Zastosowanie metod z grupy Electre III do szacowania względnej wielkości oddziaływania obiektów poprzemysłowych na środowisko

• Autorzy: Laskowicz I.

Warianty tytułu

Applications of the Electre III methods in estimating the environmental impact of post-industrial objects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Revitalization of post-industrial objects is an important aspect of spatial management and minimization of negative environmental effects. One of the first decision making processes aimed at taking effective revitalization activity is to identify objects that require the most urgent actions. The analysis was performed with the example of the Chrzanow district, one of the most industrialized regions of the Ma³opolska Province. Twenty-eight objects have been inventoried and their environmental impact has been estimated based on previously distinguished six criteria. This is one of the types of decision making problem, which is called ranking actions from the best to the worst. The multi-criteria analysis of the Electre III method was implemented for this purpose. Decision- maker preferences were modeled by the thresholds (of preference, indifference and veto) and weights of criterion. In the final stage of the analysis, the modified Electre III-H method was implemented. The created hierarchy rank is consistent with the result achieved using an alternative method on the same group of objects.

Słowa kluczowe

PL

tereny poprzemysłowe; wspomagania decyzji; powiat chrzanowski; Metody Electre III

EN

post-industrial sites; decision support; Chrzanów District; Electre III methods

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 63, nr 4
• Strony: 247–--255
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Laskowicz I.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

