Road freight transport safety in Poland: regional accident patterns and infrastructure damage costs

• Autorzy: Świtała Marcin , Maliszewski Maciej , Kowalewska Agata , Królikowski Rafał

Identyfikatory

DOI

10.7409/rabdim.025.017

Warianty tytułu

PL

Bezpieczeństwo towarowego transportu drogowego w Polsce: regionalne wzorce wypadków i koszty uszkodzeń infrastruktury

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article examines the scale and structure of road incidents involving freight transport vehicles in Poland in 2022. Drawing on national statistical data, it investigates both accidents and collisions involving light and heavy trucks, focusing on their distribution by region, road type, incident category, and location. The analysis highlights noticeable regional differences, with the highest numbers of incidents occurring in central and southern Poland, particularly in voivodeships characterised by high traffic volumes and dense infrastructure. Particular attention is given to incidents on motorways and expressways, which, although representing a relatively small proportion of the total network, account for a disproportionate share of truck-related accidents. Furthermore, the study explores typical incident scenarios, showing that side and rear-end collisions are most common, whereas accidents involving pedestrians or head-on collisions are often more severe. The paper also addresses the financial consequences of such events, estimating the cost of road infrastructure restoration resulting from damage caused by heavy goods vehicles. The findings suggest the need for a more differentiated and spatially focused approach to safety management in freight transport, one that accounts for both traffic dynamics and the vulnerability of specific road users and infrastructure.

PL

Artykuł prezentuje wyniki analizy skali i struktury zdarzeń drogowych z udziałem pojazdów transportu towarowego w Polsce w 2022 roku. Na podstawie krajowych danych statystycznych przeprowadzono szczegółowe badania wypadków i kolizji obejmujących zarówno samochody dostawcze, jak i ciężarowe, ze szczególnym uwzględnieniem ich rozmieszczenia w ujęciu regionalnym, według kategorii dróg, rodzaju zdarzeń oraz lokalizacji. Uzyskane wyniki wskazują na wyraźne różnice regionalne: największą liczbę zdarzeń odnotowano w Polsce centralnej i południowej, zwłaszcza w województwach o dużym natężeniu ruchu i gęstej sieci drogowej. Na szczególne podkreślenie zasługują zdarzenia występujące na autostradach i drogach ekspresowych, które, mimo że stanowią stosunkowo niewielki odsetek całej sieci, generują nieproporcjonalnie wysoki udział wypadków z udziałem pojazdów ciężarowych. Przeprowadzona w pracy analiza pozwoliła również zidentyfikować typowe scenariusze zdarzeń, wśród których najczęściej występują zderzenia boczne oraz najechania na tył, podczas gdy wypadki z udziałem pieszych czy zderzenia czołowe wiążą się zazwyczaj z poważniejszymi skutkami. Artykuł odnosi się także do konsekwencji finansowych omawianych zdarzeń, koncentrując się na kosztach odtworzenia infrastruktury drogowej uszkodzonej przez pojazdy ciężarowe. Wyniki badań wskazują na potrzebę bardziej zróżnicowanego i przestrzennie ukierunkowanego podejścia do zarządzania bezpieczeństwem w transporcie towarowym, które uwzględnia zarówno dynamikę ruchu, jak i podatność poszczególnych użytkowników dróg oraz odporność elementów infrastruktury.

Słowa kluczowe

EN

freight transport; restoration costs; road accidents; road collisions; transport safety

PL

bezpieczeństwo transportu; kolizje drogowe; koszty odtworzenia; transport towarowy; wypadki drogowe

• Wydawca: Instytut Badawczy Dróg i Mostów
• Czasopismo: Roads and Bridges - Drogi i Mosty
• Rocznik: 2025
• Tom: Vol. 24, no. 3
• Strony: 297--317
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Świtała Marcin

