Piotrkowski garnizon Wojska Polskiego w latach 1918–1939

• Autorzy: Gil R. , Kubicki M.

Warianty tytułu

EN

The Polish Army Garrison in Piotrkow between 1918-1939

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Decyzja władz zaborczych o powołaniu garnizonu wojskowego w Piotrkowie Trybunalskim zmieniła losy miasta na kolejne stulecia. Piotrków Trybunalski w okresie międzywojennym należał do województwa łódzkiego. Stanowił ośrodek administracyjny (siedzibę starostwa powiatu piotrkowskiego), gospodarczy i handlowy. Po zakończeniu I wojny światowej miasto było także znaczącym garnizonem Wojska Polskiego. Żołnierze garnizonu piotrkowskiego, początkowo rozproszeni po licznych prowizorycznych kwaterach, z czasem zajmowali stałe, specjalnie dla nich przygotowywane kompleksy koszarowe. Przez całe dwudziestolecie międzywojenne w mieście stacjonowały dwa pułki piechoty (26. i 25.), znajdowało się w nim także dowództwo brygady i centrum okręgu uzupełnień. Garnizon wykorzystywał bazę koszarową, ćwiczebną i pomocniczą. Zasilił Wojsko Polskie doskonale wyszkolonymi żołnierzami, oficerami i urzędnikami wojskowymi, miejscowej ludności zaś pozostawił rozbudowaną infrastrukturę.

EN

The decision of the foreign occupant authorities to create a military garrison in Piotrkow Trybunalski has changed the history of the city for centuries to come. In the interwar period, Piotrkow belonged to the Lodi Voivodeship. It was also an administrative (the County Governor's Office), economic and trading center. After the end of World War I, the city also became an important garrison of the Polish Army. The soldiers of the Piotrkow garrison, initially scattered in numerous temporary quarters, gradually moved to a specially prepared complex of barracks. Throughout the interwar period, the city was home to two infantry regiments (the 26th and the 25th), a brigade command and the regional replenishment center. The garrison used the barracks, the exercise areas and the auxiliary base. It reinforced the Polish Army with highly trained troops, officers and military officials, and left a well-developed infrastructure to the local community.

Słowa kluczowe

PL

Wojsko polskie w II RP; garnizon wojskowy; Piotrków Trybunalski 1918–1939; 25 Pułk Piechoty; 26 Pułk Piechoty

EN

Polish Army; military Garrison; Piotrkow Trybunalski 1918–1939; 25 Infantry Regiment; 26 Infantry Regiment

• Wydawca: Wojskowy Instytut Wydawniczy
• Czasopismo: Kwartalnik Bellona
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 2
• Strony: 158--173
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., tab.

Twórcy

autor

Gil R.

autor

Kubicki M.

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• 1. Gloria Victis 1863 r. Studia i szkice z dziejów Powstania Styczniowego, Warszawa-Piotrków Trybunalski, 2013.
• 2. R. Kotewicz, Piotrków-Radomsko u progu niepodległości, Piotrków Trybunalski–Radomsko 1998.
• 3. Nie tylko pierwsza brygada. Z legionami na bój, Warszawa 1993.
• 4. M. Hubka, Straty wojenne powiatu piotrkowskiego w latach 1914–1918, „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne” 2012 t. 13.
• 5. W. Milewska, J.T. Nowak, M. Zientara, Legiony Polskie 1914–1918. Zarys historii militarnej i politycznej, Kraków 1998.
• 6. Polskie tradycje wojskowe. Tradycja walk wyzwoleńczych. Za naszą i waszą wolność XVIII–XX, J. W. Dyskont (red.), T. 3, Warszawa 1995.
• 7. J. Lewandowski, Królestwo Polskie pod okupacją austriacką 1914–1918, Warszawa 1980.
• 8. Z. Jagiełło, Piechota Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa 2007.
• 9. Księga Chwały Piechoty, B. Prugar-Ketling (red.), Warszawa 1992.
• 10. W. Jarno, Garnizon piotrkowski w pierwszych latach II Rzeczypospolitej (1918–1921), „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne” 2001 t. 3.
• 11. W. Jarno, Garnizon piotrkowski w okresie międzywojennym (1921-1939), „Acta Universitatis Lodziensis. Polia Historia” 2003, nr 76.
• 12. W. Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego Nr IV Łódź 1918–1939, Łódź 2001.
• 13. W. Jarno, Okręg Generalny Wojska Polskiego nr III Kielce w latach 1918–1921, Łódź 2003.
• 14. D. Kamiński, Dzieje 25 pułku piechoty Wojska Polskiego w latach 1918–1939, Piotrków Trybunalski 2004; Zarys dziejów 25 pułku piechoty, K. Wiączek (red.), Piotrków Trybunalski 2011.
• 15. W. Makulec, 25 pułk piechoty, Pruszków 1995.
• 16. „Monitor Polski” 1918, nr 190.
• 17. „Monitor Polski” 1918, nr 189.
• 18. „Monitor Polski” 1918, nr 191.
• 19. M. Trubas, Płocki garnizon Wojska Polskiego w latach 1918–1939, Warszawa 2008, s. 96.
• 20. Centralne Archiwum Wojskowe, Polska Organizacja Wojskowa, sygn. I.400.16.11, Tworzenie oddziałów Wojska Polskiego.
• 21. Zarys historii wojennej 26 pułku piechoty, kpt. S. Abramowicz, kpt. L. Kreis (oprac.), Warszawa 1929, k. 6.
• 22. Centralne Archiwum Wojskowe, Polska Organizacja Wojskowa, sygn. I.400.16.11, Tworzenie piotrkowskiego pułku wojskowego.
• 23. Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, Akta miasta Piotrkowa, sygn. 9/1231, Magistrat miasta Piotrkowa, Robotnicze ubezpieczalnie społeczne.
• 24. Centralne Archiwum Wojskowe, 25 Pułk Piechoty, sygn. I.320.25-34, Struktura organizacyjna 25 pp, k. 2–3.
• 25. Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, AmP, sygn. 9/3142, Zarząd miasta Piotrkowa, O naprawie koszar po Franciszkańskich 1917 r.
• 26. Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, AmP, sygn. 9/1772, Zarząd miasta Piotrkowa, Remont koszar miejskich 1918 r.
• 27. Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, AmP, sygn. 9/2478, Zarząd miasta Piotrkowa, Akta II powszechnego spisu ludności, mieszkań i budynków w Piotrkowie Trybunalskim w 1931 r.
• 28. Ustawa z dnia 8 kwietnia 1919 r. o dostarczaniu mieszkań na potrzeby wojska, DzU z 1919 r. nr 31, poz. 262.
• 29. Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, AmP, sygn. 9/1150, Magistrat miasta Piotrkowa, Sprawozdania ogólne za lata 1919–1922, k. 8.
• 30. Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, sygn. 9/4147, Lista kwater Komendy garnizonu – Piotrków, k. 1–18.
• 31. Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, AmP, sygn. 9/ 1528, Magistrat miasta Piotrkowa, Budowa domów oficerskich.
• 32. A. Warchulińska, Piotrków Trybunalski między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918–1939, Łódź 2012, s. 43.
• 33. Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, AmP, sygn. 9/1532, Magistrat miasta Piotrkowa, Budowa koszar wojskowych.
• 34. Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, AmP, sygn. 9/1231, Magistrat miasta Piotrkowa, Robotnicze Ubezpieczalnie Społeczne, Akta w sprawie budowy strzelnicy 1930–1931 r. i 1931–1932 r.