Ocena użyteczności kapitału krajobrazowego na potrzeby rozwoju turystyki wypoczynkowej

• Autorzy: Panfiluk E.

Warianty tytułu

EN

Assessment of the utility of landscape capital for leisure tourism development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono problematykę usług krajobrazowych świadczonych na rzez turystyki. Przedstawiono dotychczasowy dorobek badawczy w zakresie oceny wartości rynkowej naturalnych usług różnych typów krajobrazu świadczonych na rzecz turystyki oraz ich wyceny użyteczności. Podjęto próbę oceny użyteczności wypoczynkowych usług krajobrazowych z wykorzystaniem metody Analytic Hierarchy Process. Metoda ta pozwala na ocenę użyteczności funkcji wypoczynkowej świadczonej przez krajobraz poprzez porównanie każdego typu krajobrazu z każdym. Całość zakończono wnioskami i rekomendacjami do dalszych badań.

EN

Landscape services are the subject of market transactions, including tourism. Therefore, they are defined in categories of natural capital. The search of balanced ways of economic development of regions requires detailed research into the possibilities of providing services by landscape systems. Research into the assessment of the market value of particular landscape capitals have already been carried out. However, research into the utility of landscape capital seems to be of particular importance. It is due to the fact that the diversity of landscape results in various levels of capital and in varied economic utility. The article evaluates the tourism utility of leisure function of different types of landscape capital. Utilities of various landscapes have been arranged into hierarchy according to their basic typological diversity. The position of leisure tourism in the strategy of region’s development has been described. The research has been carried out with the use of Analytic Hierarchy Process.

Słowa kluczowe

PL

użyteczność; kapitał krajobrazowy; wypoczynkowe funkcje krajobrazu

EN

utility; landscape capital; leisure functions of landscape capital

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Ekonomia i Zarządzanie
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 5, no. 1
• Strony: 115--133
• Opis fizyczny: Bibliogr. 50 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Panfiluk E.

