Energochłonność jako kryterium optymalizacji miejskiego transportu publicznego

• Autorzy: Krych Andrzej

Warianty tytułu

EN

Energy consumption as a criterion for the optimization of urban public transport

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przegląd danych o zużyciu energii i energochłonności w publicznym transporcie zbiorowym wykorzystano do zbadania związków pomiędzy różnymi polami jego optymalizacji a energetyką transportu. Wskazano na podobieństwo efektu energetycznego z normatywnym podziałem modalnym oraz w rozdziale funkcjonalności pracy przewozowej pomiędzy komponentami systemu transportu publicznego. Zilustrowano również wpływ organizacji ruchu ulicznego (prędkości komunikacyjnej) i działań racjonalizujących rozkłady jazdy. Szczególną uwagę poświęcono komunikacji tramwajowej, w której występują znaczące różnice w zużyciu operacyjnym energii (zależnym od kinetyki w ruchu rozkładowym) i serwisowym (dopełniającej do finalnego zużycia energii). Ustosunkowano się do innowacji w napędach, zwracając uwagę na wzrost zużycia operacyjnego energii w nowoczesnym taborze tramwajowym i na potencjalne możliwości autobusów elektrycznych. W podsumowaniu wskazano na potrzebę prowadzenia gospodarki energetycznej w oparciu o monitorowanie rocznego popytu, badania zużycia operacyjnego, kontrolowanie zużycia finalnego, co umożliwiałoby planowanie interwencji w systemie transportu, szerszą wymianę doświadczeń oraz upowszechnienie najlepszych praktyk. Postuluje się w procesie aplikacji różnych działań stosować analizy korzyści energetycznych, niezależnie od konwencjonalnych analiz kosztów i korzyści ekonomicznych. Uznaje się kryterium energochłonności za wiodące w rozwoju zrównoważonej mobilności.

EN

The review of data on the use of energy and energy consumption in public transport has been used to explore the relationship between its various optimization fields and transport energetics. The similarity of the energy effect with the normative modal split and the separation of the functionality of the transport work between the components of the public transport system was pointed out. The influence of street traffic organization (traffic speed) and activities rationalizing timetables have also been illustrated. Particular attention was paid to tram transport where there are significant differences in the operational energy use (depending on the kinetics in the scheduled traffic) and service (complementary to the final energy consumption). Innovations in drives have been addressed, paying attention to the increase in the operational energy consumption in a modern tram fleet and the potential of electric buses. The summary points to the need for energy management based on monitoring of annual demand, the study of operational consumption, control of final consumption, which would enable planning interventions in the transport system, broader exchange of experiences and dissemination of best practices. It is postulated in the process of application of various activities to use the analysis of energy benefits independently from conventional analyzes of costs and economic benefits. The criterion of energy intensity is considered to be the leading in the development of sustainable mobility.

Słowa kluczowe

PL

energochłonność; optymalizacja publicznego transportu zbiorowego; rozwój zrównoważony

EN

energy consumption; optimization of public transport; sustainable development

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 6
• Strony: 10--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz. rys., tab.

Twórcy

autor

Krych Andrzej

• Instytut Inżynierii Lądowej, Politechnika Poznańska
• Biuro Inżynierii Transportu – Pracownie Projektowe – Cejrowski & Krych

