Koszty i korzyści ustanawiania obszaru ochronnego dla różnych typów GZWP i warunków ich zagospodarowania

• Autorzy: Gurwin Jacek , Wąsik Mirosław

Identyfikatory

DOI

10.7306/bpig.34

Warianty tytułu

EN

Costs and benefits of establishing a protection area for different types of MGB and conditions of their development

• Konferencja: Współczesne problemy hydrogeologii = Current challenges in hydrogeology : XIX Sympozjum
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W ostatnich latach wykonano w Polsce dwa duże projekty hydrogeologiczne, tj. dokumentacje ustalające zasoby dyspozycyjne oraz dokumentacje obszarów ochronnych głównych zbiorników wód podziemnych. W artykule przedstawiono koszty i korzyści związane z ustanawianiem obszarów ochronnych GZWP, wykorzystując wyniki wyżej wymienionych opracowań. Celem jest zaprezentowanie i porównanie wyników dla różnych typów GZWP i warunków ich zagospodarowania, mając na uwadze, że formalne wprowadzenie zakazów, nakazów i ograniczeń w użytkowaniu terenu będzie limitować możliwości jego wykorzystania. Wykazano, że stopień i sposób zagospodarowania terenu będzie wpływać na wysokość kosztów niezbędnych do poniesienia, przy czym najwyższe będą dla obszarów ochronnych na terenach w dużym stopniu zurbanizowanych.

EN

In recent years, two large hydrogeology projects have been carried out in Poland, i.e. hydrogeological documentation establishing the available groundwater resources and documentation aimed at defining protection areas of Major Groundwater Basins (MGB). The article presents the costs and benefits related to the legal establishment of MGB protection areas, utilizing the results from the projects mentioned above. It seems advisable to present and compare results in different hydrostructural conditions and types of MGB management. It should be borne in mind that the formal introduction of a series of orders, prohibitions and restrictions on land use in the protection area will limit the investment opportunities etc. Hydrogeologists do have the basic knowledge about the reservoir’s resources, as well as on the possibilities and costs of capturing groundwater. A clear relationship between the development of the protected area and the amount of costs is demonstrated. The establishment of protection areas is most expensive in built-up zones and cheapest in forest zones.

Słowa kluczowe

PL

GZWP; obszary ochronne; bilans kosztów i korzyści

EN

MGB; protection areas; balance of costs and benefits

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 476, Hydrogeologia z. 17
• Strony: 37--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gurwin Jacek

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych, pl. Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

autor

Wąsik Mirosław

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych, pl. Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

