Praktyczne aspekty wykorzystania wybranych metod ustalania składu mineralnego w ksenolitach perydotytowych

• Autorzy: Nowak M. , Muszyński A. , Ewertowski M.

Warianty tytułu

EN

Practical aspects of use of selected methods in determining modal mineral compositions in peridotite xenoliths

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W literaturze naukowej przytaczanych jest kilka sposobów na ustalenie ilościowego składu mineralnego w ksenolitach perydotytowych. Obecnie używane techniki koncentrują się na: 1) tradycyjnych obserwacjach mikroskopowych, 2) obliczeniach statystycznych opartych na składzie chemicznym badanej skały (i minerałów w niej występujących), 3) ciągle rozwijanych metodach cyfrowego przetwarzania obrazu. Wymienione metody różnią się od siebie wieloma czynnikami, takimi jak: sposób przygotowania materiału, ilość materiału potrzebnego do badań, czas potrzebny do uzyskania wyników itp. Na podstawie przeprowadzonych badań porównawczych, starano się wybrać najbardziej efektywną metodę ustalenia ilościowego składu mineralnego w badanych ksenolitach perydotytowych.

EN

In scientific literature, there are several methods estimating modal mineral composition in peridotite xenoliths. The main techniques are focused on: 1) traditional microscopic analyses (point counting), 2) statistical recalculations of bulk-rock, and mineral chemical compositions, 3) digital image processing. The above techniques differ from each other in sample preparation, amount of material required for analysis, data acquisition time etc. Based on comparative studies, the most effective method for determination of mineral composition in peridotite xenoliths has been chosen.

Słowa kluczowe

PL

ksenolity płaszcza; metoda punktowa; metoda najmniejszych kwadratów; metody cyfrowego przetwarzania obrazów

EN

mantle xenoliths; point counting; mass-balance least squares method; digital image processing methods

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 444
• Strony: 157--170
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Nowak M.

• Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Dzięgielowa 27, 61-680 Poznań

autor

Muszyński A.

• Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Dzięgielowa 27, 61-680 Poznań

autor

Ewertowski M.

• Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Dzięgielowa 27, 61-680 Poznań