• Politechnika Białostocka, Wydział Zarządzania, Katedra Turystyki i Rekreacji

Bibliografia

• 1. Arriaza, M., Canas-Ortega, J.F., Canas-Madueno, J.A., Ruiz-Aviles, P. (2004), Assessing the visual quality of rural landscapes, Landscape and Urban Planning 69.
• 2. Badora K. (2008), Stan środowiska przyrodniczego a klasyfikacje krajobrazu, w: Klasyfikacja krajobrazu. Teoria i praktyka, Problemy Ekologii Krajobrazu t. 20.
• 3. Becla A., Czaja S. (2002), Ekologiczne podstawy procesów gospodarowania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław.
• 4. Beza B.B., (2010), The aesthetic value of a mountain landscape: A study of the Mt. Everest Trek, Landscape and Urban Planning 97.
• 5. Bohnet I., Smith D. M. (2007), Planning future landscapes in the wet tropics of Australia: a social-ecological framework, Landscape and Urban Planning 80.
• 6. Borkowski Z., Kryteria klasyfikacji krajobrazów, w: Klasyfikacja krajobrazu. Teoria i praktyka, Problemy Ekologii Krajobrazu t. 20.
• 7. Cheng A.S., Kruger L.E., Daniels, S.E. (2003), ‘Place’ as an integrating concept in natural resource politics: propositions for a social science research agenda, Society and Natural Resources 16.
• 8. Crouch G. I. (2007), Modelling destination competitiveness: a survey and analysis of the impact of competitiveness attributes, CRC for Sustainable Tourism Pty Ltd, Technical Reports.
• 9. Curry B., Moutinho L., (1992), Environmental Issue in Tourism Management: Computer Modelling for Judgemental Decisions, International Journal of Service Industry Management 3 (1).
• 10. Czaja S., Fiedor B., Jakubczyk Z. (1993), Ekologiczne uwarunkowania wzrostu gospodarczego w ujęciu współczesnej teorii ekonomii, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok - Kraków.
• 11. Dąbrowska - Budziło K. (2002), Treść krajobrazu kulturowego w jego kształtowaniu i ochronie, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków.
• 12. Dominiczak J. (1998), Ukryte warstwy tożsamości, istota i zagadnienie metodologii projektowania, w: Tożsamość miasta odbudowywanego: autentyzm - integralność - kontynuacja, Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS, Urząd Miasta Gdańska, Gdańsk.
• 13. Downarowicz O., Krause J., Sikorski M., Stachowski W. (2000), Zastosowanie metody AHP od oceny i sterowania poziomem bezpieczeństwa złożonego obiektu technicznego, Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
• 14. Eetvelde V.V., Antrop M. (2004), The significance of landscape relic zones in relation to soil conditions, settlement pattern and territories in Flanders, Landscape and Urban Planning 70.
• 15. Eleftheriadis N., Tsalikidis I., Manos B. (1990), Coastal landscape preference evaluation: a comparison among tourists in Greece, Environmental Management 14.
• 16. Faggi A., Breuste J., Madanes N., Gropper C., Perelman P. (2011), Water as an appreciated feature in the landscape: a comparison of residents’ and visitors’ preferences in Buenos Aires, Journal of Cleaner Production 30.
• 17. Garcia L., Hernández J., Ayuga F. (2006), Analysis of the materials and exterior texture of agro-industrial buildings: a photo-analytical approach to landscape integration, Landscape and Urban Planning 74.
• 18. Gonzalez M., Leon C. J. (2003), Consumption process and multiple valuation of landscape Attributes, Ecological Economics 45.
• 19. Green R. (1999), Meaning and form in community perception of town character, Journal of Environmental Psychology 19.
• 20. Howley P. (2011), Landscape aesthetics: Assessing the general publics' preferences towards rural landscapes, Ecological Economics 72.
• 21. Hunziker M. (1995), The spontaneous reafforestation in abandoned agricultural lands: perception and aesthetic assessment by locals and tourists, Landscape and Urban Planning 31, s. 399-410.
• 22. Jacobsen J. K. S. (2001), Nomadic tourism and fleeting place encounters: exploring different aspects of sightseeing, Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism 1.
• 23. Kożuchowski K. (2005), Walory przyrodnicze w turystyce i rekreacji, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań.
• 24. Lee C. F., Huang H. I., Yeha H. R. (2010), Developing an evaluation model for destination attractiveness: sustainable forest recreation tourism in Taiwan, Journal of Sustainable Tourism 18 (6).
• 25. Lewandowski W. (2010), Problemy waloryzacji krajobrazu na potrzeby ekoturystyki, w: Rychling A. (red.), Krajobrazy rekreacyjne - kształtowanie, wykorzystanie, transformacja, Problemy Ekologii Krajobrazu t. 27.
• 26. Lewis J. L. (2008), Perceptions of landscape change in rural British Columbia community, Landscape and Urban Planning 85.
• 27. Ma S., Swinton, S. M. (2011), Valuation of ecosystem services (ES) from rural landscapes using agricultural land process, Ecological Economics 70.
• 28. Mouflis G. D., Gitas, I. Z., Iliadou, S., Mitri, G. H. (2008), Assessment of the visual impact of marble quarry expansion (1984-2000) on the landscape of Thasos island, NE Greece, Landscape and Urban Planning 86.
• 29. Mouthino L., Rita P., Curry B. (1996), Expert Systems in Tourism Marketing, Routledge, London.
• 30. Múgica M., DeLucio J.V. (1996), The role of on-site experience on landscape preferences: a case study at Do˜nana National Park (Spain), Journal of Environmental Management 47.
• 31. Notaro S., De Salvo M. (2010), Estimating the economic benefits of the landscape function of ornamental trees in a sub-Mediterranean area, Urban Forestry & Urban Greening 9.
• 32. Panasiuk D. (2001), Wycena środowiska metodą kosztów podróży w praktyce, wartość turystyczna Pienińskiego Parku Narodowego, w: Piontek F. (red.), Ekonomia a rozwój zrównoważony, t. 2, Wdrażanie, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.
• 33. Panfiluk E. (2008), Wybrane aspekty gospodarowania krajobrazem, Ekonomia i Środowisko 2.
• 34. Pietrzak M. (2010), Krajobrazy rekreacyjne - istota, treść i zakres pojęcia, w: Krajobrazy rekreacyjne - kształtowanie, wykorzystanie, transformacja, Problemy Ekologii Krajobrazu t. 27.
• 35. Poskrobko B. (2008), Krajobraz jako dziedzictwo przyrodnicze i bogactwo narodowe, referat na konferencji Waloryzacja i ochrona alei przydrożnych na terenie województwa Warmińsko-Mazurskiego, Fundacja Zielone Płuca Polski, Futryny..
• 36. Saaty T. L. (1990), How to Make a Decision: the Analytic Hierarchy Process, European Journal of Operational Research 48.
• 37. Saaty T. L. (1994), Fundamentals of Decision Making and Priority Theory with the Analytic Hierarchy Process, P.A RWS Publications, Pittsburgh.
• 38. Saaty T. L. (1996), The Analytic Hierarchy Process: Planing, Priority Setting, Resource Allocation, P.A. RWS Publications, Pittsburgh.
• 39. Sayadi, S., Gonzalez - Roa, M. C., Calatrava-Requena, J. (2009), Public preferences for landscape features: The case of agricultural landscape in mountainous Mediterranean areas, Land Use Policy 26.
• 40. Schaeffer P. V. (2008), Thoughts concerning the economic valuation of landscapes, Journal of Environmental Management 89.
• 41. Sevenant M., Antrop M. (2007), Settlement models, land use and visibility in rural landscapes: two case studies in Greece, Landscape and Urban Planning 80.
• 42. Solon J. (2008), Typy krajobrazu kulturowego Polski, w: Lechnio J., Kulczyk S., Malinowska E., Szumacher I. (red.), Klasyfikacja krajobrazu. Teoria i praktyka, Problemy Ekologii Krajobrazu t. 20.
• 43. Tribe J. (1999), The Economics of Leisure and Tourism, Butterworth Heinemann, Melbourne.
• 44. Wilson E. O. (2003), Przyszłość życia, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań.
• 45. Winpenny J. T. (1995), Wartość środowiska. Metody wyceny ekonomicznej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• 46. Wycichowska B. (2008), Specyfika krajobrazu wizualnego i jego klasyfikacja, w: Lechnio J., Kulczyk S., Malinowska E., Szumacher I. (red.), Klasyfikacja krajobrazu. Teoria i praktyka, Problemy Ekologii Krajobrazu t. 20.
• 47. Yang B. E. (1992), A cross-cultural comparison of preferences for landscape styles and landscape elements, Environment and Behavior 24.
• 48. Zhang Y., Hussain A., Deng J., Letson N. (2007), Public attitudes toward urban trees and supporting urban tree programs, Environment and Behaviour 39 (6).
• 49. Żylicz T. (2010), Elementy teorii zrównoważonego rozwoju, w: Kronnenberg J., Bergier T. (red.), Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce, Wydawnictwo Fundacja Sendzimira, Kraków.
• 50. Żylicz T. i in. (2010), Wartości nierynkowych korzyści z lasów. Metody wyceny oraz zastosowanie wyników w analizach ekonomicznych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.