Wpływ dostaw LNG z USA na europejski rynek gazu ziemnego

• Autorzy: Janusz P. , Kaliski M. , Sikora M. P. , Sikora A. P. , Szurlej A.

Warianty tytułu

EN

Impact of US LNG supplies on the European natural gas market

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W ostatnich latach światowy rynek gazu ziemnego uległ bardzo znaczącym zmianom. Dotychczas stosowane podejście w relacjach handlowych dostawca–odbiorca gazu ziemnego determinowane było sposobem dostawy tego surowca – tj. głównie za pomocą gazociągów. Powodowało to istotne napięcia polityczno-gospodarcze pomiędzy zainteresowanymi stronami. Należy także mieć na uwadze, że dostawy gazu w formie LNG mogą umocnić swoją pozycję w strukturze bilansu energetycznego Unii Europejskiej ze względu na obserwowane zmniejszające się wydobycie gazu na terenie państw należących do UE. Pomimo spadku konsumpcji gazu ziemnego w UE w ostatnich latach jego rola może wzrosnąć m.in. z powodu realizowanej polityki klimatycznej. Jednym z głównym czynników wpływających na zmiany na światowym rynku gazu jest tzw. rewolucja łupkowa jaka miała miejsce w Stanach Zjednoczonych oraz plany tego kraju, aby stać się istotnym graczem na światowym rynku gazu, dzięki wykorzystaniu technologii LNG. Do roku 2013 USA intensywnie rozbudowywały swoje zdolności importowe LNG, które stanowiły ponad 19% światowych zdolności regazyfikacyjnych. Mając na uwadze wzrost udokumentowanych zasobów gazu ziemnego w USA, zrezygnowano z realizacji kolejnych projektów terminali importowych, a w ich miejsce powstają terminale skraplające, dzięki którym USA będą eksporterem LNG, co znacząco może zmienić światowy rynek gazu ziemnego. Zgodnie z przewidywaniami do 2022 roku zdolności eksportowe LNG wzrosną o 460 mld m³/rok, z czego 82 mld m³/rok przypadać będzie na USA do Europy będą miały ceny na azjatyckim rynku gazu ziemnego, gdzie dostawy LNG odgrywają istotną rolę w zbilansowaniu zapotrzebowania na gaz. W artykule przedstawiono możliwy wpływ rewolucji łupkowej w USA na rynek gazu ziemnego w Europie. Przedstawiono uwarunkowania ekonomiczne eksportu LNG w USA. Należy jednak mieć na uwadze, że jednym z najważniejszych czynników decydujących o przekierowaniu LNG

EN

In recent years, the global natural gas market has undergone very significant changes. The approach used so far in commercial relations between the supplier – recipient of natural gas has been determined by the way this commodity has been supplied, i.e. mainly by the use of gas pipelines. This has given rise to serious tensions of a political and economic nature between the parties involved. It is also important to keep in mind that the supplies of LNG may strengthen their position in EU energy balance due to diminishing gas production observed in the countries which are members of the EU. Despite the decline in natural gas consumption in the EU in recent years, its role may increase, i.a., due to current climate policy. One of the main factors influencing the changes in the global gas market is the so-called shale gas revolution that took place in the US and the plans of this country to become a major player in the global gas market through the use of LNG technology. By 2013, the US intensively increased its LNG import capacity, which accounted for over 19% of the global regasification capacity. Taking the increasing proven natural gas reserves in the US into account, the implementation of further import terminal projects has been abandoned and liquefying terminals are being implemented instead; this will enable the US to become an LNG exporter, which may significantly transform the global natural gas market. Following the forecasts, by 2022, the LNG export capacity will increase by 460 bln m³/y, with 82 bln m³/y from the US alone. The paper presents a potential impact of the shale gas revolution in the US on the natural gas market in Europe. It shows economic determinants for LNG export in the US. However, an account should be taken of the fact that one of the major factors that will decide on redirecting LNG to Europe is natural gas prices on the Asian market where LNG supplies are a key participant in balancing the demand for gas.