Bibliografia

• [1] ALBAREDE F., 1996 — Introduction to geochemical modeling. Cambridge Uniy. Pr., Cambridge.
• [2] BIAŁOWOLSKA A., 1980 — Geochemiczna charakterystyka nie- których bazaltoidów Dolnego Śląska i ich ultramaficznych enklaw. Arch. Miner., 36, 1: 109-170.
• [3] BIAŁOWOLSKA A., 1993 — Enklawy w bazaltoidach wzgórz Łysanka i Trupień (Dolny Śląsk). Arch. Miner, 49, 2: 145-197.
• [4] BOLEWSKI A., PARACHONIAK W., 1974 — Petrografia. Wyd. Geol., Warszawa.
• [5] CVETKOVIĆ V., DOWNES H., HOCK, V., PRELEVIC D., LAZAROV M., 2010 — Mafic alkaline metasomatism in the lithosphere underneath East Serbia: evidence from the study of xenoliths and the host alkali basalts. W: Petrological evolution of the European Lithospheric Mantle (red. M. Coltorti i in.). Geol. Soc., London, Spec. Publ., 337: 213-239.
• [6] HIGGINS M.D., 2006 — Quantitative textural measurements in igneous and metamorphic petrology. Cambridge Univ. Pr., Cambridge.
• [7] IONOV D.A., HOFMANN A.W., SHIMIZU N., 1994 — Meta-somatism-induced melting in mantle xenoliths from Mongolia. J. Petrol., 35: 753-785.
• [8] LE MAITRE R. W., 2002 — lgneous rocks: a classification and glossary of terms: recommendations of the International Union of Geological Sciences, Subcommission on the Systematics of Igneous Rocks. Cambridge Univ. Pr., Cambridge.
• [9] MAJEROWICZ A., WIERZCHOŁOWSKI B., 1990 — Petrologia skał magmowych. Wyd. Geol., Warszawa.
• [10] MATUSIAK-MAŁEK M., PUZIEWICZ J., NTAFLOS T., GREGOIRE M., DOWNES H., 2010 — Metasomatic effects in the lithospheric mantle beneath the NE Bohemian Massif: A case study of Lutynia (SW Poland) peridotite xenoliths. Lithos, 117: 49-60.
• [11] MERCIER J.C.C., NICOLAS A., 1975 — Textures and fabrics of upper-mantle peridotites as illustrated xenoliths from basalts. J. Petrol., 16: 454- 487.
• [12] MOINE B.N, GREGOIRE M., O'REILLY S.Y., DELPECH G., SHEPPARD S.M.F., LORANDE J.P., RENAC C., GIRET A., COTTIN J.Y. , 2004 — Carbonatite melt in oceanic upper mantle beneath the Kerguelen Archipelago. Lithos, 75: 239-252.
• [13] NAPIERALSKA M., MUSZYŃSKI A., 2006 — Peridotite enclaves in picrobasalt from Wołek Hill near Nowy Kościół (SW Poland) – preliminary data. Mineral Pol. Spec. Papers, 29: 128-130.
• [14] NARĘBSKI, W., 1988 — Zarys metodyki analizy chemicznej minerałów – zagadnienia ogólne. W Metody badań minerałów i skał (red. A. Bolewski, W. Żabiński). Wyd. II. Wyd. Geol, Warszawa.
• [15] NOWAK M., MUSZYŃSKI A., 2010 — Mineral assemblages in melt pockets from mantle xenoliths, Wołek Hill (SW Poland). Mineralogia Spec. Papers, 37: 97-98.
• [16] NOWAK M., PUZIEWICZ J., MUSZYŃSKI A., 2010 — Amphibole from peridotite xenoliths, Wołek Hill, north-eastern part of Central European Volcanic Province (SW Poland). Geophysical Research Abstracts 12, EGU2010-9299.
• [17] PEARSON D.G., CANIL D., SHIREY S.B., 2003 — Mantle samples included in volcanic rocks: Xenoliths and Diamonds. W: The mantle and core (red. R.W. Carlson), 2: 171-275. Treatise on Geochemistry (red. H.D. Holland, K.K. Tureikian). Elservier-Pergamon, Oxford.
• [18] RATAJCZAK T., TUMIDAJSKI T., 1988 — Analiza geometryczna skał na podstawie obserwacji mikroskopowych. W: Metody badań minerałów i skał (red. A. Bolewski, W. Żabiński). Wyd. II. Wyd. Geol., Warszawa.
• [19] RATAJCZAK T., MAGIERA J., SKOWROŃSKI A., TUMIDAJSKI T., 1998 — Ilościowa analiza mikroskopowa skał. Wyd. AGH, Kraków.
• [20] ROLLINSON H.R., 1993 — Using geochemical data: evaluation, presentation, interpretation. Longman Harlow.
• [21] SALTZER R.L., CHATTERJEE N., GROVE T.L., 2001 — The spatial distribution of garnets and pyroxenes in mantle peridotites: pressure-temperature history of peridotites from the Kaapvaal Craton. J. Petrol., 42: 2215-2229.
• [22] SHAW C.S.J., 2009 —Textural development of amphibole during breakdown reactions in a synthetic peridotite. Lithos, 110: 215-228.
• [23] SMITH D., 1977 - The origin and interpretation of spinel-pyroxene clusters in peridotite. J. Geol., 85: 476-482.
• [24] TABOR F.A, TABOR B.E., DOWNES H., 2010 — Quantitative characterization of textures in mantle spinel peridotite xenoliths W: Petrological evolution of the European Lithospheric Mantle. (red. M. Coltorti i in.). Geol. Soc, London Spec. Publ., 337: 195-211.
• [25] TARQUINI S., FAVALLI M., 2010 — A microscopic information system (MIS) for petrographic analysis. Computers & Geosciences, 36: 665-674.
• [26] VASELLI O., DOWNES H., THIRLWALL M., DOBOSI G., CORADOSSI N., SEGHEDI I., SZAKACS A., VANNUCCI R., 1995 — Ultramafic xenoliths in Plio-Pleistocene alkali basalts from the Eastern Transylvanian Basin: depleted mantle enriched by vein metasomatism. J. Petrol., 36: 23-53.