• Road and Bridge Research Institute, 1 Instytutowa St., 03-302 Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-4001-8948

autor

Maliszewski Maciej

• Road and Bridge Research Institute, 1 Instytutowa St., 03-302 Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-0355-3319

autor

Kowalewska Agata

• Road and Bridge Research Institute, 1 Instytutowa St., 03-302 Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-5819-8430

autor

Królikowski Rafał

• Road and Bridge Research Institute, 1 Instytutowa St., 03-302 Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0009-0009-5297-7060

Bibliografia

• 1. Transport – wyniki działalności w 2022 roku. GUS, Warszawa 2023
• 2. Narodowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 2021-2030. Ministerstwo Infrastruktury, Sekretariat Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, Warszawa 2022.
• 3. Program Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej 2021-2024. Załącznik do uchwały nr 29/2021 Rady Ministrów z dnia 23 lutego 2021 r.
• 4. Strategia Zrównoważonego Transportu do 2030 r. Załącznik do uchwały nr 105/2009 Rady Ministrów z dnia 24 września 2019 r.
• 5. Jamroz K., Żukowska J., Michalski L.: Wyzwania i kierunki działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego w nadchodzącej dekadzie w Polsce. Transport Miejski i Regionalny, 1, 2019, 5-14, https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-5d757af8-d7c9-401e-926a-40e9b3a5bf04 (22.08.2025)
• 6. Mitas A.W., Jaździk-Osmólska A.: Evaluation method for social costs, including economical ones, of road accidents in Poland from the aspect of BRD. Roads and Bridges – Drogi i Mosty, 13, 4, 2015, 379-391, DOI: 10.7409/rabdim.014.023
• 7. Bąk J., Bąk-Gajda D.: Psychologiczne czynniki bezpieczeństwa ruchu drogowego. Eksploatacja i niezawodność, 3, 2008, 22-29, https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-BAT1-0030-0003 (22.08.2025)
• 8. Jamroz K.: Review of road safety theories and models. Journal of KONBiN, 4, 1, 2008, 89-108, https://journalofkonbin.com/article/533975/en (22.08.2025)
• 9. Unarski J.: Rola kultury bezpieczeństwa w kształtowaniu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Transport Miejski i Regionalny, 4, 2012, 39-43, https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-BPS5-0001-0081 (22.08.2025)
• 10. Raczyński M.: Bezpieczeństwo w ruchu drogowym – piesi jako niechronieni uczestnicy ruchu drogowego. Ogrody Nauk i Sztuk, 10, 2020, 92-102, DOI: 10.15503/onis2020.92.102
• 11. Raftery S.J., Grigo J.A., Woolley J.E.: Heavy vehicle road safety: A scan of recent literature. Journal of the Australasian College of Road Safety, 22, 3, 2011, 18-24
• 12. Konecka S., Stajniak M., Szopik-Depczyńska K.: Ryzyko zakłóceń w sektorze TSL. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 17, 12, cz. 2 Systemy logistyczne w gospodarowaniu, 2016, 219-233, http://bazekon.icm.edu.pl/bazekon/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171477703 (22.08.2025)
• 13. Christie N., O’Toole S., Holcombe A., Bull N., Helman S.: Managing the road safety risks of last mile deliveries with telematics: Views among drivers and managers in the UK. Journal of Transport & Health, 40, 2025, Article ID: 101954, DOI: 10.1016/j.jth.2024.101954
• 14. Adachi M., Nobukawa S., Inagaki K.: Assessment of driver fatigue-related brain responses and causal factors during driving under different traffic conditions. Frontiers in Applied Mathematics and Statistics, 10, 2024, Article ID: 1426253, DOI: 10.3389/fams.2024.1426253
• 15. Jamroz K., Smolarek L.: Driver fatigue and road safety on Poland’s national roads. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 19, 2, 2013, 297-309, DOI: 10.1080/10803548.2013.11076987