Bibliografia

• 1. BIELECKA H., DEMBIEC T., DOMARADZKI M., JARZEMBSKI M., ŚLIWKA R., MŻYK S., 2013 – Dokumentacja hydrogeologiczna określająca warunki hydrogeologiczne w związku z ustanowieniem obszarów ochronnych Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 315 Zbiornik Chocianów–Gozdnica. P.G. PROXIMA S.A., Wrocławiu. Narod. Arch. Geol. PIG- -PIB, Warszawa.
• 2. DĄBROWSKI S., RYNARZEWSKI W., JANISZEWSKA B., STRABURZYŃSKA-JANISZEWSKA R., PAWLAK A., KOPANIARZ J., OLEKSIEWICZ M., 2006 – Dokumentacja określająca warunki hydrogeologiczne dla ustanowienia obszaru ochronnego zbiornika wód podziemnych Pradolina Toruń–Eberswalde (GZWP nr 138). Hydroconsult sp. z o.o. & IMS Integrated Management Services Sp. z o.o., Poznań. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• 3. DĄBROWSKI S., RYNARZEWSKI W., ZACHAŚ-JANECKA J. STRABURZYŃSKA-JANISZEWSKA R., FILIPIAK P., FLIEGER-SZYMAŃSKA M., WESOŁOWSKI K., JANISZEWSKA B., MATUSIAK M., DĄBROWSKA M., OLEJNIK Z., KRYSZCZAŃSKA I., PAWLAK A., CZERWIŃSKA M., SOBOLEWSKA A., ŻEREBIEC-CHMIELEWSKA A., KOŚLACZ R., DOMAŃSKA U., KOŚLACZ M., KOZIOŁEK J., ROBAK A., 2013 – Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby dyspozycyjne wód podziemnych zlewni Gwdy. Hydroconsult Sp. z o.o. & IMS Integrated Management Services Sp. z o.o., Poznań. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• 4. GURWIN J., 2015 – Integration of numerical models with geoinformatic techniques in delimitation of protection zone of complex multi-aquifer system of MGB 319, SW Poland. Geologos, 21, 3: 169–177.
• 5. GURWIN J., 2016 – Problematyka wyznaczania obszarów ochronnych w złożonych warunkach hydrostrukturalnych kredowego zbiornika wód podziemnych. W: Praktyczne metody modelowania przepływu wód podziemnych (red. S. Witczak, A. Żurek): 33–44. Wydaw. Nauk. AGH, Kraków.
• 6. GURWIN J., 2017 – Numerical model schematization of a complex hydrostructural Cretaceous groundwater basin for the purpose of protection zone evaluation. Geology, Geophysics & Environment, 43, 1: 19–31.
• 7. GURWIN J., WĄSIK M., 2018 – Arkusz MhP nr 252 Mirosławiec: Baza danych GIS Mapy hydrogeologicznej Polski 1: 50 000 – pierwszy poziom wodonośny – występowanie i hydrodynamika (PPW). Państw. Inst. Geol. – PIB, Warszawa.
• 8. GURWIN J., PAJEWSKI K., SOWIŃSKA K., WĄSIK M., 2017a – Metodyka szacowania kosztów ustanawiania obszaru ochronnego GZWP na przykładzie zbiornika nr 138 Pradolina Toruń–Eberswalde. Prz. Geol., 65, 11/1: 1055–1061.
• 9. GURWIN J., SOWIŃSKA K., WĄSIK M., 2017b – Problematyka szacowania kosztów ustanawiania obszarów ochronnych wybranych GZWP w utworach czwartorzędowych w regionie środkowej Odry. Prz. Geol., 65, 11/1: 1062–1068.
• 10. GÓRKA J., RECZEK D., BIEDROŃSKI G., HOTLOŚ Ł., 2011 – Dokumentacja hydrogeologiczna określająca warunki hydrogeologiczne w związku z ustanawianiem obszarów ochronnych Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 451 – Subzbiornik Bogucice. „ProGeo” Sp. z o.o., Kraków. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• 11. KUCZER M., GURWIN J., WOJCIECHOWSKA R., JARZEMBSKI M., PIKUŁA M., DEMBIEC T., DOMARADZKI M., GAWRON M., ŚLIWKA R., WOŹNIAK M. TYRALSKI M., DUCZMAL M., KORCZAK A., 2017 – Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby dyspozycyjne wód podziemnych obszaru bilansowego Zlewni Drawy. PROXIMA S.A., Wrocław. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• 12. KUDŁACIK J., KOŚLACZ R., KOZIOŁEK J., WĄSIK M., ŚLIWKA R., WYSZOWSKA I., OTRĘBSKI A., URBANIAK M., MICHALAK J., 2018 – Dokumentacja hydrogeologiczna dla ustalenia zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych obszaru bilansowego: zlewnia dolnej Warty po Obrę i zlewnia dolnej Noteci, w podziale na 10 części. Arcadis Sp. z o.o., IMS Sp. z o.o., Wrocław. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• 13. MIKOŁAJKÓW J., 2017 – Wybrane aspekty ustanawiania stref i obszarów ochronnych wód podziemnych. W: Hydrogeologia w praktyce, praktyka w hydrogeologii (red. P. Bukowski i in.). Główny Instytut Górnictwa, Katowice.
• 14. PACZYŃSKI B., SADURSKI A. (red.), 2007 – Hydrogeologia regionalna Polski. Tom I. Wody słodkie. Państw. Inst. Geol. – PIB, Warszawa.
• 15. SOWIŃSKA K., SERAFIN R., WĄSIK M., GURWIN J., TATOMIR T., GOŁĄB R., SZAŁATA Ł., JOŃCZAK R., SZUŁA-CHODACKA J., 2014 – Wyznaczanie obszarów ochronnych zbiorników wód śródlądowych. Etap IV: Opracowanie obszarów ochronnych dla wytypowanych zbiorników wód śródlądowych – GZWP nr 451. Prognoza skutków finansowych w związku z ustanowieniem obszaru ochronnego GZWP nr 451 – Subzbiornik Bogucice. Eco-Gem, Mędłów. Archiwum PGW Wody Polskie, Kraków.
• 16. SOWIŃSKA K., WĄSIK M., GURWIN J., SERAFIN R., TATOMIR T., GOŁĄB R., JOŃCZAK R., CALIK-JOŃCZAK A., 2015 – Metodyka wstępnego oszacowania kosztów ustanawiania obszarów ochronnych Głównych Zbiorników Wód Podziemnych na obszarze regionu wodnego Warty. Eco-Gem, Mędłów. Archiwum PGW Wody Polskie, Poznań.
• 17. SOWIŃSKA K., WĄSIK M., GURWIN J., TATOMIR T., SZAŁATA Ł., JOŃCZAK R., PIETKIEWICZ P., DURKOWSKI T., 2016 – Oszacowanie kosztów ustanowienia obszaru ochronnego GZWP nr 138 Pradolina Toruń–Eberswalde. Eco-Gem, Mędłów. Archiwum PGW Wody Polskie, Poznań.
• 18. SOWIŃSKA K., WĄSIK M., GURWIN J., TATOMIR T., SZAŁATA Ł., JOŃCZAK R., 2018 – Oszacowanie kosztów ustanowienia obszaru ochronnego GZWP nr 125 Zbiornik międzymorenowy Wałcz–Piła. Eco-Gem, Mędłów. Archiwum PGW Wody Polskie, Bydgoszcz.
• 19. SZYMAŃSKA E., KAPUŚCIŃSKI J., HULBOJ A., NOWAK K., FURMANKOWSKA A., 2011 – Dokumentacja hydrogeologiczna określająca warunki hydrogeologiczne w związku z ustanawianiem obszaru ochronnego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 125 Wałcz–Piła. P.G. Polgeol S.A., Warszawa. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).