Ocena toksyczności mieszanin gazowych z okolic szybu sg-2 KGHM Polska Miedź S.A. w aspekcie uciążliwości zapachowej dla lokalnej społeczności

• Autorzy: Bachowski C. , Janicka A. , Piątkowski J. , Skrętowicz M. , Zawiślak M.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of toxicity of gaseous mixtures emitted by KGHM POLSKA MIEDŹ S.A. SG-2 exhaust shaft in the aspect of odour problem for local community

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zgłaszany przez mieszkańców gminy Jerzmanowa problem uciążliwości zapachowej w okolicach szybu SG-2 budzi zaniepokojenie zgłaszających, nie tylko w aspekcie wpływu emitowanych gazów na jakość środowiska, ale przede wszystkim w zakresie potencjalnie niekorzystnego wpływu na zdrowie. W artykule przedstawiono wyniki pracy badawczej realizowanej przez Politechnikę Wrocławską na zlecenie KGHM, której celem było wykonanie oceny toksyczności mieszanin gazowych z okolicy szybu SG2 w korelacji z określeniem stężenia zapachowego, subiektywnymi odczuciami mieszkańców gminy Jerzmanowa oraz badaniami modelowymi. Na podstawie przeprowadzonej pracy stwierdzono, że stopień toksyczności gazów emitowanych z szybu SG2 (w testach in vitro, metodą BAT-CELL®) określa się od słabego i umiarkowanego (w przypadku referencyjnej linii komórkowej nabłonka płuc ludzkich A549) po średni (w przypadku referencyjnej linii komórkowej tkanki podskórnej myszy L929), co może wskazywać na większe powinowactwo gazów w stosunku do negatywnego wpływu na skórę niż na drogi oddechowe) oraz, że emitowane gazy z szybu SG2 nie wykazują charakteru toksycznego w imisji, w przypadku obu linii komórkowych, w badanych punktach zidentyfikowanych jako najbardziej narażone na działanie gazów pochodzących z emitora.

EN

The reported odour problem in Jerzmanowa district, where SG-2 exhaust shaft is located, concerns local citizens especially in the health aspect. The paper presents the results of the researches, provided by Wroclaw University of Technology for KGHM POLSKA MIEDŹ S.A., which are aimed at the evaluatation the gaseous mixture toxicity in emission (SG-2 shaft) and immision (Jerzmanowa district area) in correlation with the measured odours intensity, subjective feelings of local citizens and emitted substances distribution. The researches results indicate that toxicity level of gaseous mixtures emitted directly from the SG-2 shaft (based on In vitro tests delivered thanks to innovative BAT-CELL® method) ranges from low (A549 – standard human lung cells line) to medium (L929 – standard mouse skin cells line). What is important – the mixture of gases in immision (area of Jerzmanowa district) is not toxic in any tested location, despite the fact that citizens feelings indicato that the odour problem exists.

Słowa kluczowe

PL

problemy odorowe w górnictwie; toksyczność mieszanin gazowych; rozprzestrzenianie zanieczyszczeń; siarkowodór; lotne związki organiczne (LZO)

EN

odour problems in mining industry; gaseous mixtures toxicity; pollution distribution; sewer gases; volatile organic compounds (VOCs)

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 73, nr 1
• Strony: 13--19
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., fot., tab.

Twórcy

autor

Bachowski C.

• KGHM Polska Miedź S.A.

autor

Janicka A.

• Politechnika Wrocławska, Wrocław

autor

Piątkowski J.

• KGHM Polska Miedź S.A.

autor

Skrętowicz M.

• Politechnika Wrocławska, Wrocław

autor

Zawiślak M.

• Politechnika Wrocławska, Wrocław

Bibliografia

• [1]BURLIGA S., CZECHOWSKI F. 2010 - Analiza mikrostrukturalna serii złożowej i jej otoczenia w aspekcie migracji gazów w złożu miedzi i jego otoczeniu (rejonu oddziału G-62), Uniwersytet Wrocławski.
• [2] KIJEWSKI P., KUBIAK J., GOLA S. 2012 – Siarkowodór - nowe zagrożenie w górnictwie rud miedzi, Zeszyty Naukowe IGSMiE PAN Kraków, z. nr 83/2012.
• [3] MACUDA J. i in. 2013 - Aktualizacja prognozy regionalnej zagrożenia gazowego i gazogeodynamicznego - wyrzutami gazów i skał, ze szczególnym uwzględnieniem występowania siarkowodoru i węglowodorów w części złóż: Sieroszowice, Rudna oraz Głogów Głęboki Przemysłowy, Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica, Kraków (praca niepublikowana)
• [4] JANICKA A., ZAWIŚLAK M. 2015 - New technology for toxicity investigation of vehicle indoor air with BAT-CELL, Toxicology Letters 238(2):S372 ·DOI: 10.1016/j.toxlet.2015.08.1062
• [5] JANICKA A., ZAWIŚLAK M., ZACZYŃSKA E., CZARNY A. 2015 - Innowacyjna metoda oceny toksyczności mieszanin gazowych BAT-CELL Bio-Ambient Tests. 2015 Wybrane zagadnienia biologii i medycyny: praca zbiorowa pod red. E. Skopińskiej-Różewskiej, A.K. Siwickiego, R. Zdanowskiego. Olsztyn: Edycja, 2015. s. 345-359.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).