Dekompozycja modułu uczuciowego jakości życia – szósta i siódma składowa „zaufanie” i „ufność”

• Autorzy: Borys Tadeusz

Identyfikatory

DOI

10.15199/46.2022.4.1

Warianty tytułu

EN

The decomposition of the feelings module of the quality of life – the sixth and seventh component of „trust” and „confidence”

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cel: Celem artykułu jest rozpoznanie zaufania i ufności jako kolejnych (szóstej i siódmej) składowych modułu uczuciowego jakości życia. I w tym artykule, podobnie jak w poprzednich publikacjach z tego cyklu, jego treść będzie zawierać odpowiedzi na cztery następujące ważne pytania: pierwsze – co to jest zaufanie i ufność? (to uczucia czy emocje); drugie – jakie są uczucia pokrewne zaufaniu i ufności? (inne uczucia wspierające zaufanie i ufność oraz kulturę zaufania/ufności); trzecie – jakie są emocjonalne zasłony zaufania i ufności? (główni „usypiacze” tych stanów uczuciowych, wzmacniające „kulturę” nieufności) i czwarte – dlaczego powinniśmy być ufni i okazywać zaufanie? (to kolejna odsłona naszego człowieczeństwa). Jak widać, zestaw pytań badawczych tego artykułu nawiązuje w dużym stopniu do pięciu poprzednich prac (nr 3, 6, 7–8 i 11–12 z 2021 oraz nr 1 z 2022 roku), opublikowanych w „Problemach Jakości” [10, 11, 12, 13, 14]. Podjęto w nich próbę rozpoznania takich komponentów modułu uczuciowego jakości życia, jak: nadzieja, wdzięczność, empatia, współczucie i cierpliwość. Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: Ze względu na konieczność zapewnienia spójności podejścia do analizy pojęć, rozważanych w ramach tego cyklu publikacji, i w tym artykule przyjęto strukturę analizy podobną do tej, którą wykorzystano w publikacjach [13, 14]. Ten celowy zabieg daje możliwość porównywania poszczególnych elementów tej struktury, zawartych w dotychczasowych pracach tego cyklu. Rozpoznanie zaufania i ufności, według wspomnianych wyżej czterech problemów (pytań), oparto na przeglądzie literatury i analizie semantycznej oraz logicznej tych kategorii. Wyniki/wnioski: Główna konkluzja artykułu sprowadza się do trzech stwierdzeń: po pierwsze – zaufanie, jak i ufność mają swoje źródło w sferze uczuciowej (duchowej) i logice uczuciowej, czyli obie wartości spełniają wszystkie trzy kryteria uczucia – pozytywności, bezwarunkowości i trwałości (por. [10]); po drugie – zaufanie jest energią, która ma trzy strumienie (rodzaje zaufania): zaufanie do siebie, zaufanie do innych ludzi i zaufanie okazywane nam przez innych. Dwa ostatnie strumienie tej energii uczuciowej tworzą w konkluzji zaufanie wzajemne; po trzecie – w artykule zawarta jest odpowiedź na ważne pytanie: czy można mieć zaufanie do obiektów pozaludzkich, zarówno materialnych (np. technologii, samochodu itp.), jak i niematerialnych (usługi, idei itp.)? W odpowiedzi zwrócono uwagę, że obiekty te są tylko pośrednikami naszego zawierzenia dobrej (etycznej) intencji ich twórców, opartego na mądrym rozpoznaniu wiarygodności tych ludzi – ich kompetencji. Bez takiego rozpoznania zaufanie staje się iluzją – emocją naiwności. Oryginalność/wartość poznawcza: Cech nowości poznawczej tego artykułu należy przede wszystkim upatrywać w: zaprezentowanym podejściu do kategorii zaufania i ufności, opartym na wyraźnym odróżnieniu uczuć od emocji; w interdyscyplinarnym podejściu do tej wartości; zaproponowaniu podejścia do definiowania zaufania na podstawie kategorii dobrej (etycznej) intencji, wiarygodności oraz kompetencji. W artykule zaproponowano też definicję ufności jako skłonności (gotowości) do okazywania zaufania.

