Problem wykorzystania gęstości objętościowej gleby w ocenie jej zagęszczenia

• Autorzy: Błażejczak D. , Dawidowski J. B.

Warianty tytułu

EN

The problem of the use of bulk density of the soil in assessing its compaction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było dokonanie analizy problemu wykorzystywania gęstości objętościowej gleby w ocenie warunków rozwoju roślin i oddziaływania kół pojazdów i maszyn rolniczych na glebę. Zwrócono uwagę na fakt, że stosowanie gęstości objętościowej gleby do tych celów niesie za sobą wiele niewiadomych, utrudniających interpretację otrzymanych wyników oznaczeń. Omówiono problem oceny zagęszczenia gleby za pomocą: optymalnej gęstości objętościowej, krytycznej gęstości objętościowej i naturalnej gęstości objętościowej. Stwierdzono, że gęstość objętościowa gleby jest wskaźnikiem uwikłanym różnymi zależnościami, które modyfikują jej znaczenie jako kryterium różnego rodzaju ocen stanu gleby. W takich uwarunkowaniach ocena zagęszczenia gleby powinna także zawierać co najmniej następujące informacje: gatunek rośliny, wilgotność gleby, grupa granulometryczna gleby oraz sposób pobierania próbek gleby.

EN

The aim of this study was to analyze the problem of soil bulk density used in the evaluation of conditions for plant growth and the assessment of the impact of vehicle wheels and machinery on the ground. Attention was paid to the fact that applying of the bulk density of the soil for such goals, carries a lot of unknowns, hampering the interpretation of the results of determinations. The problem of soil compaction assessment was discussed by: optimum bulk density, critical bulk density and natural bulk density. It was found that the bulk density of the soil is entangled with various relationships that modify its use as the criterion of the assessment of soil condition. Therefore soil compaction assessment should also include at least the following information: name of the plant, soil water content, name of soil textural group and description of soil sampling.

Słowa kluczowe

PL

gleba; ocena; zagęszczenie; gęstość objętościowa

EN

soil; assessment; compaction; bulk density

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 58, nr 1
• Strony: 17--20
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., tab.

Twórcy

autor

Błażejczak D.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa Katedra Budowy i Użytkowania Urządzeń Technicznych ul. Papieża Pawła VI/3; 71-459 Szczecin

autor

Dawidowski J. B.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa Katedra Budowy i Użytkowania Urządzeń Technicznych ul. Papieża Pawła VI/3; 71-459 Szczecin

