Analiza płatności publicznoprawnych polskiego górnictwa węgla kamiennego

• Autorzy: Gawlik L. , Olszewski J. , Pepłowska M.

Warianty tytułu

Analysis of public payments of the Polish coal mining industry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przeanalizowano zagadnienie dotyczące płatności ponoszonych przez polskie górnictwo węgla kamiennego. Porównano wysokości strat ponoszonych przez podmioty górnictwa z dochodami publicznymi, a więc płatnościami publicznoprawnymi, jakie zasilają gospodarkę narodową w wyniku działalności tej branży. Mając na uwadze obecną sytuację ekonomiczną branży oraz jej nadrzędną rolę w kształtowaniu gospodarki surowcowej kraju scharakteryzowano obciążenia finansowe, którymi obarczone jest górnictwo węgla kamiennego. Wskazano zarówno te związane z górnictwem bezpośrednio, jak i szereg opłat środowiskowych oraz pośrednio związanych z prowadzoną działalnością górniczą. Zwrócono uwagę, że daniny publiczne stanowią znaczącą część wydatków tej branży. Przybliżono metodę bilansu dochodów publicznych (BDP) oraz porównano poniesione przez górnictwo straty do wielkości dochodów publicznych generowanych przez branżę, jak również do wielkości pomocy publicznej udzielonej górnictwu. Zidentyfikowano potencjalne obszary, o które metoda BDP mogłaby zostać rozbudowana. Zasygnalizowano, że analiza rentowności górnictwa powinna obejmować również analizę sytuacji gospodarki, kwestię zatrudnienia pracowników oraz wpływ decyzji podejmowanych w górnictwie na sytuację firm okołogórniczych.

EN

This paper describes the problem of the payments that the Polish coal mining industry is obliged to settle to the state and local budgets. Public revenues being legal payments that feed the national economy as a result of the activities of this sector are compared to the losses incurred by mining entities. Bearing in mind the current economic situation of the industry and its important role in shaping country’s economy, the financial burdens of the coal mining industry are characterized and described. The payments associated with the mining industry directly, those of general character like the environmental charges and fees as well as taxes relating to the business in Poland are indicated herein. It was noted that public levies account for a significant part of the expenditure of the industry. A method of public revenues balance was outlined and finally the amount of the losses incurred by mining was compared to the amount of public revenues generated by the industry as well as to the state aid granted to the mining industry. Potentials for further development of the public revenues balance method are indicated. It has been stated that the profitability analysis of the mining industry should also take into account the profits and losses of the entire economy, the issue of employment and the impact of decisions concerning coal mines on the situation of the ancillary and supplying companies.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo węgla kamiennego; bilans dochodów publicznych; podatki; daniny

EN

coal mining; balance of public revenues; taxes; tributes

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 72, nr 5
• Strony: 39--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Gawlik L.

• IGSMiE PAN w Krakowie

autor

Olszewski J.

• Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa, Katowice

autor

Pepłowska M.