Słowa kluczowe

PL

gaz ziemny; LNG; rynek gazu; cena gazu; polityka energetyczna; bezpieczeństwo energetyczne

EN

natural gas; LNG; gas market; energy policy; energy security

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 20, z. 4
• Strony: 27--38
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Janusz P.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków.

autor

Kaliski M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków.

autor

Sikora M. P.

• Instytut Studiów Energetycznych Sp. z o.o., Warszawa

autor

Sikora A. P.

• Instytut Studiów Energetycznych Sp. z o.o., Warszawa

autor

Szurlej A.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków.

Bibliografia

• BP 2017: BP Statistical Review of World Energy. June 2016. [Online] Dostępne w: www.bp.com [Dostęp: 15.07.2017].
• Gałczyński i in. 2017 – Gałczyński, M., Ruszel, M., Turowski, P., Zajdler, R. i Zawisza, A. 2017. Global LNG Market. Ignacy Lukasiewicz Energy Policy Institute, Rzeszów-Warszawa, s. 1–164.
• Gędek i in. 2015 – Gędek, S., Nowacki, M., Polak, S., Ruszel, M. i Zajdler, R. 2015. Wspólny rynek gazu Unii Europejskiej. Warszawa: Wyd. Rambler, s. 103–122.
• Gawlik, L. 2013. Gaz ziemny z łupków w Polsce – raport. Polski Komitet Światowej Rady Energetycznej. Warszawa: Wyd. IGSMiE [Online] Dostępne w: www.wec-pksre/publikacje.html [Dostęp: 15.07.2017] (Shale gas in Poland).
• Gross-Gołacka i in. 2013 – Gross-Gołacka, E., Lubiewa-Wieleżyński, W., Sikora, A.P., Szurlej, A. i Biały, R. 2013. Wyzwania dla producentów nawozów mineralnych w kontekście liberalizacji krajowego rynku gazu ziemnego. Przemysł Chemiczny t. 92, nr 8, s. 1393–1398.
• Grudziński, Z. i Szurlej, 2011. Węgiel, ropa, gaz ziemny – analiza cen w latach 2006–2011. Przegląd Górniczy t. 67, nr 7–8, s. 306–313.
• IEA Natural Gas Information 2000–2016.
• IEA 2017. GAS 2017 Analysis and Forecasts to 2022.
• IGU 2017 – The International Gas Union. Wholesale Gas Price Survey 2017.
• ICIS 2017 [Online] Dostępne w: https://www.icis.com/resources/news/2017/06/28/10119512/japan-ftctakes-softer-approach-on-lng-destination-clauses/ [Dostęp: 15.07.2017].
• ISE 2015 – Instytut Studiów Energetycznych w Warszawie, 2015. Opracowanie pt. „Koszty i korzyści Polski w sektorze energetycznym związane z planowaną umową handlową między UE i USA (TTIP) (materiał niepublikowany).
• Janusz i in. 2015 – Janusz, P., Kaliski, M. i Szurlej, A. 2015. Rewolucja łupkowa na rynku gazu skroplonego. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management t. 31, z. 3, s. 5–24.
• Kaliski i in. 2014 – Kaliski, M., Krupa, M., Sikora, A. i Szurlej, A. 2014. Ekonomiczne aspekty pozyskania gazu z formacji łupkowych na podstawie doświadczeń rynku północnoamerykańskiego. Rynek Energii nr 1 (110), s. 151–158.
• Kaliski i in. 2012 – Kaliski, M., Szurlej, A. i Grudziński, Z. 2012. Węgiel i gaz ziemny w produkcji energii elektrycznej Polski i UE. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal t. 15 z. 4, s. 201–213.
