PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Miasto - świadek historii: dobro i zło, piękno i brzydota

Autorzy
Treść / Zawartość
Identyfikatory
Warianty tytułu
EN
The city - witness of history: the good and the bad, the beauty and the ugliness
Języki publikacji
PL EN
Abstrakty
PL
Wśród pól badawczych dotyczących problematyki miast średnich, jest jedno szczególnie ciekawe i rzadko spotykane. Dotyczy ono takich miast - lub takiego miasta średniej wielkości - które dzięki niezwykłemu zbiegowi uwarunkowań, zostaje wyniesione do godności stolicy. Może to być stolica: państwa, kultury, handlu i przedsiębiorczości, sportu a nawet rozrywki, uciech i hazardu. W tym zbiorze oczywiście status stolicy państwa jest szczególnie prestiżowy dla miasta średniej wielkości. Taki właśnie przykład został niniejszym przebadany i przytoczony. Jest nim stolica Macedonii - Skopje. To unikalne miasto - ważny świadek europejskiej historii, zostało tutaj ukazane w panoramie czasoprzestrzennej. Szczególnie wydobyte zostały trzy urbanistyczno-architektoniczne czasokresy. Są to: pierwotna ewolucja ku statusowi miejskiemu i mini - metropolitalnemu w regionie; - z kolei tragiczny czas katastrofalnego trzęsienia ziemi i fascynującej modernistycznej /późno modernistycznej odbudowy; - wreszcie czasy najnowsze - skrajnie konserwatywny/wsteczny kulturowo Program Skopje 2014. Jest on wykwitem niezdrowej sytuacji politycznej, wynikającej z równie patologicznej wersji transformacji ustrojowej na Bałkanach po 1989 roku. przejawia się zdumiewającym, kiczowatym neo - socrealizmem XXI wieku.
EN
In the fields of scientific research concerning medium-size towns/cities, there is always one that is extraordinary, attractive and rare. Depending on the towns/cities - or the one special town/city - in medium size, which thanks to an unusual set of coincidences or circumstances, is elevated to the position of the capital. It can be a capital of: a state, the culture, of trade and business, sports and even of pleasure, hedonism and gambling. Within this selection surely the position of the capital of a state is particularly prestigious, for a medium-size town/city. Such a sample has been hereby examined and described. This is the capital of the state of Macedonia - Skopje. This unique town/city - an important witness of European history, is here presented as a time-space panoramic view. Exposed are the three urban-architectural time-periods. The first is a period of a primary evolution; from origins - towards a status of a town and specifically a regional mini-metropolis. The second is the tragic time of the catastrophe of the earthquake and the fascinating rebuilding of the modern/late-modern city. Finally - there is contemporary, extremely conservative/reactive Program Skopje 2014. It is the result of an insane political situation, as a result of pathological transformation in the Balkan region after 1989. It occurred in a surprising, kitschy neo-socrealism of the 21st Century.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
9--88
Opis fizyczny
Bibliogr. 41 poz., rys., tab.
Twórcy
autor
  • Politechnika Krakowska, Wydział Architektury, Pracownia Proj. Arch. Krajobrazu
Bibliografia
  • [1] Abramowiczówna, Zofia. 2002. "O sztuce starożytnej". Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Toruń, 152 ss.
  • [2] "Adolf Ciborowski - 25.05.1919-26.01.1987". Materiał redakcyjny niesygnowany. W: "Polacy w Macedonii" Portal internetowy http://polacywmacedonii.net/wywiady/adolf-ciborowski/ Pobrany 2013_12_01.
  • [3] Borys, Bartosz. 2010. „Macedonia - niewielki kraj z wielkimi problemami”. W: „Dyplomacja”. Portal internetowy, red. Wołejko, Piotr. Adres internetowy: http://dyplomacjafm.blox.pl/2012/10/Macedonia-Niewielki-kraj-z-wielkimi-problemami.html Pozyskany 2013_12_25.
  • [4] Bugajević, Dejan. 2010. "Critics Lash "Dated" Aesthetics of Skopje 2014".Culture Watch. 24 czerwca. Adres internetowy: http://www.balkaninsight.com/en/article/critics-lash-dated-aesthetics-of-skopje-2-aa4. Pobrano 2013_10_19.
  • [5] Cierpiński Janusz. 2013. "W Skopje z Adolfem Ciborowskim". Wywiad dla autora niniejszego artykułu, 08_30.
  • [6] Doxiadis, Constantinos Apostolou. 1968. "Ekistics. An introduction to the science of human settlements". Oxford University Press. Oxford, 528 ss.
  • [7] Duridansky, Darko. 2013. "Sculptors earn Fortunes From Revamp of Skopje". Balkan Insight. 26 kwietnia (niezależna, tolerowana przez władze gazeta-biuletyn w języku angielskim, wydawana w Skopje). Wersja internetowa: http://www.balkaninsight.com/en/article/skopje-revamp-has-made-sculptors-millionaires. Pobrano 2014_01_10.