EN

Purpose: The aim of the article is to recognize trust and confidence as the next (sixth and seventh) component of the feelings module of the quality of life. And in this article, as in previous publications in this series, the content will answer the following four important questions: first – what is trust and confidence? (that feelings or emotions); second – what are the feelings related to trust and confidence? (other feelings that support trust and confidence and a culture of trust/confidence); third – what are the emotional curtains of trust and confidence? (its most important “sleepers” enhancing the culture of distrust) and fourth – why should we be confident and show trust? (this is another version of our humanity). As you can see, the set of research questions in this article refers to a large extent to the five previous papers (No. 3, 6, 7–8 and 11–12 from 2021 and No. 1 from 2022), published in „Problems of Quality” [10, 11, 12, 13, 14]. They attempt to identify such components of the feelings module of the quality of life as: hope, gratitude, empathy, compassion and patience. Design/methodology/approach: Due to the need to ensure the consistency of the approach to the analysis of the concepts considered in this publication cycle, this article adopts an analysis structure similar to that used in the publications [13, 14]. This deliberate procedure makes it possible to compare the individual elements of this structure contained in the works of this series to date. The recognition of trust and confidence according to the above-mentioned four problems (questions) was based on a literature review and the semantic and logical analysis of these categories. Findings/conclusions: The main conclusion of the article boils down to three statements: firstly – both trust and confidence have their source in the feelings (spiritual) sphere and feelings logic, that is, both values meet the three criteria of feeling – positivity, unconditionality and permanence (cf. [10]); secondly – trust is an energy that has three streams, types of trust: trust in yourself, trust in other people, and trust shown to us by others. The last two streams of this feelings energy create mutual trust; third – the article contains a concise answer to an important question: is it possible to trust non-human objects, both tangible (e.g. technology, car, etc.) and intangible (services, ideas, etc.)? In response, it should be remembered that these objects are only intermediaries of our trust – through these objects – to the ethical intention of their creators, based on wise recognition of the credibility of these people and their competences. Without such recognition, trust becomes an illusion – an emotion of naivety. Originality/value: The features of the cognitive novelty of this article should be primarily seen in: the presented approach to the category of trust and confidence, based on a clear distinction between feelings and emotions; in an interdisciplinary approach to this value; proposing an approach to defining trust based on the categories of good (ethical) intention, trustworthiness and competence. The article also proposes definition of confidence as the tendency (readiness) to show trust.

Słowa kluczowe

PL

jakość życia; moduł; uczucia; emocje; zaufanie; ufność

EN

quality of life; module; feelings; emotions; trust; confidence

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Problemy Jakości
• Rocznik: 2022
• Tom: R. 54, nr 4
• Strony: 2--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 49 poz.

Twórcy

autor

Borys Tadeusz

• Uniwersytet Zielonogórski, Katedra Zarządzania Środowiskiem i Gospodarką Publiczną, Instytut Nauk o Zarządzaniu i Jakości, ul. Licealna 9, 65-417 Zielona Góra, Polska