Bibliografia

• 1. BELLOK A. 1996 - Wpływ górnictwa cynkowo-ołowiowego na zanieczyszczenia metalami i siarką wód powierzchniowych i osadów wodnych na obszarze Trzebinia-Chrzanów. Prz. Geol., 44 (1): 70-74.
• 2. BORYS T. (red.) 1999 -Wskaźniki ekorozwoju. Ekonomia i Środowisko. Białystok.
• 3. BUJANOWICZ-HARAŚ B. 2007 - Wybrane problemy ekologiczne na obszarach wiejskich w kontekście rozwoju zrównoważonego. Ochr. Śród. Zas. Nat, 33: 162-167.
• 4. CISZEWSKI D. 1994 - Rozprzestrzenienie metali ciężkich w osadach dennych rzeki Chechło. Prz. Geol., 42 (2); 116-121.
• 5. CZOP M., MOTYKA J. & SZUWARZYŃSKI M. 2002 - Zagrożenia jakości wód podziemnych w zbiorniku GZWP 452 (Chrzanów) odciekami ze składowiska odpadów Górka w Trzebini. Gosp. Sur. Min., 18 (2): 105-115.
• 6. DOMAŃSKI B. 2000 - Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach [W:] Ziobrowski Z., Ptaszycka-Jackowska D., Rębowska A. & Geissler A. (red.), Rewitalizacja, rehabilitacja i restrukturyzacja - odnowa miast. Inst. Gosp. Przestrz. i Komun. Oddz. w Krakowie: 107-142.
• 7. GORGOŃ J. 2007 - Śląska przestrzeń symboliczna - znaczenie oraz możliwości ochrony i przekształceń krajobrazów post-industrialnych. [W:] Myga-Piątek U. (red.), Krajobrazy przemysłowe i poeksploatacyjne. Pr. Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG 6.
• 8. GRADZIŃSKI R. 1972 - Przewodnik geologiczny po okolicach Krakowa. Wyd. Geol. Warszawa.
• 9. GRZECHNIK Z. 1978 - Historia dotychczasowych poszukiwań i eksploatacji. [W:] Pawłowska J. (red.), Poszukiwanie rud cynku i ołowiu na obszarze śląsko-krakowskim. Pr. Inst. Geol., 83: 23-42.
• 10. KASZTELEWICZ Z. 2010 - Rekultywacja terenów pogórniczych w polskich kopalniach odkrywkowych. Agen. Wyd.-Poligr. Art-Tekst, Kraków.
• 11. KAZIUK H. & LEWANDOWSKI J. 1978 - Mapa Geologiczna Polski, A - mapa utworów powierzchniowych, ark. Kraków. Wyd. Geol. Warszawa.
• 12. KOT A. 2011 - Wskaźniki geochemiczne do oceny zanieczyszczeń metalami ciężkimi środowiska gruntowego terenu poprzemysłowego Zakładów Metalurgicznych „Trzebinia". Materiały VI Krakowskiej Konferencji Młodych Uczonych AGH, Kraków: 603-612.
• 13. KSIĄŻEK M. 2011 - Analiza porównawcza wybranych metod wielo-kryterialnych ocen przedsięwzięć inwestycyjnych. Bud. i Inż. Śród. 2: 555-561.
• 14. KWIATKOWSKA A. 2001 - System wspomagania decyzji dla inżynierów środowiska. Of. Wyd. Politech. Warszaw., Warszawa, s. 99.
• 15. LABUS K. 1999 - Stopień zanieczyszczenia i identyfikacja ognisk zanieczyszczeń kadmem, ołowiem i cynkiem wód powierzchniowych i podziemnych zlewni Białej Przemszy. Pr. Geol. Kom. Nauk. Geol. PAN, 146, s. 105.
• 16. LASKOWICZ I. 2013 - Geologiczno-środowiskowe uwarunkowania metod wspomagania decyzji w zakresie rewitalizacji terenów poprzemysłowych. Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol.-PIB.
• 17. MALINA G. 2007 - Likwidacja zagrożeń środowiska gruntowo-wod-nego na terenach zanieczyszczonych. Monografie 132. Wyd. Politech. Częstochowskiej, s. 242.
• 18. NIEPOKÓLCZYCKA A. & TREICHEL W. 2000 - Metody wielokryterialnego wspomagania decyzji w sporządzaniu ocen oddziaływania na środowisko. Probl. Ocen Śród., 3 (10): 49-59.
• 19. NOWAK E. 2004 - Metody klasyfikacji w badaniach geograficznych (analiza porównawcza). Akad. Świętokrz. im. J. Kochanowskiego. Kielce-Poznań, s. 167.
• 20. PACHOLEWSKI A., BRODZIŃSKI I., & WANTUCH A. 2007 - Baza danych GIS Mapy hydrogeologicznej Polski 1 : 50 000, pierwszy poziom wodonośny, wrażliwość na zanieczyszczenia i jakość wód, ark. Chrzanów. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 21. PASIECZNA A. (red.), LIS J., SZUWARZYŃSKI M., DUSZA-DOBEK A. & WITKOWSKA A. 2008a - Szczegółowa mapa geochemiczna Górnego Śląska 1 : 25 000, ark. Chrzanów M-34-63-D-b. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 22. PASIECZNA A. (red.), LIS J. GŁOGOWSKA M., DUSZA-DOBEK A. & WITKOWSKA A. 2008b - Szczegółowa mapa geochemiczna Górnego Śląska 1 : 25 000, ark. Myślachowice M-34-63-B-d. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 23. PASIECZNA A. (red.) & SZUWARZYŃSKI M. 2011 - Szczegółowa mapa geochemiczna Górnego Śląska 1 : 25 000, ark. Libiąż M-34-63-D-a. Państw. Inst. Geol.-PIB, Warszawa.
• 24. PAULO A. & STRZELECKA-SMAKOWSKA B. 2000 - Arsen pod koniec XX wieku. Prz. Geol., 48 (10): 875-882.
• 25. RADWANEK-BAK B. & LASKOWICZ I. 2012 - Zastosowanie analizy wielokryterialnej w rozwiązywaniu problemów związanych z antropogenicznymi zagrożeniami środowiska na terenach poeksploatacyjnych i poprzemysłowych. Górn. i Geol., 7 (2): 229-248.
• 26. RAZOWSKA-JAWOREK L., CUDAK J. & BRODZIŃSKI I. 2007 -Baza danych GIS Mapy Hydrogeologicznej Polski 1 : 50 000, pierwszy poziom wodonośny, wrażliwość na zanieczyszczenia i jakość wód, ark. Jaworzno (944). Państw. Inst. Geol., Warszawa. ROY B., 1990 - Wielokryterialne wspomaganie decyzji. Wyd. Nauk.-Tech. Warszawa, s. 281.
• 27. ROY B., SŁOWIŃSKI R. & TREICHEL W. 1992 - Multicriteria programming of water supply systems for rural areas. Water Resour. Buli. 28: 13-31.
• 28. SKALLKA J. M., BOUYSSOU D. & VALLEE D. 1992 - ELECTRE III et IV. Aspects methodologiąues et guide d'utilisation', Document du LAMSADE No. 25, Laboratoire d'Analyse et Modelisation de Syst-emespour 1'Aide a la Decision, Universite de Paris Duaphine.
• 29. SONIRAN SHOFADE OJ. 2011 - Considering hierarchical structure of criteria in ELECTRE decision aiding methods. Universitat Rovira i Virgili, http://deim.urv.cat/~itaka/itaka2/PDF/acabats/ThesisJoseph-ELECTRE-H.pdf.
• 30. SZUWARZYŃSKI M. & KRYZA A. 1995 - Ocena wpływu zakładów przemysłowych - ZG Trzebionka, ZM Trzebinia, Rafineria Nafty w Trzebini, ZSO Górka i in. na rozmieszczenie metali ciężkich w glebach i wodach obszaru Trzebinia-Chrzanów [W]: Badania stanu skażenia gleb, wody i osadów wodnych na obszarze Trzebinia-Chrzanów. Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol.-PIB, Warszawa: 5-17.
• 31. SZWABOWSKI J. & DESZCZ J. 2001 - Metody wielokryterialnej analizy porównawczej. Podstawy teoretyczne i przykłady zastosowań w budownictwie. Wyd. Polit. Śl. Gliwice, s. 127.
• 32. TAKEDA E. 2001 - Amethod for multiple pseudo-criteria decision problems. Computers & Operations Research, 28: 1427-1439.
• 33. TAM CM., TONG T.K.L. & LAU C.T. 2003 - ELECTRE III in evaluating performance of construction plants: case study on concrete vibrators. Construction Innovation, 3: 45-61.
• 34. UNRUG R. & DEMBOWSKI Z. 1971 - Rozwój diastroficzno-sedymentacyjny basenu morawsko-śląskiego. Rocz. Poi. Tow. Geol., 41: 119-168.
• 35. WOŁKOWICZ S. & FAJFER J. 2011 - Problematyka terenów zdegradowanych: uwarunkowania prawne i możliwości rekultywacji. [W:] Kołodziej J. (red.), Rewitalizacja dziedzictwa przemysłowego. Materiały konferencyjne. Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy: 27-35.