Dobro i piękno - miejsca przyjazne człowiekowi w miastach modernizmu po 1945: idee, projekty, realizacje

• Autorzy: Kosiński W.

Warianty tytułu

EN

Well-being and beauty - people friendly places in the modernist cities after 1945: ideas, projects, implementations

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Przez 70 lat od zakończenia drugiej wojny światowej zaistniały w światowej architekturze i urbanistyce dwa etapy modernizmu, określane umownie na Zachodzie jako Modernizm 2 oraz 3. Były przedzielone tak zwanym późnym modernizmem, kontrkulturą 1968 roku oraz postmodernizmem. Zaistniała w tych okresach dehumanizacja miast, a następnie pojawiły się próby ich ponownej humanizacji. Dobro i piękno miast stanowi w tej sytuacji zagadnienie najwyższej wagi.

EN

Throughout the 70 years since the end of World War II there were two stages of modernism in the global architecture and urbanism. In the West conventionally known as Modernism 2 and 3. They were separated by the so-called late modernism, counterculture of 1968, and postmodernism. During these periods the dehumanization of cities occurred and then there were attempts to re-humanize them. In this situation well-being and beauty of cities is the issue of the utmost importance.

Słowa kluczowe

PL

troska; opieka; gentryfikacja; innowacja; kreacja; przyszłość

EN

solicitude; care; gentrification; innovation; creation; future

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 20
• Strony: 35--94
• Opis fizyczny: Bibliogr. 65 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Kosiński W.

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury, Pracownia Projektowania Archrchitektury Krajobrazu