  • [8] Gąssowski, Jerzy. 2008. "Prahistoria sztuki". Wydawnictwo Trio. Warszawa. 260 ss.
  • [9] "Imperium Osmańskie. Rozpad Imperium Osmańskiego. I wojna światowa. II wojna światowa. Jesień narodów 1989. Świat w latach 90". 2004. Atlas Historii Powszechnej -The Times Atlas of World History. Świat Książki sp. z oo - Bertelsmann Media. Warszawa, 184 ss.
  • [10] Jencks, Charles. 1989. "Architektura późnego modernizmu". Posłowie Kosiński, Wojciech. Arkady. Warszawa, 200 ss.
  • [11] Jovanović Weiss, Srdian; Linke, Armin. 2010. "Skopje will disappear". W: “Abitare” 536. Wersja internetowa, adres: http://www.abitare.it/en/architecture/skopje-scomparira/ Pobrany 2013_12_15.
  • [12] Jovanovsky, Dejan. 2010. "MOB (Macedonian Opera and Ballet) deconstruction #1". W: “Abitare”. Zeszyt 07. Mediolan, s. 10-11.
  • [13] Karczewski, Kamil. 2010. “Disneyland w centrum Skopje”. W: „Kierunek Bałkany”, portal internetowy światowej organizacji dziennikarzy Worldpress. Adres internetowy: http://kierunekbalkany.worldpress.com/2010/11/07/skopje-2014/ Pozyskano 2013_12_25.
  • [14] "Kenzo Tange. Laureat Medalu SARP". 1973. Red. Zespół Zarządu Głównego SARP. Wyd. Zarząd Główny SARP. Warszawa, s. 17-21
  • [15] Kim, Arthur. 2011."Kenzo Tange - Reconstruction Plan for Skopje". Miesięcznik internetowy „Archimess”. Sierpień.12 ss. Adres internetowy http://archimess.tumblr.com/post/13127712012/kenzo-tange Pobrany 2013_12_07.
  • [16] Kósa, Zoltán. 1973. "Kenzo Tange. Épitész- Architectura - sorozata". Wyd. Akadémiai Kiadó. Budapest, s. 12-25.
  • [17] Kosiński, Wojciech. 2011. "Agadir: pobyt 1, pobyt 2". Fotografie i notatki in situ; w posiadaniu autora.
  • [18] Kosiński, Wojciech. 2012. "Dobro i piękno - miejsca przyjazne człowiekowi w miastach przedmodernistycznych: idee, projekty, realizacje \ Well-being and beauty - places friendly to the people in pre-modern cities: ideas, projects, implementations". "Przestrzeń i Forma PiF" 18. Wyd. Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny, Oddział Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku. Wydawnictwo Sfera. Szczecin, s. 7-46.
  • [19] Kosiński, Wojciech. 2013. "Dobro i piękno - miejsca przyjazne człowiekowi w miastach modernizmu do roku 1945: idee, projekty, realizacje \ Well-being and beauty - people friendly places in the modernist cities before 1945: ideas, projects, implementations". "Przestrzeń i Forma PiF" 19. Wyd. Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny, Oddział Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku. Wydawnictwo Sfera. Szczecin, s. 7-38.
  • [20] Kosiński, Wojciech. 2013. "Dobro i piękno - miejsca przyjazne człowiekowi w miastach modernizmu od roku 1945: idee, projekty, realizacje \ Well-being and beauty - people friendly places in the modernist cities since 1945: ideas, projects, implementations". "Przestrzeń i Forma PiF" 20. Wyd. Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny, Oddział Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku. Wydawnictwo Sfera. Szczecin, s. 35-94
  • [21] Kosiński, Wojciech. 2014. "Miasto średniej wielkości jako metropolia". Urban Landscape Architectural Renewal ULAR, 2013. Monografia pokonferencyjna. Red. Juzwa, Nina; Sulikowska Ociepka, Anna. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice, 8 ss., 8 ryc. , w druku.
  • [22] Lozanovska, Marjana. 2012. "Kenzo Tange's forgotten master plan for the reconstruction of Skopje". “Fabrications”. Kwartalnik Deakin University Australia w Melbourne. Wyd. University of Queensland Press. Brisbane, s. 140-163.
  • [23] Medarovsky, Daniel. 2013. "Transformation in post-Yugoslavian countries". Wywiad uzyskany przez autora artykułu 07_13. Notatki w posiadaniu autora artykułu.
  • [24] Muratovsky, Gojko. 2013. "A theme park in a fortress: politics and architecture in Macedonia". “The Converastion. Journal founded by Universities in: Aberdeen, Birmingham, Bristol, Cardiff, Glasgow, Liverpool, Salford, Sheffield, Surrey, Warwick, UCL University College London". Edition January. Adres internetowy: http://theconversation.com/a-theme-park-in-a-fortress-politics-and-architecture-in-macedonia-9354. Pobrany 2013_11_11.