Bibliografia

• 1. Adler H., Economic Appraisal of Transport Projects – A Manual with Case Studies, Published for World Bank, The John Hopkins University Press, London and Baltimore, 1973.
• 2. Newman P., Kenworth J., Evaluation the Transport Sector’s Contribution to Greenhouse Gas Emissions and Energy Consumption, W: Salter R., Dhar, S., Newman, P., Technologies for Climate Change Mitigation – Transport sector, UNEP, 2011.
• 3. Niskoemisyjność i efektywność energetyczna. Raport o stanie polskich miast (red. Racewicz I.), Obserwatorium Polityki Miejskiej, Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2017.
• 4. Kenworthy J., Energy Use and CO2 Production in the Urban Passenger Transport Systems of 84 International Cities: Findings and Policy Implications, W: Droege, P. (ed). Urban Energy Transition, Elsevier, 2008.
• 5. MacKay D., Sustainable Energy – without the hot air, UIT, Cambridge, 2009, wersja elektroniczna (23.02.2019): http://www.inference.org.uk/sustainable/book/tex/sewtha.pdf
• 6. Ustawa z 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej.
• 7. Lepszy Transport, w: Ziemia na rozdrożu, dostęp 24.02.2019: https://ziemianarozdrozu.pl/artykul/1990/lepszy–transport
• 8. Hall Ch., An Evaluation of the Sustainability of the Tramlink in Croydon, UMI –Dissertation Publishing, London 2014.
• 9. Travel in London, Report 4, Transport for London, 2011.
• 10. Payne K., Keeping track of energy, Ingenia online, Article – Issue 54, March 2013.
• 11. Annual Report and Statement of Accounts, Transport for London, 2010/2011.
• 12. BIT sp. J. Aktualizacja planu transportowego obszaru metropolitalnego Poznania, Poznań 2019.
• 13. Krych A., Tramwaj jako podmiot strategii i logiki interwencji, w: Celowość, efektywność i skuteczność projektu transportowego, materiały X konferencji naukowo-technicznej, (red. Krych, A.), SITK RP Oddział w Poznaniu, Poznań–Rosnówko 2015.
• 14. Koszty kalkulacyjne 2007–2014, 2017–2018 MPK w Poznaniu.
• 15. Igliński H., Energy Efficiency of Passenger Transport in Poznan Agglomeration in the Face of Peak Oil, w:, Technology Management for Sustainable Production and Logistics. EcoProduction. Springer–Verlag, red. Golińska, P., Berlin–Heidelberg 2015.
• 16. Podoski J., Transport w miastach, WKiŁ, Warszawa 1977.
• 17. Gis W., Kruczyński S., Taubert S., Wierzejski A., Studies of energy use by electric buses in SORT tests, Combustion Engines, 2017, 170(3).
• 18. Lajunen, A., Energy Consumption and Cost–benefit Analysis of Hybrid and Electric CityBuses, Journal of Transportation Research, Part C, vol. 38, Jan. 2014.
• 19. Kuminek T., Energy Consumption in Tram Transport, Logistic and Transport, No 2 (18), 2013.
• 20. Joller J., Research of Trams Traction Drives, na podstawie: Joller J., Arukivi A., Mälter M., Power Measurements of Trams and Trolleybuses in Tallinn's Traffic Conditions. Report of research work No. 677 L, Tallinn Technical University. Tallinn, 1998. Dostęp: http://www.ene.ttu.ee/elektriajamid/teadus/artiklid/jjoller/3joller.html
• 21. Barrero R., Van Mierlo J., Tackoen X., Energy Savings in Public Transport, IEEE Vehicular Technology Magazine Vol. 3, Issue 3, 2008.
• 22. Badanie korzyści dynamicznych i energetycznych z realizacji projektu pilotażowego Ecos – Phare systemu sterowania ruchem w rejonie Ronda Kaponiera i Mostu Teatralnego w Poznaniu. Ewaluacja Projektu. Raport C – Końcowy. Wyniki pomiarów zużycia energii i dynamiki ruchu tramwajowego po uruchomieniu Projektu, Politechnika Poznańska, Poznań 1999.
• 23. Cudziło J., Krych A., Thiem J., Network optimization using simulating Saturn procedure: Conf. Modelling and Management in Transportation, vol. 2, Euro Working Group of Transportation, Poznań–Kraków 1999.
• 24. Badanie korzyści dynamicznych i energetycznych z realizacji projektu pilotażowego Ecos-Phare systemu sterowania ruchem w rejonie Ronda Kaponiera i Mostu Teatralnego w Poznaniu. Ewaluacja Projektu, Raport C – końcowy, Wyniki pomiarów zużycia energii i dynamiki ruchu tramwajowego po uruchomieniu Projektu, Politechnika Poznańska, 1966.
• 25. Krych A., Ewaluacja pilotażowego projektu Ecos–Phare inteligentnego sterowania ruchem ulicznym z priorytetem dla tramwaju w Poznaniu, w: Problemy komunikacyjne w warunkach zatłoczenia motoryzacyjnego, materiały X konferencji naukowo–techniczne, SITK RP – Oddział w Poznaniu, Poznań 1997.
• 26. Cejrowski M., Krych A., Optymalizacja priorytetowego pakietu zsynchronizowanych linii komunikacyjnych, w: Wydajność systemów transportowych, materiały X konferencji naukowo-techniczne, (red. Krych, A., Rychlewski, J.), SITK RP Oddział w Poznaniu, Poznań–Rosnówko 2013.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).