Bibliografia

• [1] "1992 - 2012 Dwudziestolecie Instytutu Architektury Krajobrazu Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej". 2013. Red. Böhm Aleksander; Sykta Izabela. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków, 402 ss.
• [2] Barilier Etienne. 2008. "Piękno zbawi świat". "Znak". Numer 648. Maj. Wydawnictwo Znak, Kraków. Wersja internetowa: http://www.miesiecznik.znak.com.pl/10557/calosc/piekno-zbawi-swiat 12 ss.
• [3] Batty Michael. 2007. "Cities and Complexity. Understanding cities with cellular automata, agent-based models, and fractals". MIT Press. Cambridge Mass - London, 565 ss.
• [4] Benjamin Walter. 2005. "Pasaże". Posłowie: Bauman Zygmunt. Wydawnictwo Literackie. Kraków, 1168 ss.
• [5] Böhm Aleksander. 2013. „'Form follows fiasco'. O chybionych zmianach krajobrazu”. Referat wygłoszony 12.06 w Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, w sesji inauguracyjnej konferencji naukowej "Dzień Gospodarki Przestrzennej Space Day VI człowiek - miasto - zmiana: debata o podtekście historycznym". Kraków, maszynopis w posiadaniu autora.
• [6] Cuneo Andrew P. 2009. "Beauty will save the world, but which beauty?". "In Pursuit of Truth - a Journal of Christian Scholarship". Zeszyt 18 maja. World Press. Redlands, Kalifornia, s. 1-3.
• [7] Davies Norman. 1998. "Europa. Rozprawa historyka z historią". Wydawnictwo Znak. Kraków, s. 807-953.
• [8] Davis Mike. 1992. "City of Quartz. Excavating the Future in Los Angeles". Vintage Books – Random House Inc. New York, 464 ss.
• [9] Dostojewski Fiodor. 1987. "Idiota". W: "Dzieła wybrane". Tom 3. Państwowy Instytut Wydawniczy. Warszawa, s. 424.
• [10] Ellis Cliff i in. 2004. "Cities as Art: Exploring the Possibility of an Aesthetic Dimension in Planning". "Series Planning Theory & Practice". Routledge - Taylor & Francis Group. Zeszyt 1 (5) marzec. Londyn, s. 11-32.
• [11] Engels Friedrich. 2000 (oryg. 1845). "The Condition of the Working Class in the Great Towns in England in 1844". W: "The City Reader". Red. Le Gates Richard, Stout Frederic. Routledge. London, New York, s. 46-55.
• [12] Foster, Norman. 2008. "Masdar". Stronica internetowa, adres: http://inhabitat.com/normanfosters-green-desert-utopia-in-dubai/ Pobrano 2013_02_16.
• [13] "Future of the City. Mass housing Estates or Multifamily Housing Complexes?". 2012. Red.Gyurkovich Mateusz. Praca zbiorowa 18 aut. Materiały Eco Rehab 3 Cracow. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków, 300 ss., passim.
• [14] Gargiani Roberto. 2008. "Rem Koolhaas / OMA. The Construction of merveilles". Routledge, EPFL Press, Lausanne, 344 ss.
• [15] Gąssowski Jerzy. 2008. "Prahistoria sztuki". Wydawnictwo Trio. Warszawa, 260 ss.
• [16] (Genesis)"Księga Rodzaju". Rozdział 1., wersy 4-31. W: "Biblia Święta Starego i Nowego Testamentu". 2009. Tom 1. Wydawnictwo Święty Wojciech, Poznań, s. 4-7.
• [17] Glaeser Edvard L. 1998. "Are Cities Dying?". "The Journal of Economic Perspectives". Vol. 12. No. 2 Spring. American Economic Association Publications. Pittsburgh, s. 139-160. Wersja internetowa: http://arquict.wordpress.com/2008/04/10/ Pobrano 2013_02_17.
• [18] Gruszczyński Włodzimierz. 1966. Miasto wstęgowe sprzężonej komunikacji. „Architektura”. Zeszyt 6. Arkady. Warszawa, s. 24-30.
• [19] Heidegger Martin. 1977 (oryg. 1952). "Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane", tłum. Michalski Krzysztof, Tischner X. Józef i in. Czytelnik. Warszawa, s. 316-334.
• [20] http://archidose.blogspot.com/2007/05/in-story-that-could-only-set-back.html Pobrano 2013_02_12.
• [21] http://greg.org/archive/2007/05/21/were_zero_one_were_zero_one.html Pobrano 2013_02_15.
• [22] http://oma.eu/projects/2006/city-in-the-desert Pobrano 2013_02_11.
• [23] http://www.fosterandpartners.com/Projects/1515/Default.aspx Pobrano 2013_02_18.
• [24] http://www.overseaspropertymall.com/regions/middle-east-property/uae-property/carbon-neutral-city-in-uae/ Pobrano 2013_02_19.
• [25] Jacobs Jane. 1961. "The Death and Life of Great American Cities". Modern Library Editions & Random House Inc. New York, 598 ss.
• [26] Jeleński Tomasz; Kosiński Wojciech. 2009. "Jak przetworzyć Miejsce. Podręcznik kreowania udanych przestrzeni publicznych". FPŚ, adaptacja opr. PPS New York City. Kraków 140 ss.
• [27] Jencks Charles. 1989. "Architektura późnego modernizmu". Posłowie Kosiński Wojciech. Arkady. Warszawa, 200 ss.