• Nagy, S. i Siemek, J. 2011. Shale Gas in Europe: the State of the Technology – challenges and opportunities. Archives of Mining Sciences 56, 4, s. 727–760.
• Olkuski i in. 2016 – Olkuski, T., Sikora, A., Sikora, M., Szurlej, A. i Tora, B. 2016. Rynek gazu ziemnego w kontekście umowy TTIP. Rynek Energii 5 (126).
• Olkuski i in. 2017 – Olkuski, T., Sikora, A., Sikora, M. i Szurlej, A. 2017. Prognozy wydobycia, konsumpcji i salda wymiany surowców energetycznych w Polsce. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal t. 20, z. 2, s. 41–58.
• Paska, J. i Surma, T. 2014. Wyzwania dla Polski w świetle nowej polityki energetycznej Unii Europejskiej. Rynek Energii nr 4, s. 3–8.
• Rychlicki, S. i Siemek, J. 2011. Gaz łupkowy – zasoby i technologia. Rynek Energii 3, s. 3–8.
• Sikora A. 2016. Ryzyko poszukiwawcze projektów wydobywczych a europejski rynek LNG. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal t. 19, z. 3, s. 59–69.
• Sikora, M. i Sikora, A. 2016a. PGNiG rusza na podbój rynku LNG. [Online] Dostępne w: http://biznesalert.pl/sikora-pgnig-rusza-na-podboj-rynku-lng/ [Dostęp: 15.07.2017].
• Sikora, M. i Sikora, A. 2016b. Nadchodzą ciekawe czasy? [Online] Dostępne w: http://www.cire.pl/item,131532,2,0,0,0,0,0,nadchodza–ciekawe-czasy.html [Dostęp: 15.07.2017].
• Sikora, M. i Sikora, A. 2016c. Ekonomia, a swap LNG. [Online] Dostępne w: http://cire.pl/item,132764,13,0,0,0,0,0,ekonomia-a-swap-lng.html [Dostęp: 15.07.2017].
• Sikora, A. i Sikora, M. 2016d: Rewolucja po amerykańsku. Energetyka Cieplna i Zawodowa nr 4, s. 40.
• Sikora, A. i Sikora, M. 2017a. Quo vadimus? [Online] Dostępne w: http://cire.pl/item,141968,13,0,0,0,0,0,quo-vadimus-.html [Dostęp: 15.07.2017].
• Sikora, A. i Sikora, M. 2017b. Gas Wars. [Online] Dostępne w: http://cire.pl/item,145109,2,0,0,0,0,0,gas-wars.html [Dostęp: 15.07.2017].
• Sikora, A. i Sikora, M. 2017c. Łupkowe Eldorado PGNiG? [Online] Dostępne w: http://cire.pl/item,146946,2,0,0,0,0,0,lupkowe-eldorado-pgnig.html [Dostęp: 15.07.2017].
• Sikora, A. i Sikora, M. 2017d. 4,10 dol./mmBtu za pierwsze LNG z USA. [Online] Dostępne w: http://cire.pl/item,148667,13,0,0,0,0,0,410-dolmmbtu-za-pierwsze-lng-z-usa.html [Dostęp: 15.07.2017].
• Szurlej i in. 2013 – Szurlej, A., Mirowski, T. i Kamiński, J. 2013. Analiza zmian struktury wytwarzania energii elektrycznej w kontekście założeń polityki energetycznej. Rynek Energii nr 1, s. 3–10.
• Szurlej i in. 2015a – Szurlej, A., Ruszel, M. i Olkuski, T. 2015. Czy gaz ziemny będzie paliwem konkurencyjnym? Rynek Energii nr 5, s. 3–10.
• Szurlej i in. 2015b – Szurlej, A., Kamiński, J., Janusz, P., Iwicki, K. i Mirowski, T. 2015. Rozwój energetyki gazowej w Polsce a bezpieczeństwo energetyczne. Rynek Energii nr 6, s. 33–38.
• URE 2017. Sprawozdanie z działalności Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w 2016 r. [Online] Dostępne w: http://www.ure.gov.pl [Dostęp: 15.07.2017].
• Zbroński, D. i Górecka-Zbrońska, A. 2017. Krajowe poziomy wydobycia i zużycia pierwotnych nośników energii nieodnawialnej. Rynek Energii nr 3 (130), s. 9–19.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).