• IGSMiE PAN w Krakowie

Bibliografia

• 1. Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce. Stan na 31.12.2014 r. PIG. Warszawa 2015.
• 2. Bojarski W.: Model zależności między działalnością przedsiębiorstwa i instytucji, a dochodami ludności i funduszy publicznych, „Ekonomista” 2000, nr 2.
• 3. Gawęda A.: Obecna sytuacja sektora węgla kamiennego i możliwości rozwoju, „Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk” 2014, nr 87, s. 5–23.
• 4. Gawlik L., Uberman R.: System prawno-podatkowy i jego wpływ na możliwości rozwoju wydobycia węglowodorów w Polsce, „Polityka Energetyczna” 2015, t. 18, z. 3, s. 99–114.
• 5. Jakowska-Suwalska K., Sojda A.: Wielokryterialna metoda oceny przedsiębiorstwa górniczego, Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej, Seria: „Organizacja i Zarządzanie” 2014, z. 74, s. 147–157.
• 6. Informacja o realizacji w 2011 roku Programu działalności górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 2007 – 2015 oraz informacja o sytuacji w I kwartale 2012 r. (po badaniu sprawozdań finansowych za 2011 rok przez biegłych rewidentów). Dokument przedstawiony do wiadomości Rady Ministrów. Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, październik 2012.
• 7. Informacja o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w 2012 r. wraz z oceną realizacji Programu działalności górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 2007 – 2015 oraz informacja o sytuacji w okresie styczeń – marzec 2013. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 15 listopada. Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2013.
• 8. Informacja o realizacji w 2013 roku Programu działalności górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 2007 – 2015 oraz informacja o sytuacji w okresie styczeń – marzec 2014 r. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 22 października 2014 r. Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, październik 2014.
• 9. Informacja o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w 2014 r. wraz z oceną realizacji Programu działalności górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 2007 – 2015. Projekt. Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, sierpień 2015.
• 10. Kulczycka J., Nieć M., Pietrzyk-Sokulska E.: O daninach słów kilka. „Surowce i maszyny budowlane” 2014, nr 3 (581), s. 97–98.
• 11. Lisowski A.: Podstawy ekonomicznej efektywności podziemnej eksploatacji złóż, Wydawnictwo GiG i PWN, Warszawa 2001.
• 12. Lisowski A.: Rozszerzona ocena ekonomicznej efektywności przedsiębiorstw – metoda bilansu dochodów publicznych. „Przegląd Górniczy” 2002, nr 6, s. 12–16.
• 13. Malec M., Kamiński J., Warchoł R.: Przegląd aktualnej struktury wydobycia w krajowym sektorze górnictwa węgla kamiennego, Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, 2014, nr 87, s. 25–35.
• 14. Olszowski J.: Obligatoryjne obciążenia górnictwa węgla kamiennego w Polsce, „Górnictwo i geologia” 2010, t. 5, z. 3, s. 87–98.
• 15. Olszowski J., Mazurkiewicz J.: Sektor górnictwa węgla kamiennego a dochody i wydatki budżetu państwa. „Polityka Energetyczna” 2002, t. 6, z. spec., s. 455 – 465.
• 16. Paszcza H.: Górnictwo węgla kamiennego w Polsce. Prezentacja na konferencji Szkoła Eksploatacji Podziemnej, Kraków 25.02.2016 – materiały niepublikowane.
• 17. Ptak M., Kasztelewicz Z.: Podatki i daniny płacone przez górnictwo w Polsce. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, 2014, nr 88, s. 195–207.
• 18. Rozporządzenie Rady (EWG) Nr 2913/92 ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny.
• 19. Statystyka elektroenergetyki polskiej, ARE, Warszawa 2015.
• 20. Szurlej A., Mirowski T., Kamiński J.: Analiza zmian struktury wytwarzania energii elektrycznej w kontekście założeń polityki energetycznej, „Rynek Energii” 2013, nr 1, s. 3–10.
• 21. Uberman R., Uberman R.: Podatki, opłaty i zabezpieczenia finansowe w polskim górnictwie, w tym w górnictwie surowców energetycznych, „Polityka Energetyczna” 2015, t. 18, z. 2, s. 99–110.
• 22. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 poz. 361 ze zm.).
• 23. Ustawa z dnia 1 grudnia 1995 r. o wpłatach z zysku przez jednoosobowe spółki Skarby Państwa (Dz.U. nr 154, poz. 792 ze zm.).
• 24. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2011 nr 177 poz. 1054 ze zm.).
• 25. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2014 poz. 851 ze zm.).
• 26. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Tekst jednolity Dz.U. 2013 poz. 1232 z późn. zm.)
• 27. Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2014 poz. 752 ze zm.).
• 28. Ustawa z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2013 r. poz. 1608).
• 29. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Tekst jednolity Dz. U. 2014 poz. 613).

Uwagi

Praca została zrealizowana w ramach działalności statutowej Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN