Działalność polskich architektów na południowo - wschodniej Ukrainie na przełomie XIX i XX w. na przykładzie Jekaterynosławia

• Autorzy: Pavliuk Olga

Identyfikatory

DOI

10.37705/PUA/1/2021/005

Warianty tytułu

EN

Activities of Polish architects in south-eastern Ukraine at the turn of the 19ᵗʰ and 20ᵗʰ centuries based on the example of Ekaterinoslav

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wraz z procesami odrodzeniowymi, jakie zaszły na Ukrainie po 1991 r. i po uzyskaniu przez nią niepodległości, pojawiły się możliwości odrodzenia kultur mniejszości narodowych. Autorka upublicznia i omawia ukryte wcześniej lub zakazane, a wskutek czego mało znane fakty. Celem niniejszego opracowania było wskazanie obecności dziedzictwa architektów polskich na południowym wschodzie Ukrainy. Kreśląc tło historyczne, autorka prezentuje rys architektoniczny regionu Azowskiego Przeddnieprza. Przykładem budowli z tamtego okresu, której poświęca szczególną uwagę, jest kościół pw. św. Józefa w Dnieprze.

EN

Along with the revival processes that took place in Ukraine after 1991 and after it gained independence, there were opportunities for the revival of national minority cultures. The author publishes and discusses previously hidden or forbidden, and therefore little-known facts. The aim of this study was to indicate the presence of the heritage of Polish architects in the south-east of Ukraine. Drawing the historical background, the author presents an architectural outline of the Azov- Przednieper region. An example of a building from that period, which he devotes special attention to, is the church of st. Joseph in the Dnieper.

Słowa kluczowe

PL

tożsamość; Polonia; Ukraina; pamięć kulturowa; polscy architekci

EN

Polish diaspora; Ukraine; cultural memory; Polish architect

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura
• Rocznik: 2021
• Tom: Vol. 1
• Strony: 63--75
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., fot.