  • [25] Muhić, Ferid i Kamilov, Rumen. 2011. "Skopje. A City to be Discovered". Wyd. Department for Local Economic Development. Skopje, 64 ss.
  • [26] Nate, Robert. 2013. "Communist Architecture of Skopje, Macedonia - a Brutal, Modern, Cosmic Era". Info Macedonia. 6 maja. Skopje, s. 6-8. Adres internetowy: http://www.yomadic.com/communist-architecture-skopje-kenzo-tange/ Pozyskany 2013_12_11.
  • [27] Nestoroska, Biljana. 2010. "Skopje 2014 Artists Defend Their Projects". Newsletter Culture Watch, 6 maja. Editor Balkan Insight. Belgrad, Sarajewo, Skopje, Zagrzeb. Wersja internetowa: http://www.balkaninsight.com/en/article/skopje-2014-artists-defend-their-projects.
  • [28] Petrovsky, Zoran. 1970. "History 1963 - Историја 1963". w: "The Large Glass Magazine". Zeszyt 11. The Museum of Contemporary Art. Skopje, s. 12-14. Wersja internetowa: http://www.msuskopje.org.mk/msu.php?mode=nav&mid=1&id=1 Pobrana 2013_12_01.
  • [29] Pilawski, Krzysztof. 2013. "Z martwych - wstanie Warszawy". Przegląd nr 3. Warszawa, s. 22-24. Wydanie internetowe: http://www.przeglad-tygodnik.pl/pl/artykul/zmartwych-wstanie-warszawy Pobrano 2013_10_03.
  • [30] Ralev, Misko. 2013. „Leaving the Balcans”. W: “Balkan Insight”. Portal internetowy: http://www.balkaninsight.com/en/page/macedonia-culture-and-lifestyle Pobrano 2013_10_09.
  • [31] "Skopje 1993". Polonijna stronica internetowa: http://wislaweb.org/pol/nastani.htm Pobrano 2013_12_07.
  • [32] Stefanovska, Jasna i Kožejl Janez. 2012. "Urban planning and transitional development issues. The case of Skopje, Macedonia”. “Urbani izziv”. Zeszyt 1 (23). Urban Planning Institute of the Republic of Slovenia. Lubljana, s. 91-99.
  • [33] Stojanović, Duśan. 2012. "Skopje, Macedonia: Kitsch capital of the Balkans". APB Associated Pres Bulletin. 31 października. Wersja internetowa: http://ap.org/article/skopje-macedonia-kitsch-capital-balkans. Pozyskano 2013_12_12.
  • [34] The Large Glass. 2014. Adres internetowy: http://www.macedonia-timeless.com/DesktopDefault Pobrano 2014_03_05.
  • [35] Traikovsky, David. 2013. "Uwarunkowania i skutki programu Skopje 2014". Wywiad uzyskany przez autora artykułu 07_14. Notatki w posiadaniu autora artykułu.
  • [36] Trajanowsky, Koce. 1913. "Welcome To Skopje, The City of International Solidarity". Burmistrz Skopje. Oficjalna strona Samorządu i Urzędu Miasta. Adres internetowy. www.skopje.gov.mk Pobrano 2013-12-01.
  • [37] Tsoukalas Ioannis. 2013. “Skopje Center Urban Analysis”.W: “Landscape Architecture, Departement Urbanism, TU Delft Faculty of Architecture”. Methodology of the author's and their colleagues at TU Delft Chair of Urban Landscape, resp. MSc Student Work 2009. Delft, 24 ss.
  • [38] Tsoukalas, Ioannis. “Research and design in landscape architecture” – PDF Repository - TU Delft. Adres internetowy: http://www.repository.tudelft.nl/assets/uuid...36b9.../274647.pdf Po-brano 2013-12-05.
  • [39] „Tygrysy”. Materiał redakcyjny niesygnowany. W: "Polacy w Macedonii". Por. portal internetowy http://polacywmacedonii.net/wywiady/eugeniusz-wierzbicki// Pobrany 2013_12_07."Universal Hall - Skopje". Adres internetowy: http://univerzalna.com.mk/MK/za_nas/istorija.aspx Pobrany 2013_12_07.
  • [40] "Urbani Izziv". Portal Wydziału Architektury w Belgradzie. Adres internetowy http://urbaniizziv.uirs.si/Portals/uizziv/papers/urbani-izziv-en-2012-23-01-002.pdf, s. 94. Pobrany 2013_12_06.
  • [41] Zachariasz, Agata. 2010. "Przestrzeń pamięci waszyngtońskiego Mallu". Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Krakowskiego Oddziału Polskiej Akademii Nauk. Red. Nauk. Kosiński, Wojciech. Kraków, s. 161-184.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-3d83b718-8c6a-4a30-8a3d-9e33513030a0
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.