalifikuje zdatność tych wód do picia. Wody w tych studniach należą do tzw. akratopegów, czyli wód o mineralizacji od 500 do 1000 mg/l składników mineralnych [1]. A więc nie są to już „wody słodkie", w obecnej nomenklaturze handlowej zwane „wodami źródlanymi" i jeszcze nie „wody mineralne", ale już blisko nich. W Krakowie mamy dwanaście zdrojów. Badania dotyczyły wody z pięciu studni artezyjskich ujmujących jurajskie piętro wodonośne: „Zdrój Królewski", „Zdrój Nadzieja", „Zdrój Lajkonik", „Zdrój Jagielloński", „Zdrój Dobrego Pasterza". Dodatkowo wykorzystano również wodę ze studni ujmującej mioceński poziom wodonośny: „Zdrój Solidarności". Do wykonania oznaczeń zawartości sodu i potasu posłużono się metodą fotometrii płomieniowej. Wyniki porównano z publikacją z 1997 roku oraz dokonano porównania stężeń pierwiastków.

EN

Countless amounts of water lie beneath the surface of Krakow. Thick geological layers protect them from external contamination. However, during periodic examinations of the National Sanitary Agency, inter alia, coli bacteria were detected there, which disqualifies these waters for drinking. The waters in these wells belong to class of waters with mineralization from 500 to 1000 mg/1 of minerals [1]. And these are no longer "mineral waters", a new nomenclature and called "spring waters" and not yet "mineral waters", but close to them. We have twelve such wells in Krakow. The research concerned water from five artesian wells capturing the Jurassic aquifer: "Royal Spa", "Zdrój Nadzieja", "Lajkonik Spa", "Jagiellonian Spa", "Good Pasterz Spa". Additionally, water was also used from a well capturing the Miocene aquifer: "Zdrój Solidarności". Perform the determination of sodium and potassium using the flame photometry method. The results were compared with the publication from 1997 and the concentrations of the elements were compared.

Słowa kluczowe

PL

zdroje artezyjskie; fotometria płomieniowa; sód; potas

EN

artesian well; flame photometry; sodium; potassium

• Wydawca: Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Czasopismo: Analit
• Rocznik: 2020
• Tom: Nr 9
• Strony: 12--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kołodziejczyk Ewa

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Polska

autor

Dądela Maria

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Polska

Bibliografia

• [1] Państwowy Instytut Geologiczny, A. Sadurski „Wody mineralne i lecznicze"
• [2] https://podgorze.pl/uzdrowisko-mateczny/ [on-line] dostęp z dnia 21.11.2020 r.
• [3] Rajchel L. Małopolska do wypicia; Wydawnictwo Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków
• [4] Przegląd Geologiczny, vol. 46, nr 11, 1998: Lucyna Rajchel - Wody mineralne i akratopegi Krakowa
• [5] Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi z dnia 7 grudnia 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 2294)
• [6] Norma żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja. Red. nauk. prof. dr hab. M. Jarosz, IŻŻ, Warszawa 2012
• [7] CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009
• [8] Witold Hermanowicz, Wiera Dożańska. Jan Dojlido. Bohdan Koziorowski: Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Warszawa: Arkady, 1976, s. 27-28.
• [9] Urząd Miasta Krakowa - Opracowanie Ekofizjograficzne Miasta Krakowa (Kraków 2010)
• [10] Wojtaszek T. „Krakowianka" i uliczne zdroje; Dziennik Polski, 23.02.2008

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).