Twórcy

autor

Pavliuk Olga

• Katedra Design, Zaporizhzhia Polytechnic National University

Bibliografia

• 1. Antonenko, N. (2019). Monument of modern architecture in the context of architectural culture of the second half of the twentieth century. Praca doktorska. Charków.
• 2. Antonenko, N. (2020). Ochrona zabytków architektury nowoczesnej na Ukrainie (1990–2010). Wiadomości Konserwatorskie, 62, 7–15.
• 3. Babiński, G. (2005). Tożsamość na pograniczach. W: E. Budakowska (red.), Tożsamość bez granic. Współczesne wyzwania (s. 103–104). Warszawa.
• 4. Bokszański Z., Tożsamości zbiorowe, Warszawa 2015.
• 5. Bonusiak A., Czop, E. (2014). Raport sytuacji Polonii i Polaków za granicą 2009, Warszawa 2009; Raport sytuacji Polonii i Polaków za granicą 2012, Warszawa 2013. Polityka i Społeczeństwo, 1(12).
• 6. Cherkasova, E. (2008). The public value of the architectural heritage of the Soviet avant-garde. Methods of preserving objects of architecture and urban planning. Problems Of Theory And History Of Architecture, 8, 128–135.
• 7. Czaban, M. (2007). Rodzina architektów Brodnickich w Jekaterynosławiu. Pobrane z: http://www.sicheslav.porogy.org/2007/13/historyland/ (dostęp: 25.03.2021).
• 8. dombrovskii_a. (2012). Kazanskaja cerkow (Woznesenskaja). Namolennye mesta w Ekaterinoslawe. Pobrane z: https://www.shukach.com/ru/node/15955 (dostęp: 25.03.2021).
• 9. Dyomin, M., Ivasho, Y. (2020). Specyfika stylistyczna zabudowy historycznej okresu secesji (na przykładzie Połtawy). Wiadomości Konserwatorskie, 62, 79–84.
• 10. Dyomin, N. (2015). Tworczist architektora Horodeckogo w kontekste epochi „Kiewskogo” modernu. Materiały VI wseukrainskoi naukowoi konferencji: suczasna architekturna oswita architektura, obraz, estetyka, emocijny kontekst. Kijów: Kijowski Narodowy Uniwersytet Budownictwa i Architektury.
• 11. Dzwonkowski, R. (2000). Polacy w kościele na wschodzie – przemiany i problemy. W: T. Gęsowski (red.), Państwo polskie wobec Polaków na Wschodzie. Poszukiwanie modelu polityki (s. ). Kraków.
• 12. Gonczenko, T. (2013). Rekonstrukcja katoliceskogo kostela zawersitsa w sentjabre. Pobrane z: https://gorod.dp.ua/news/79417 (dostęp: 31.05.2020).
• 13. Gonczarowa, K. (2015). Wykorystanna elementiw z riznych architekturnych stylej u tworczosti Władysława Horodeckiego. Materiały VI wseukrainskoi naukowoi konferencji: suczasna architekturna oswita: architektura, obraz, estetyka, emocijny kontekst. Kijów: Kijowski Narodowy Uniwersytet Budownictwa i Architektury.
• 14. Gorodczenko, W. (2015). Dnieproprtrowskomu pocztamtu -110 let. Pobrane z: https://gorod.dp.ua/news/112326 (dostęp: 24.02.2020).
• 15. Gubkina, Y. (2020). Soviet modernism. Brutalism. Post-modernism (Buildings and structures in Ukraine 1955–1991). Kyiv.
• 16. Ivasho Y., Orlenko, M. (2019). The concept of art and works of art in the theory of and in the restoration industry. Art Inquiry. Recherches sur les arts, 21, 171–190. https://doi.org/10.26485/AI/2019/21/12
• 17. Ivasho, Y. (2015). „Budynok z himerami” w switowij spadszczyni stylu modern: architekturni paraleli. Materiały VI wseukrainskoi naukowoi konferencji: suczasna architekturna oswita: architektura, obraz, estetyka, emocijny kontekst. Kijów: Kijowski Narodowy Uniwersytet Budownictwa i Architektury.
• 18. Kołakowski, L. (1989). Główne nurty marksizmu. Tom III. Warszawa: Krąg/Pokolenie.
• 19. Kondel-Perminova, N. (2009). Preservation of architectural and urban heritage of Ukraine in the context of urban development. Modern Problems of Research, Restoration and Preservation of Cultural Heritage, 6, 92–116.
• 20. Korowkina, A. (2015). W.W. Horodeckij- jak architektor – nowator rubeża stolit. Materiały VI wseukrainskoi naukowoi konferencji: suczasna architekturna oswita: architektura, obraz, estetyka, emocijny kontekst. Kijów: Kijowski Narodowy Uniwersytet Budownictwa i Architektury.
• 21. Krasowska, H. (2012). Mniejszość polska na południowo-wschodniej Ukrainie. Warszawa.
• 22. Księga pamiątkowa Inżynierów Cywilnych Polaków wychowanków Instytutu Inżynierów Cywilnych w Petersburgu. (1937). Warszawa: nakł. Koło Inżynierów Cywilnych przy Stow. Techn. Pol.
• 23. Mucha, J. (1996). Codzienność i odświętność. Polonia w South. Warszawa.
• 24. Współczesna edukacja architektoniczna: architektura, estetyka, kontekst. (2015). Materiały pokonferencyjne VI Ogólnoukraińskiej Konferencji Naukowej z okazji 150 rocznicy urodzin W. Horodeckiego. Kijów: Kijowski Narodowy Uniwersytet Budownictwa i Architektury.
• 25. Omilanowska, M., Bilewicz, H. (2013). Architektura, polityka, tożsamość: z badań nad karierami polskich wychowanków rosyjskich uczelni architektonicznych w XIX i na początku XX wieku (casus Józefa Padlewskiego). W: J. Malinowski, I. Gavrash, N. Mizerniuk-Rotkiewicz (red.), Polska-Rosja. Sztuka i historia. Sztuka polska, sztuka rosyjska i polsko--rosyjskie kontakty artystyczne do poczatku XX wieku (s. 300). Warszawa–Toruń.
• 26. Pavliuk, O. (2019). Mozaika etniczna Ukrainy południowo-wschodniej – wzmianka historyczna na przykładzie Zaporoskiego Przyazowia. Postscriptum polonistyczny, 2(24), 205–213.
• 27. Polakowa, J. (2014). Architekci Charkowa polskiego pochodzenia. W: Polska diaspora w Charkowie. Historia i współczesność (s. 136). Charków.
• 28. Remeshylo-Rybchynska, O., Baev, A., Rybchynsky, A. (2013). On the problem of preserving the heritage of residential architecture of functionalism in Lviv. Bulletinof the National University Lviv Polytechnic, 757, 310–314.
• 29. Ricoeur, P. (1992). Tożsamość osobowa. W: Filozofia osoby, przeł. M. Frankiewicz. Kraków.
• 30. Smolenskaya, S. (2017). Architecture of avant-garde modernism in Ukraine: genesis and heritage. Charków.
• 31. Starostin, W. (2011a). Polska rodzina jekaterynosławskich architektów. Pobrane z: http://archive.li/7BBuj#selection-1217.0-1417.30 (dostep: 25.03. 2021).
• 32. Starostin, W. (2011b). Rzymsko-katolicki kościół w Jekaterynosławiu. Chram pw. św. Josypa. Pobrane z: https://www.shukach.com/ru/node/889 (dostęp: 15.10.2020).
• 33. Starostin, W. (2020). W Dniepre udaloś soxranit starejsyj katoliceskij xram. Pobrane z: https://vesti.dp.ua/v-dnepre-udalos-sohranit-starejshij-katolicheskij-hram/ (dostęp: 18.06.2020).
• 34. Suchomłynow, L. (2008). Kresy południowo-wschodnie: dwie perspektywy dyskursu. Fenomen pogranicz kulturowych: współczesne tendencje. Donieck.
• 35. Szrub, K. (2019). Ludzie Dniepru: architekci Brodniccy. Pobrane z: https://gorod.dp.ua/news/168079 (dostęp: 24.12.2020).
• 36. Vesel, P. (2013). Architectural heritage of Ukraine of the Soviet period, the criteria for recognizing its objects as „monuments” and the chances of state protection. Urban Planning and Spatial Planning, 64, 87–95.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).