• 16. Mollicone D., Kan K., Mott C., Bartels R., Bruneau S., van Wollen M., Van Dongen H.P.: Predicting performance and safety based on driver fatigue. Accident Analysis & Prevention, 126, 2019, 142-145, DOI: 10.1016/j.aap.2018.03.004.
• 17. Hopkins J., Hawking P.: Big data analytics and IoT in logistics: a case study. The International Journal of Logistics Manage- ment, 29, 2, 2018, 575-591, DOI: 10.1108/IJLM-05-2017-0109
• 18. Sordyl J.: Application of the AHP method to analyze the significance of the factors affecting road traffic safety. Transport Problems, 10, 2, 2015, 57-68, http://transportproblems.polsl.pl/pl/Archiwum/2015/zeszyt2/2015t10z2_06.pdf (22.08.2025)
• 19. Sakhapov R., Nikolaeva R.: Economic aspects of traffic safety administration. Transportation Research Procedia, 20, 2017, 578-583, DOI: 10.1016/j.trpro.2017.01.093
• 20. Theofilatos A., Yannis G.: A review of the effect of traffic and weather characteristics on road safety. Accident Analysis & Pre- vention, 72, 2014, 244-256, DOI: 10.1016/j.aap.2014.06.017
• 21. Sakhapov R., Nikolaeva R.: Traffic safety system management. Transportation Research Procedia, 36, 2018, 676-681, DOI: 10.1016/j.trpro.2018.12.126
• 22. Khadka A., Gautam P., Joshi E., Pilkington P., Parkin J., Joshi S.K., Mytton J.: Road safety and heavy goods vehicle driving in LMICs: Qualitative evidence from Nepal. Journal of Transport & Health, 23, 2021, Article ID: 101247, DOI: 10.1016/j.jth.2021.101247
• 23. Koetse M.J., Rietveld P.: The impact of climate change and weather on transport: An overview of empirical findings. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 14, 3, 2009, 205-221, DOI: 10.1016/j.trd.2008.12.004
• 24. Camp J., Abkowitz M., Hornberger G., Benneyworth L., Banks J.C.: Climate change and freight-transportation infrastructure: Current challenges for adaptation. Journal of Infrastructure Systems, 19, 4, 2013, 363-370, DOI: 10.1061/(ASCE)IS.1943-555X.0000151
• 25. Batarlienė N.: Risk and damage assessment for transportation of dangerous freight. Transport and Telecommunication, 19, 4, 2018, 356-363, DOI: 10.2478/ttj-2018-0030
• 26. Davidović J., Pešić D., Lipovac K., Antić B.: The significance of the development of road safety performance indicators related to driver fatigue. Transportation Research Procedia, 45, 2020, 333-342, DOI: 10.1016/j.trpro.2020.03.024
• 27. Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2022 r. Krajowa Ministerstwo Infrastruktury, Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, Warszawa 2023
• 28. Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2022 r. Stan w dniu 31 grudnia. GUS, Warszawa 2023
• 29. Ruch drogowy 2020/2021. GDDKiA, Warszawa 2022
• 30. Tsai M.C., Su C.C.: Scenario analysis of freight vehicle accident risks in Taiwan. Accident Analysis & Prevention, 36, 4, 2004, 683-690, DOI: 10.1016/j.aap.2003.05.001
• 31. Blazquez C.A., Picarte B., Calderón J.F., Losada F.: Spatial autocorrelation analysis of cargo trucks on highway crashes in Chile. Accident Analysis & Prevention, 120, 2018, 195-210, DOI: 10.1016/j.aap.2018.08.022
• 32. Ramiani M.B., Shirazian G.: Ranking and determining the factors affecting the road freight accidents model. Civil Engineering Journal, 6, 5, 2020, 928-944, DOI: 10.28991/cej-2020-03091518
• 33. Newnam S., Goode N.: Do not blame the driver: A systems analysis of the causes of road freight crashes. Accident Analysis & Prevention, 76, 2015, 141-151, DOI: 10.1016/j.aap.2015.01.016
• 34. Chand A., Jayesh S., Bhasi A.B.: Road traffic accidents: An overview of data sources, analysis techniques and contributing factors. Materials Today: Proceedings, 47, 15, 2021, 5135-5141, DOI: 10.1016/j.matpr.2021.05.415