Możliwości wykorzystania budowli ochronnych w kontekście ochrony ruchomych dóbr kultury

• Autorzy: Michailiuk Bogdan

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.2995

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dobra kultury i dziedzictwa narodowego stanowią dorobek naszych poprzedników, stanowiąc bezcenną spuściznę dla obecnych i przyszłych pokoleń. Ochrona fizyczna oraz pamięć przedmiotów, obiektów kultury i dziedzictwa narodowego powinna zajmować ważne miejsce zarówno w stosownych zapisach teoretycznych, jak i w realizowanych praktycznie zadaniach. Badaniom poddano budowle ochronne w kontekście możliwości ich wykorzystania celem ochrony dóbr kultury. Rozważania zostaną ograniczone do węższego ujęcia problematyki bezpieczeństwa kulturowego - ochrony ruchomych dóbr kultury. Za cel ogólny badań przyjęto dokonanie pogłębionej analizy na temat możliwości wykorzystania budowli ochronnych w aspekcie ochrony ruchomych dóbr kultury. Z kolei celem pragmatycznym jest wskazanie miejsca i kierunków ewentualnych zmian w ramach systemu ochrony dóbr kultury, które usprawniłyby czynności ochronne podejmowane względem ruchomych dóbr kultury, poprzez wykorzystanie budowli ochronnych.

Słowa kluczowe

PL

zbiorowe środki ochrony ludności; budowle ochronne; schrony; ukrycie; dobra kultury; zagrożenia

EN

collective civil protection measures; protective structures; shelters; hiding; cultural goods; threats

• Wydawca: Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia
• Czasopismo: Problemy Techniki Uzbrojenia
• Rocznik: 2023
• Tom: R. 52, z. 167
• Strony: 59--77
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Michailiuk Bogdan

• Akademia Sztuki Wojennej

• https://orcid.org/0000-0003-0985-1840

Bibliografia

• Akty prawne. Prawodawstwo międzynarodowe:
• [1] I Protokół Dodatkowy do Konwencji Genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r. dotyczącego ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych, sporządzony w Genewie dnia 8 czerwca 1977 roku (Dz. U. 1992 Nr 41, poz. 175).
• [2] Konwencja o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego wraz z Regulaminem wykonawczym do tej konwencji oraz Protokołem o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisanych w Hadze dnia 14 maja 1954 roku (Dz.U. z 1957 r. Nr 46, poz. 212).
• Prawodawstwo krajowe:
• [1] Decyzja Nr 250/MON z dnia 4 sierpnia 2005 roku w sprawie przestrzegania zasad ochrony dóbr kultury w działaniach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
• [2] Instrukcja w sprawie zasad ochrony dóbr kultury w działaniach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, załącznik do Decyzji 250/MON.
• [3] Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 1967 Nr 44, poz. 220).
• [4] Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2022 r., poz. 840 z późn. zm.),
• [5] Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej – projekt ustawy z dnia 8 września 2016 roku.
• [6] Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o muzeach (Dz.U. 2016, poz. 1887).
• [7] Ustawa o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej - projekt ustawy z dnia 31 sierpnia 2022 roku.
• [8] Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U. 2022, poz. 655).
• [9] Wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 4 grudnia 2018 roku w sprawie zasad postępowania z zasobami budownictwa ochronnego: Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budowle ochronne,
• [10] Załącznik do Wytycznych Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 4 grudnia 2018 roku w sprawie zasad postępowania z zasobami budownictwa ochronnego: Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budowle ochronne.
• Literatura
• [1] Czaja J., Ochrona kultury narodowej, [w:] Jakubczak R., Marczak J. (red. nauk.), Bezpieczeństwo narodowe Polski w XXI wieku. Wyzwania i strategie, Bellona, Warszawa 2011, s. 557-563.
• [2] Czubek G., Kosiewski P. (red.), Przemieszczone dobra kultury. Przypadek Europy Zachodniej i problemy państw Europy Środkowej i Wschodniej w XX wieku, TRIO, Warszawa 2004.
• [3] Czubek G., Kosiewski P. (red.), Własność a dobra kultury, TRIO, Warszawa 2006.
• [4] Ekiert S., Topolewski S., Ochrona dóbr kultury na przestrzeni dziejów, Ajaks, Pruszków 2005.
• [5] Kamionek D., Michailiuk B., Harmata W., Ekspertyza opisująca stan techniczny schronów, zlokalizowanych w przyziemiu obiektu przeznaczonego dla Ministerstwa Cyfryzacji w Warszawie, WI-ChiR, Warszawa 2021.
• [6] Klikocki O., Zagrożenia dla bezpieczeństwa kulturowego w Europie. Horyzont współczesnych badań [w:] O wielokulturowości i bezpieczeństwie, C. Smuniewski, R. Kobryński (red.), Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, Warszawa 2016, s. 15-36.
• [7] Krynojewski F.R., Obrona cywilna Rzeczpospolitej Polskiej, Difin, Warszawa 2012.
• [8] Kurzątkowski M., Mały słownik ochrony zabytków, Wyd. Ministerstwo Kultury i Sztuki, Ośrodek Dokumentacji i zabytków, Warszawa 1989.
• [9] Leksykon wiedzy wojskowej, MON, Warszawa 1979.
• [10] Michailiuk B., Broń biologiczna jako zagrożenie bezpieczeństwa państwa, AON, Warszawa 2015.
• [11] Michailiuk B., Ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego w systemie zarządzania kryzysowego, praca naukowo-badawcza, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2017.
• [12] Michailiuk B., Denysiuk I., Szulc W., Funkcjonowanie państwa w warunkach zewnętrznego zagrożenia państwa i w czasie wojny. Zapewnienie przetrwania ludności cywilnej w warunkach zewnętrznego zagrożenia państwa i w czasie wojny, Wyd. ASzWoj, Warszawa 2022 - w druku.
• [13] (MINI)SŁOWNIK BBN. Propozycje nowych terminów z dziedziny bezpieczeństwa, hasło: zagrożenia bezpieczeństwa, BBN, Warszawa 2015.
• [14] Niciński K., Sałaciński K., Planowanie ochrony zabytków na wypadek nadzwyczajnych zagrożeń. Poradnik dla organów administracji publicznej i zarządzania kryzysowego, SAPSP, Kraków 2009.
• [15] Skrabacz A., Ochrona ludności w Polsce w XXI wieku. Wyzwania, uwarunkowania, perspektywy, Merkuriusz Agmarkt, Tarnów 2006.
• [16] Szef Obrony Cywilnej Kraju, Ocena przygotowań w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej w Polsce za 2017 r., Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, Warszawa 2018.
• Strony internetowe:
• [1] M. Pańtak, Ochrona dóbr kultury - podstawowe zagadnienia, dostęp internetowy: https://docplayer.pl/22650746-Ochrona-dobr-kultury-podstawowe-zagadnienia.html (28.12.2022 r.)

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).