Czasowe i przestrzenne zróżnicowanie stężeń jonowych form azotu w użytkowych wodach podziemnych głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 147 „Dolina rzeki Warty Sieraków-Międzychód”

• Autorzy: Krawczyk D. A.

Warianty tytułu

EN

Temporal and spatial variability of concentration of ionic forms of nitrogen in usable groundwater of the Main Groundwater Reservoir No. 147 "The Warta Valley Sieraków - Międzychód"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jednym z głównych zadań polityki państwa jest ochrona wód podziemnych przed degradacją rezerw i jakości oraz stworzenie warunków do racjonalnego zarządzania nimi. Osiągnięcie tego celu jest realizowane w Polsce, między innymi poprzez pojęcie ochrony tzw. GZWP. Wybiera się je do obszarów ochrony, występowania zbiorników wód podziemnych, które spełniają określone wymagania jakościowe i ilościowe, a w związku z tym są ważne do zaopatrzenia ludności w wodę pitną. Istnieje potrzeba stałego monitorowania tych zasobów. Jednym ze wskaźników presji człowieka wpływających na chemię wody gruntowej może być stężenie jonowe form azotu (jonów amonowych NH4 +, jonów azotanowych N03- i jonów azotynów N02-), ich stosunek, zmienność w czasie i przestrzeni oraz ich korelacja z zagospodarowaniem terenu i budowy geologicznej badanego obszaru. Analiza wspomnianych zjawisk zostało przeprowadzone na podstawie Zbiornika Wód Podziemnych Głównego Nr 147 "Dolina Warty Sieraków-Międzychód". Interpretacja wyników prowadzi do wniosku, że stężenie jonowe form azotu i ich zmienność w czasie i przestrzeni odzwierciedla wpływ antropopresji w zależności od warunków geologicznych i sposobu zarządzania gruntami. W oparciu między innymi o to, że konieczne jest stworzenie jak najszybciej specjalistycznej dokumentacji hydrogeologicznej dla zbiornika w kontekście regulacji zasad ochrony i wykorzystania wody w tym konkretnym przypadku.

EN

One of the major tasks of the state policy is to protect groundwater from degradation of reserves and quality and to create conditions for the rational management of them. Achieving this goal is realized in Poland, among others through the concept of protection of the so-called Main Groundwater Reservoirs. Main Groundwater Reservoirs outlined throughout the Polish are selected for the protection areas of occurrence of groundwater reservoirs that meet certain quantitative and qualitative requirements and in the light of this are important in the country for supplying the population with drinking water. There is a need for constant monitoring of those resources. One of the indicators of human pressure affecting the chemistry of groundwater may be the concentration of ionic forms of nitrogen (ammonium ions NH4+, nitrate ions NO3" and nitrite ions NO2"), their ratio, variability in time and space and the correlation of these indicators with land development and the geology of the study area. The analysis of mentioned phenomena was conducted on the basis of The Main Groundwater Reservoir no. 147 ‘The Warta Valley Sieraków - Międzychód’. The interpretation of the results led to the conclusion that concentration of ionic forms of nitrogen and their variability in time and space accurately reflect the impact of anthropogenic pressure depending on geological conditions and the type of land management on the quality parameters of usable groundwater. Based, among others, on this it is necessary to create as soon as possible a specialized hydrogeological documentation for reservoir in question, which would regulate the principles of protection and usage of water in this particular case.

Słowa kluczowe

PL

wody podziemne; GZWP; zbiornik wód podziemnych nr 147

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 20
• Strony: 121--140
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Krawczyk D. A.

• Politechnika Poznańska, Instytut Inżynierii Lądowej

Bibliografia

• [1] Karwacka G., Kijowska J., Kijowski A., Żynda S.: Komentarz do mapy sozologicznej w skali 1:50 000, arkusz N-33-128-B, Międzychód, Warszawa, Wydawnictwo Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii 2004.
• [2] Kaźmierczak-Wijura Z., Górski J.: Koncepcja szczegółowa dla zbiorników wód podziemnych wytypowanych w poszczególnych regionach hydrogeologicznych Rejon Północnej Wielkopolski - Etap V. Wyznaczanie obszarów chronionych dla obszaru pradoliny toruńsko-eberswaldzkiej pomiędzy Ujściem i Sanokiem - GZWP 138 oraz doliny Warty pomiędzy Sierakowem i Międzychodem - GZWP 147, Poznań 1990.
• [3] Kleczkowski A.. S.: Mapa Głównych Zbiorników Wód Podziemnych, Kraków, Wydawnictwo AGH, 1990.
• [4] Kondracki J.: Geografia regionalna Polski, Warszawa, Wyd. Nauk. PWN, 2000.
• [5] Macioszczyk A., Dobrzyński D.: Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych, Warszawa, Wyd. Nauk. PWN 2002.
• [6] Michalczyk D.: Chemizm wód podziemnych Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 147 „Dolina rzeki Warty Sieraków - Międzychód” Praca magisterska wykonana w Zakładzie Hydrogeologii i Ochrony Wód Instytutu Geologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pod kierunkiem prof. dr hab. Józefa Górskiego i opieką dr Krzysztofa Dragona, Poznań 2008.
• [7] Pazdro Z., Kozerski B.: Hydrogeologia ogólna, Wyd. IV., Warszawa, Wydaw. Geologiczne 1990.
• [8] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 września 2000 r. w sprawie warunków, jakim powinna odpowiadać woda do picia i na potrzeby gospodarcze, woda w kąpieliskach, oraz zasad sprawowania kontroli jakości wody przez organy Inspekcji Sanitarnej.
• [9] Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. Dz.U. 2001 nrll5poz. 1229.
• [10] Witczak S., Adamczyk A.: Katalog wybranych fizycznych i chemicznych wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych i metod ich oznaczania, Warszawa, Biblioteka Monitoringu Środowiska Wyd. PIOŚ 1995.