• https://orcid.org/0000-0001-8804-4056

Bibliografia

• [1] Abrams Lisa, Rob Cross, Eric Lesser, Daniel Levin. 2003. „Nurturing interpersonal trust in knowledge – sparing networks”. Academy of Management Executive (17/4): 64–77.
• [2] Aiken Kirk, David Boush. 2006. „Trustmarks, Objective--Source Ratings, and Implied Investments in Advertising: Investigating Online Trust and the Context-Specific Nature of Internet Signals”. Journal of the Academy of Marketing Science (34/3): 308–323.
• [3] Alston Frances, Donald Tippett. 2009. „Does a Technology- Driven Organization’s Culture Influence the Trust Employees Have in Their Managers?”. Engineering Management Journal (21/2): 3–10.
• [4] Aryee Samuel, Pawan Budhwar, Zhen Xiong Chen. 2002. „Trust as a mediator of the relationship between organizational justice and work outcomes: test of a social exchange model”. Journal of Organizational Behavior (23): 267–286.
• [5] Bauman Zygmunt. 2012. „Więc będzie wojna? – rozmowa Tomasza Kwaśniewskiego”. Gazeta Wyborcza, 14–15 kwietnia.
• [6] Beck Urlich. 2004. Spoleczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• [7] Bennewicz Maciej, Adam Sornek. Zaufanie – ale o co chodzi? https://www.81tajemnic.pl › zaufanie [dostęp: 20.07.2022].
• [8] Błońska Dorota. 2008. Czym jest zaufanie? https://dorotabl.wordpress.com/ 2008/04/26/czym-jest-zaufanie/ [dostęp:25.05.2022].
• [9] Boczkowski Andrzej. 2007. „Zaufanie jako kategoria socjologicznej analizy systemu zdrowia”. Nowiny Lekarskie (76/4): 339–344.
• [10] Borys Tadeusz. 2021. „W poszukiwaniu modułu uczuciowego jakości życia (In search of the feelings module of the quality of life)”. Problemy Jakości (Problems of Quality) (3): 2–9.
• [11] Borys Tadeusz. 2021. „Dekompozycja modułu uczuciowego jakości życia – pierwsza składowa „nadzieja” (The decomposition of the feelings module of the quality of life – the first component „hope”). Problemy Jakości (Problems of Quality) (6): 2–12.
• [12] Borys Tadeusz. 2021. „Dekompozycja modułu uczuciowego jakości życia – druga składowa „wdzięczność” (The decomposition of the feelings module of the quality of life – the second component „gratitude”). Problemy Jakości (Problems of Quality) (7–8): 2–10.
• [13] Borys Tadeusz. 2021. „Dekompozycja modułu uczuciowego jakości życia – trzecia i czwarta składowa „empatia” i „współczucie” (The decomposition of the feelings module of the quality of life – the third and the fourth komponent „empathy” and „compassion”). Problemy Jakości (Problems of Quality) (11–12): 2–11.
• [14] Borys Tadeusz. 2022. „Dekompozycja modułu uczuciowego jakości życia – piąta składowa „cierpliwość” (The decomposition of the feelings module of the quality of life – the fifth component „patience”). Problemy Jakości (Problems of Quality) (1): 2–12.
• [15] Bugdol Marek. 2006. Wymiary i problemy zarządzania organizacja oparta na zaufaniu. Warszawa: Difin.
• [16] CBOS. 2018. „O nieufności i zaufaniu”. Komunikat z badań (35): 1–14.
• [17] CBOS. 2016. „Zaufanie społeczne”. Komunikat z badań (18): 1–20.
• [18] Covey Stephen, Greg Link, Rebecca Merrill. 2013. Mądre zaufanie. Jak w czasach kryzysu zaufania budować dobrobyt oraz wyzwalać energię i radość. Poznań: wyd. Rebis.
• [19] Ejdys Joanna. 2017. „Determinanty zaufania do technologii”. Przegląd Organizacji (12): 20–27.
• [20] Encyklopedia PWN. https://encyklopedia.pwn.pl [dostęp: 23.06.2022].
• [21] Encyklopedia zarządzania. https://mfiles.pl/pl/index.php/Zaufanie [dostęp: 24.06.2022].
• [22] Europejski Sondaż Społeczny. 2022. https://ifispan.pl ›badania › europejski-sondaz-spoleczny [dostęp: 24.06.2022].
