Metoda prognozy wystąpienia wstrząsu górniczego na podstawie autoregresyjnego modelu zmian przemieszczeń pionowych

• Autorzy: Sokoła-Szewioła V.

Warianty tytułu

EN

Method of forecasting a mining tremor occurrence on the basis of an autoregressive model of changes of vertical displacements

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono metodę prognozy wystąpienia wstrząsu górniczego, opracowaną w wyniku realizacji badań czasowych zmian przemieszczeń pionowych terenu górniczego w okresie wstrząsu indukowanego eksploatacją ścianową. Prognoza wstrząsu wykonywana jest na podstawie, autoregresyjnego modelu zmian przemieszczeń pionowych punktu obserwacyjnego. Model wyznaczany jest na podstawie pomiarów, realizowanych w sposób ciągły na punkcie zastabilizowanym w obszarze bezpośrednich wpływów prowadzonej eksploatacji. W artykule przedstawiono algorytm metody. Zaprezentowano również wyniki obliczeń prognostycznych dla rejonu eksploatacji ścianowej prowadzonej w jednej z kopalń węgla kamiennego w rejonie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego.

EN

This paper presents a method of forecasting a mining tremor occurrence worked out as the result of a research on the changes of vertical displacements of mining ground over time, during the period of a tremor induced by longwall mining. The forecast is performed on the basis of an autoregressive model of changes of the observation point vertical displacements. The model was determined on the basis of the measurements taken in continuous manner at the point stabilized in the area affected by direct influence of the ongoing mining works. This paper presents the algorithm of this method. Furthermore, it presents the results of forecast calculations for the area of longwall mining works performed in one of the hard coal mines located in Upper Silesian Coal Basin.

Słowa kluczowe

PL

sejsmiczność indukowana; prognoza wstrząsu górniczego; przemieszczenia pionowe terenu górniczego

EN

induced seismicity; forecast of a mining tremor; vertical displacement of mining area

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 69, nr 8
• Strony: 200--205
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., wykr.

Twórcy

autor

Sokoła-Szewioła V.

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• 1. Anderson T.W.: The Statistical Analysis of Time Series. Wiley, New York, 1971.
• 2. Bartlett M.S.: On the theoretical specification of sampling properties of autocorrelated time series. Jour. Roy. Statist.Soc.B8, 1946.
• 3. Box G.E.P., Jenkins G.M.: Analiza szeregów czasowych. PWN, Warszawa, 1983.
• 4. Descour J.: Aktywność sejsmiczna i osiadanie powierzchni a mechanizm tąpań. Cuprum nr 2, 1979, s. 3÷7.
• 5. Draper N.R., Smith H.: Analiza regresji stosowana, PWN, Warszawa, 1973.
• 6. Goszcz A.: Badania związku pomiędzy deformacjami powierzchni a sejsmicznością górotworu w rejonie Katowic. Główny Instytut Górnictwa, Katowice, 1989, s. 17÷21.
• 7. Jarmużek J., Siewierski S., Wilczyński W.: Wpływ powierzchni wybranego złoża oraz deformacji terenu na aktywność sejsmiczną górotworu na przykładzie ZG „Rudna”. Zeszyty Naukowe AGH s. Górnictwo, z. 129, Kraków, 1987, s. 151÷159.
• 8. Jóźwiak J., Podgórski J.: Statystyka od podstaw. PWE, Warszawa, 2006.
• 9. Maddala G.S: Ekonometria. PWN, Warszawa, 2008.
• 10. Popiołek E., Ostrowski J.: Prognozy deformacji powierzchni w planach ruchu podziemnych zakładów górniczych i dla potrzeb budownictwa na terenach górniczych. Miesięcznik WUG nr 2, 2005, s. 3÷8.
• 11. Quenouille M.H.: Approximate test of correlation in time series. Jour. Roy. Statistic.S oc. B11, 1949.
• 12. Romanowicz T., Skorupa A.: Obniżenia powierzchni terenu a wstrząsy sejsmiczne w głębokich kopalniach rud miedzi. Zeszyty Naukowe AGH. s. Górnictwo, Kraków, 1988, s. 188÷205.
• 13. Sokoła-Szewioła V.: Przebieg zaobserwowanych przemieszczeń pionowych terenu górniczego w czasookresie związanym z wystąpieniem wstrząsu indukowanego eksploatacją ścianową. Kwartalnik Górnictwo i Geologia, tom 6, zeszyt 3, s.157÷168, Gliwice, 2011.
• 14. Sokoła-Szewioła V.: Jakościowe oraz ilościowe zależności pomiędzy sejsmicznością indukowaną a prędkościami obniżeń punków obserwacyjnych na terenie górniczym. Przegląd Górniczy nr 11-12/2008, s. 32÷38.
• 15. Sokoła-Szewioła V.: Cмещения точек земной поверхности в районах ведения подземных горных работ и регистрируемая сейсмическая активность толщи горных пород. Горный информационнoана литическй бюллетень. nr. 2007, Московский государственный горный университет. Moskwa, 2007, s. 134÷142.
• 16. Zieliński R., Zieliński W.: Tablice statystyczne. PWN, Warszawa, 1990.