• [28] Kant Immanuel. 2004. "Co to jest Oświecenie ?" (oryg. "Beantwortung der Frage: Was ist Aufklärung?" Berlinische Monatschrift, listopad 1784, pięć lat przed Wielką Rewolucją). Tłum Landman Adam. Gazeta Wyborcza. Wydanie Świąteczne 14-15.02). Agora. Warszawa, s. 22.
• [29] "Katalog dawnych map wielkoskalowych Krakowa". 1981. Red. Odlanicki - Poczobutt Michał. PWN, Warszawa-Kraków, 286 ss.
• [30] "Koolhaas and Foster clash over". 2008. Portal "BD online". Londyn, 6 ss. Adres internetowy: http://www.bdonline.co.uk/news/koolhaas-foster-clash-over-%E2%80%98similar%E2%80%99-designs/3087236.article Pobrany 2013_02_27.
• [31] Kosiński Wojciech. 1970. "Ankietyzacja specjalistów wg programu prac badawczych dla tematu: „Polski model miasta, osiedla i mieszkania dla ok. r. 2000”. Zespół Prognoz Przestrzennych. Posiedzenie 18 czerwca 1969. "Sprawozdania z posiedzeń Komisji Naukowych Oddziału P.A.N. w Krakowie". Tom XIII/I, styczeń-czerwiec 1969. Wydawnictwo O/P.A.N., Kraków, s. 344-345
• [32] Kosiński Wojciech. 1970. "Jutro jest już dziś". "Architektura". Zeszyt 3-4. Arkady. Warszawa, s. 175-179.
• [33] Kosiński Wojciech. 2008. "Serce świata Manhattan". Red. nauk. Jacek Gyurkovich. "Czasopismo Techniczne – Technical Transactions". Architektura. Zeszyt 3-A, (Rok 105). Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków, s. 99-109.
• [34] Kosiński Wojciech. 2010. "Mega pionierzy – mega nadzieje, sukcesy i kontrowersje . Mega pioneers – mega hopes, success and controversies". "Przestrzeń i Forma". PiF 13. Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny, Oddział Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku. Wydawnictwo Sfera. Szczecin, s. 7-56. Wersja internetowa: http://www.pif.zut.edu.pl/pif-13_pdf/A-01_Kosinski.pdf Pobrano 2013_02_29.
• [35] Kosiński Wojciech. 2010. "Plac śródmiejski – rola społeczna i ranga przestrzenna. Tradycja, współczesność, perspektywy". Red. nauk. Jacek Gyurkovich. "Czasopismo Techniczne –Technical Transactions". Architektura. Zeszyt 2-A, (Rok 107). Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków, s. 234-246.
• [36] Kosiński Wojciech. 2011. "Miasto i piękno miasta". Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków, 200 ss.
• [37] Kosiński Wojciech. 2011. "Piękno i brak piękna zielonej szaty miejskich osiedli II RP, PRL oraz III RP. - w stronę urbanistyki krajobrazu. Beauty and Lack of Beauty in Green Design of Housing Estates in Polish Cities 1919-2012. Towards Landscape Urbanism in XXI Century". "Przestrzeń i Forma". PiF 16. Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny, Oddział Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku. Wydawnictwo Sfera. Szczecin, s. 9-98. Wersja internetowa: http://www.pif.zut.edu.pl/pif-16_pdf/A-01_Kosinski.pdf Pobrano 2013_04_29.
• [38] Kosiński Wojciech. 2012. "60 parków Manhattanu - kanwa jakości życia. 60 parks in Manhattan - the network of social life". Czasopismo Techniczne. Technical Transactions. 7-A.Zeszyt/Issue 29. Rok/Year 109. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków, s./p. 163-251.
• [39] Kosiński Wojciech. 2012. "Architektura w dawnym i współczesnym krajobrazie Krakowa – na tle najnowszych przekształceń miast. Architecture in former and contemporary townscape of Cracow - on the background of nowadays transformations in cities". "Przestrzeń i Forma". PiF 17. Wyd. Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny, Oddział Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku. Wydawnictwo Sfera. Szczecin, s. 9-144. Wersja internetowa: http://www.pif.zut.edu.pl/pif-17_pdf/A-01_Kosinski.pdf Pobrano 2013_03_29.
• [40] Kosiński Wojciech. 2012. "Dobro i piękno - miejsca przyjazne człowiekowi w miastach przedmodernistycznych. Idee, projekty, realizacje" Well-being and beauty - places friendly to the people in pre-modern cities. Ideas, projects, implementations". "Przestrzeń i Forma". PiF 18. Wyd. Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny, Oddział Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku. Wydawnictwo Sfera. Szczecin, s. 7-46. Wersja internetowa: http://www.pif.zut.edu.pl/pif-18_pdf/A-01_Kosinski.pdf Pobrano 2013_06_29
• [41] Kosiński Wojciech. 2012. "Miasto 2000 plus. City 2000 plus". "Czasopismo Techniczne / Technical Transactions". Numer 1-A. Zeszyt/Issue 1. Rok/Year 109. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków, s. 427-446. Wersja internetowa: https://suw.biblos.pk.edu.pl/resources/i1/i2/i2/i6/i9/r12269/KosinskiW_MiastoPlus.pdf Pobrano 2013_06_29.