• [23] Fukuyama Francis. 1997. Zaufanie jako kapitał społeczny a droga do dobrobytu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• [24] Grudzewski Wiesław M., Irena K. Hejduk, Anna Sankowska, Monika Wańtuchowicz. 2008. Trust Management in Virtual Work Environments: A Human Factors Perspective. Boca Raton, FL: CRC Press Taylor & Francis Group.
• [25] Grudzewski Wiesław M., Irena K. Hejduk, Anna Sankowska, Monika Wańtuchowicz. 2009. Zarządzanie zaufaniem w przedsiębiorstwie. Koncepcja, narzędzia, zastosowania. Kraków: Wolters Kluwer Polska Oficyna.
• [26] GUS. 2015. Wartości i zaufanie społeczne w Polsce. Łódź.
• [27] Jaklik Anna, Mariola Łaguna. 2015. „Zaufanie w organizacji. Analiza sposobów ujęcia modeli teoretycznych”. Psychologia Społeczna (10): 369–382.
• [28] Karpiński Zbigniew. 2016. „Zaufanie uogólnione a ostrożność w kontaktach z nieznajomymi: porównanie wyników dwóch sondaży”. Studia Socjologiczne 222(3): 199–228.
• [29] Khoma Natalia. 2014. „Zaufanie jako składowa i uwarunkowanie kapitału społecznego: ukraińskie doświadczenie kształtowania”. Historia i Polityka 11(18): 67–73.
• [30] Lippert Susan K., Hovard Forman. 2006. „A Supply Chain Study of Technology Trust and Antecedents to Technology Internalization Consequences”. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management (36/44): 271–288.
• [31] Marczewski Paweł. 2020. Epidemia nieufności. Zaufanie społeczne w czasie kryzysu zdrowotnego. https://www.batory.org.pl/publikacja/epidemia-nieufnosci-zaufanie-spolecznew-czasie-kryzysu-zdrowotnego/ [dostęp: 28.06.2022].
• [32] Mayer Roger C., James H. Davis, David F. Schoorman. 1995. „An Integrative Model of Organizational Trust”. Academy of Management Review (20/3): 709–710.
• [33] Milczarski Marcin. Dlaczego Polacy sobie nie ufają? https://www. szkolnictwo.pl [dostęp: 29.06.2022].
• [34] Miłaszewicz Danuta. 2016. „Zaufanie jako wartość społeczna”. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach (259): 80–88.
• [35] Mularska-Kucharek Monika. 2010. „Kultura zaufania czy nieufności? O społecznym zaufaniu mieszkańców lokalnych społeczności”. Wieś i Rolnictwo (2): 65–81.
• [36] Pluta Ewa. 2021. Wytrwałość w osiąganiu celów – kluczem do sukcesu?. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu SWPS.
• [37] Skarżyńska Magdalena. 2003. „Cele życiowe, zaufanie interpersonalne i zadowolenie z życia”. Psychologia Jakości Życia (2/1): 35–49.
• [38] Słownik języka polskiego. 2006. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• [39] Sztompka Piotr. 2016. Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• [40] Sztompka Piotr. 2009. Ten kryzys to kryzys zaufania. W Polityka, 12 października 2009. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/rynek/271378,1,ten-kryzys-to-kryzyszaufania.read [dostęp: 25.05.2022].
• [41] Sztompka Piotr. 2007. Zaufanie: fundament społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• [42] Trepkowska Elżbieta. 2007. Recenzje. https://etyka.uw.edu.pl › etyka › article › view [dostęp: 25.04.2022].
• [43] Warsztaty nt. Jakości życia. 2010–2022. Jelenia Góra – Piechowice.
• [44] Wielki słownik języka polskiego. Instytut Języka Polskiego PAN. http://wsjp.pl/index.php?id_hasla=3199&ind=0&w_szukaj=zaufanie [dostęp: 3.02.2022].
• [45] Wielki słownik wyrazów bliskoznacznych PWN. 2022. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• [46] Zieliński Tomasz. 2012. „Zaufanie jako regulator decyzji ekonomicznych (analiza literatury)”. Management and Business Administration. Central Europe (4): 73–91.
• [47] https://pl.wikipedia.org/wiki/Zaufanie [dostęp: 25.06.2022].
• [48] https://isaiarasan.net/darling-2020-hindi/ [dostęp: 25.06.2022].
• [49] https://sentimenti.pl › blog › dlaczego-mierzymy-az-8-em [dostęp: 25.06.2022].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).