Bibliografia

• [1] Krasowicz S., Oleszek W., Horabik J., Dębicki R., Jankowiak J., Stuczyński T., Jadczyszyn J.: Racjonalne gospodarowanie środowiskiem glebowym Polski. Polish Journal of Agronomy, 2011, nr 7, 43-58.
• [2] Raper R. L., Kirby J. M.: Soil Compaction: How to Do It, Undo It, or Avoid Doing It. W: ASABE Publication nr 916C0106, Agricultural Equipment Technology Conference, Louisville, Kentucky, USA, 12-14 February 2006.
• [3] Batey T., McKenzie D.C.: Soil compaction: identifcation directly in the field. Soil Use and Management, 2006, 22, 123–131.
• [4] Van den Akker, J.J.H., Arvidsson, J. and Horn, R.: Introduction to the special issue on experiences with the impact and prevention of subsoil compaction in the European Union. Soil and Tillage Res., 2003, 73: 1-8.
• [5] Pabin J.: Przyczyny powstawania i sposoby zapobiegania fizycznej degradacji gleb. Postępy Nauk Rolniczych, 2004, nr 4, 17-32.
• [6] Pabin J.: Uprawa roli a właściwości fizyczne gleby i plonowanie roślin. Studia i Raporty IUNG-PIB, 2007, Zeszyt 8, 161-176.
• [7] Wojtasik M.: Gęstość naturalna gleb mineralnych. WSP Bydgoszcz, 1995.
• [8] Walczykova M., Zagórda M., Aboud Z.: Zmienność przestrzenna gleby w aspekcie jej wybranych właściwości fizycznych. Inżynieria Rolnicza, 2005, Nr 10 (70), s. 385-394.
• [9] Błażejczak D., Dawidowski J. B., Śnieg M., Tomaszewicz T.: Oddziaływanie gęstości i składu gleby na ocenę stanu jej zagęszczenia. Inżynieria Rolnicza, 2008, 4(102), 127-132.
• [10]Dawidowski B.: Proces ugniatania gleby i metoda prognozowania jej zagęszczenia w zmechanizowanych technologiach prac polowych. Wyd. AR Szczecin, Rozprawy, 1995, nr 163, 119 s.
• [11] Komornicki T., Zasoński S.: Powtarzalność wyników oznaczeń niektórych właściwości fizycznych gleb. Roczniki Gleboznawcze, T. XV. Zeszyt 2. PWN Warszawa. 1965, s. 315-330.
• [12] Mocek A., Drzymała S., Maszer P.: Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. AR Poznań, 1997.
• [13] Powałka M., Buliński J.: Metody pomiaru parametrów gleby w warunkach polowych. Przegląd Techniki Rolniczej i Leśnej, 2003, 10, 14-16.
• [14] Dobrzański B. Zawadzki S. (red.),: Gleboznawstwo. Warszawa: PWRiL, 1993. ISBN 83-09-00083-9.
• [15] Kobylarz J.: Nadmierne ugniatanie i zagęszczanie gleby – przyczyny, skutki, środki zaradcze. Biuletyn informacyjny PIMR, 1991, XXXVI, nr 3-4, 15-20.
• [16] Czyż E.A.: Effects of traffic on soil aeration, bulk density and growth of spring barley. Soil & Tillage Res., 2004, 79, s. 153-166.
• [17] Kaufmann M.: Multi Criteria Evaluation of Land Restoration for Agricultural Use. Diss. ETH No. 17744 A dissertation submitted to the Swiss Federal Institute of Technology Zurich, 2008, 130 s.
• [18] Tomaszewska J.: Wyznaczenie optymalnej gęstości objętościowej gleb na podstawie reakcji jęczmienia jarego. Fragmenta Agronomica, 2002, XIX, nr 3 (75), 46-59.
• [19] Poniatowska J.: Gęstość objętościowa gleb mineralnych i jej znaczenie dla warunków rozwoju roślin. Roczniki Gleboznawcze, 2003, LIV, nr 4, 103-113.
• [20] Domżał H., Słowińska-Jurkiewicz A., Turski R.: Gleboznawstwo z elementami geologii i mechaniki gleby. Akademia Rolnicza w Lublinie, 1978., 160 s.
• [21] Paluszek J.: Kryteria oceny jakości fizycznej gleb uprawnych Polski. Acta Agrophysica, 2011, nr 2, Rozprawy i Monografie, 191, Instytut Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego PAN w Lublinie. ISSN 1234-4125, ISBN 978-83-89969-51-4.
• [22] Ślusarczyk E.: Optymalna gęstość trzech gleb dla wzrostu i plonowania jęczmienia jarego. Międzynarodowe seminarium RWPG, IUNG Puławy, 1990, K/2, 116-118.
• [23] Czyż E., Tomaszewska J.: Wpływ zagęszczenia gliny piaszczystej na masę korzeniową i plonowanie jęczmienia jarego. Pamiętnik Puławski – Materiały Seminarium, 1998, z. 112, 51-58.
• [24] Roszak W., Radecki A., Opic J., Witkowski F.: Próba określenia optymalnego zagęszczenia gleby gliniastej dla wzrostu i plonowania roślin uprawnych. Modelowanie i optymalizacja parametrów żyzności gleb. Międzynarodowe seminarium RWPG, Puławy, 1990, 106-115.
• [25] Droese H., Radecki A., Śmierzchalski L.: Reakcja roślin uprawnych na stopień zagęszczenia gleby. Roczniki Nauk Rolniczych, 1982, seria A, t. 105, z. 3, 43-55.
• [26] Dzienia S., Sosnowski A.: Możliwości zastosowania siewu bezpośredniego na glebie kompleksu żytniego dobrego w warunkach klimatycznych Pomorza Zachodniego. Roczniki Nauk Rolniczych, 1991, A 109, 2: 157-173.
• [27] Buczyński G., Marks M., Nowicki J.: Reakcja roślin na sposoby przeciwdziałania zagęszczeniu gleby. Pamiętnik Puławski, 2002, z. 130, 73-79.
• [28] Duiker W.: Effects of soil compaction. The Pennsylvania State University, 2004. [dostęp 10-03-2012]. Dostępny w Internecie: http://pubs.cas.psu.edu/freepubs/pdfs/uc188.pdf
• [29] USDA. Soil quality test kit guide. USDA Soil Quality Institute. Washington, D.C., 1999.
• [30] Iancu M.: Technique for Reducing Subsoil Compaction of Pedogenetic Origin. Proceedings of the 3rd INCO Copernicus Workshop on Subsoil Compaction, Busteni-Romania, June 14-18, 2001: 437-451.
• [31] Houskova B.: Soil compaction as a driving force for changes in soil functions. 2nd European Summer School on Soil Survey 12-16 June 2004, Soil & Waste Unit Institute of Environment & Sustainability JRC Ispra. [dostęp: 11-03-2012], Dostępny w Internecie: http://eusoils.jrc.ec.europa.eu/events/ summerschool_2004/files%5CBeat_Com.pdf
• [32] Miatkowski Z.: Zagęszczenie podglebia jako element procesu fizycznej degradacji gleb. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Roln., 1998, z. 460, 431-443.
• [33] Hakansson I., Lipiec J.: A revive of the usefulness of relative bulk density values in studies of soil structure and compaction. Soil & Tillage Research 2000, 53, 71-85.