• [42] Kosiński Wojciech. 2013. "Środowisko mieszkaniowe XXI w. na tle doświadczeń przeszłości. The 21-th century housing environment on the bacgroung of past experiences". "Środowisko Mieszkaniowe / Housing Environment" Zeszyt 11. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków, s. 217-240.
• [43] Kosiński Wojciech. 2013. "Idea miasta i piękna". W: "Księga Jubileuszowa z okazji 90-lecia Stanisława Juchnowicza". Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków, w druku, maszynopis 25 ss., ilustracje.
• [44] "London Penthouses". 2013. Adres internetowy: www.thepenthouselondon.com%2F&ie=utf-8 Pobrano 2013_12_11.
• [45] "Martin Heidegger - Budować, mieszkać, myśleć (1951)". Wersja internetowa tłum. Michalski Krzysztof, post 2010_11_10: http://teoriaarchitektury.blogspot.com/2010/11/martin-heideggerbudowac-mieszkac.html Pobrano 2013_02_10.
• [46] Mc Grath Brian. "Digital Modelling for Urban Design". 2008. Wiley. A John Wiley and Sons, Ltd, Publication. Chichester West Sussex GB, 272 ss.
• [47] O'Flaherty Brendan. 2005. "City Economics". Harvard University Press. Cambridge, Massachusetts - London, passim, 608 ss.
• [48] Olsen Donald J. 1986. "The City as a Work of Art. London, Paris, Vienna". Yale University Press. London and New Heaven. 342 ss.
• [49] Pawłowski Krzysztof. 2009. "Ochrona niematerialnego dziedzictwa kulturowego". "Biuletyn Informacyjny PKN ICOMOS". Red. Konopka Marek; Molski Piotr; Szmygin Bogusław. Polski Komitet Narodowy ICOMOS. Zeszyt 1. Warszawa, s. 3-12.
• [50] "PlaNYC 2030 – a Greener, Greater New York". 2009. Burmistrz i Urząd Miasta Nowy Jork. Adres internetowy: http://inhabitat.com/nyc-mayor-bloomberg-cuts-back-on-greener-greaterbuildings-plan/ Pobrano 2013_05_31.
• [51] "Program prac badawczych dla tematu polskiego modelu miasta, osiedla i mieszkania dla ok. roku 2000. Zespół Prognoz Przestrzennych - posiedzenie 18 i 24 czerwca 1969". 1970. "Sprawozdania z posiedzeń Komisji Naukowych Oddziału P.A.N. w Krakowie". Tom XIII/I, styczeń-czerwiec 1969. Wydawnictwo O/P.A.N., Kraków, s. 339-348.
• [52] Ragon Michel. 1963. "Ou vivrons - nous Demain?". Robert Laffont. Paris, 216 ss.
• [53] Ragon Michel. 1968. "La Cite de L’an 2000". Casterman, Bruxelles 206 ss.
• [54] Ragon Michel. 1975. "La Ville capitaliste". W: "L'Homme et les Villes". Éditions AM Albin Michel. Paris, s. 209-220.
• [55] Rudofsky Bernard. 1977. "Prodigious Builders. Notes towards a Natural History of Architecture". A Harvest / HBJ Book. Harcourt Brace Jovanovich. New York – London, 384 ss.
• [56] Rybczynski Witold. 2000 The New Downtown (from: City Life: Urban Expectations in a New World, 1995). W: The City Reader. Second edition. Edited by Richard T. LeGates and Frederic Stout. Routledge – Taylor & Francis Group. London and New York, s. 170-179.
• [57] "The Temples of Thoth and Nekhbet at el-Kab". Adres internetowy http://www.touregypt.net/featurestories/kabthoth.htm Pobrany 2013_05_20.
• [58] "Thinking big - Dutch architect Rem Koolhaas - Interview". 1994. Red. Rajchman John. Art. Forum Internaational Magazine. Nr 12. December. Nowy Jork, s. 7-14.
• [59] Tischner X. Józef. 1977. "Przestrzeń obcowania z drugim" (rozdział z monografii: "Spór o istnienie człowieka"). "Analecta Cracoviensia". Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Kraków, s. 67-86.
• [60] Tischner X. Józef. 2013. "Myślenie w żywiole piękna". Wydawnictwo Znak. Kraków, 352 ss.
• [61] Tołwiński Tadeusz. 1948. "Urbanistyka Tom I. Budowa miasta w przeszłości". Skład Główny: Trzaska, Evert i Michalski - Warszawa, Marszałkowska 51. Warszawa, s. 11-306.
• [62] Witruwiusz. 1955 (oryg. 15 p.n.e.). "Utilitas, Firmitas, Venustas" –Użyteczność, Trwałość, Wdzięk”. W: „Dziesięć Ksiąg o Architekturze”. Tłum. Kumaniecki Kazimierz. Arkady. Warszawa, s. 101-111.
• [63] Wojciechowski Łukasz. 2011. "/Nie/Pokoje/". Portal internetowy: http://niepokoje.wordpress.com/2011/10/25/postep-ponad-wszystko/polityka/ Pobrano 2013_06_19.
• [64] Zachariasz Agata. 2010. "Przestrzeń pamięci waszyngtońskiego Mallu". "Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Krakowskiego Oddziału Polskiej Akademii Nauk". Red. Nauk. Kosiński, Wojciech. Kraków, s. 161-184.
• [65] Żórawski Juliusz. 1973 Prawo dobrego kontynuowania. W: O budowie formy architektonicznej. Red. nauk. Bohdan Lisowski. Arkady. Warszawa, s. 115-132.