Modelowanie ekonometryczne wpływu zmian jakości wód jeziornych na gospodarkę rybacką

• Autorzy: Ramczyk M.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/69370

Warianty tytułu

EN

Econometric modelling of the influence of lake water quality changes on fishing economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Instrumentem wykorzystywanym w analizie wpływu degradacji środowiska przyrodniczego na efekty gospodarowania może być model ekonometryczny. Celem niniejszej pracy jest analiza wpływu zmian jakości wód Jeziora Charzykowskiego na odłowy ryb. W pracy przedstawiono rezultaty badań wpływu zanieczyszczeń wód jeziornych na efekty gospodarki rybackiej. Skonstruowano uogólnione modele ekonomiczno-ekologiczne wyjaśniające zmiany efektów ekonomicznych rybołówstwa jeziornego w warunkach postępującego zanieczyszczenia wody w epilimnionie na przykładzie odłowów płoci, leszcza, krąpia, sielawy, siei, węgorza i szczupaka w Jeziorze Charzykowskim. W przeprowadzonych badaniach empirycznych rozpatrywano wpływ czynników środowiskowych na wielkość odłowów ryb. Obliczenia i analizy wyraźnie wskazują, że czynniki siedliskowe istotnie – ale z różną intensywnością i w odmiennych zestawach – oddziałują na rozmiary odłowów każdego z rozpatrywanych gatunków ryb. Zmiany jakości wód jeziornych i czynników klimatycznych powodują wymierne skutki w gospodarce rybackiej Jeziora Charzykowskiego. Spośród płoci, leszcza i krąpia największe wymagania dotyczące jakości wody ma krąp. Natomiast leszcz ma nieco wyższe wymagania środowiskowe niż płoć. Równania empiryczne ujawniły też, że sielawa i sieja mają znacznie wyższe wymagania w stosunku do czystości wody niż płoć, leszcz i krąp. O ile w przypadku płoci, leszcza i krąpia większość charakterystyk wody raczej jeszcze stymulowała rozwój tych gatunków, o tyle w odniesieniu do sielawy i siei w zasadzie hamowały one ich przyrosty. Model potwierdził również dość duże wymagania siedliskowe węgorza i zgodność tezy o unikaniu przez szczupaka wód zanieczyszczonych. Na zmienne endogeniczne znaczący jest wpływ czynników klimatycznych. Przesądza to o sezonowości odłowów płoci, leszcza, krąpia, sielawy, siei, węgorza i szczupaka w Jeziorze Charzykowskim. Wyniki modelowania mogą być wykorzystane w zarządzaniu gospodarką rybacką tego jeziora.

EN

The econometric model can be a precise instrument for the analysis of the impact of the natural environment’s degradation on fishing economy. This paper aims at analysing the influence of the water quality changes in lake Charzykowskie on the fishing economy. This dissertation present the results of a research on the lake water pollution’s impact on fishing economy. The economic-ecological models have been constructed, explaining the changes of economic effects of the lake fishery in the conditions of an increasing water pollution in the epilimnion on the example of the catch of Rutilus rutilus, Abramis brama, Blicca bjoerkna, Coregonus albula, Coregonus lavaretus, Anguilla anguilla and Esox lucius in Lake Charzykowskie. Performed empirical research looked into the influence of the environmental factors on the size of fish catch. Calculations and analysis show clearly that though the habitat factors do influence the catch size of each studied fish species, they do it with different intensity and in various combinations. Both lake water quality and climate factors changes cause measurable effects on fishing industry of lake Charzykowskie. Among all the examined Rutilus rutilus, Abramis brama and Blicca bjoerkna the highest environmental requirements concerning water quality has Blicca bjoerkna. Whereas Abramis brama has slightly higher environmental requirements than Rutilus rutilus. Empirical calculations showed as well that Coregonus albula and Coregonus lavaretus have considerably higher water cleanness requirements than Rutilus rutilus, Abramis brama and Blicca bjoerkna. While when talking about Rutilus rutilus, Abramis brama and Blicca bjoerkna, most water characteristics still rather stimulated these species’ development, when it comes to Coregonus albula and Coregonus lavaretus, in general they suppressed their development. The model has also proved quite high habitat requierements of Anquilla anquilla and correctness of the thesis that Esox lucius avoids polluted waters. For endogenous variables climatic factors’ influence is significant. This prejudges the itinerancy of Rutilus rutilus, Abramis brama, Blicca bjoerkna, Coregonus albula, Coregonus lavaretus, Anquilla anquilla and Esox lucius catch in lake Charzykowskie. The results of the modelling can be used in managing the fishing economy this lake.

Słowa kluczowe

PL

modelowanie ekonometryczne; gospodarka rybacka; jakość wód jeziornych

EN

econometric modelling; fishing economy; lake water quality

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 18, nr 3
• Strony: 218--226
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Ramczyk M.

• Katedra Ekoinżynierii i Fizykochemii Środowiska, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Al. prof. Sylwestra Kaliskiego 7, 85-796 Bydgoszcz

Bibliografia

• 1. Agnew T.T., 1979. Optimal Exploitation of a Fishery Employing a Non-linear Harvesting Function, Ecological Modelling, 6, 47–57.
• 2. Dyer T.G., Gillooly J.F., 1979. Symulating Fish Production Using Exponential Smoothing, Journal Ecological Modelling, 6, 77–87.
• 3. Jorgensen S.E., 1980. Lake Management, Pergamon Press, Oxford-New York-Toronto-Sydney-Paris-Frankfurt.
• 4. Ramczyk M.A., 1989. Dynamiczny model ekonomicznych skutków zmian jakości wód jeziornych, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Ekonomia, 20, 201–212.
• 5. Ramczyk M.A., 2008, Ekonometryczny model wpływu zmian jakości wód jeziornych na odłowy ryb. Równania odłowów szczupaka [w:] Garbacz J. (red.), Diagnozowanie stanu środowiska. Metody badawcze – prognozy, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Bydgoszcz, 141–148.
• 6. Ramczyk M.A., 2012. Ekonometryczny model wpływu zmian jakości wód jeziornych na odłowy ryb. Uogólnione równania empiryczne [w:] Garbacz J. (red.), Diagnozowanie stanu środowiska. Metody badawcze – prognozy, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Bydgoszcz, 225–236.
• 7. Ramczyk M.A., 2006. Ekonometryczny model wpływu zmian jakości wód jeziornych na zmiany struktury odłowów ryb [w:] Garbacz J. (red.), Diagnozowanie stanu środowiska. Metody badawcze – prognozy, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Bydgoszcz, 229–239.
• 8. Ramczyk M.A., 2007. Ekonometryczny model wpływu zmian jakości wód jeziornych na odłowy ryb [w:] Garbacz J. (red.), Diagnozowanie stanu środowiska. Metody badawcze – prognozy, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Bydgoszcz, 161–168.
• 9. Ramczyk M.A., Giryn C., 2010. Ekonometryczny model gospodarki rybackiej jeziora Charzykowskiego na przykładzie odłowów krąpia, Studies and Proceedings of Polish Association for Knowledge Management, 27, 217–224.
• 10. Ramczyk M.A., 2010. Modelowanie odłowów sielawy i siei [w:] Garbacz J. (red.), Diagnozowanie stanu środowiska. Metody badawcze – prognozy, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Bydgoszcz, 189–198.
• 11. Ramczyk M.A., Wiśniewski J.W., 1989. Jakość wód jeziornych a efektywność gospodarki rybackiej, Wiadomości Statystyczne, 8, 32–34.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).