Promieniowanie naturalne w Polsce a śmiertelność nowotworowa

• Autorzy: Fornalski K. W. , Dobrzyński L.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W niniejszym artykule przeanalizowano częstości występowania śmiertelności nowotworowej w obszarach o wyższym i niższym naturalnym tle promieniowania w Polsce. Porównanie statystyki dla obszarów od największych (grupy województw) po najmniejsze (pojedyncze powiaty), pokazało ujemną korelację i nieznaczny spadek umieralności wraz ze wzrostem dawki, średnio o -1,17%/mSv/rok (p = 0,02) dla wszystkich nowotworów, oraz -0,82%/mSv/rok (p = 0,2) dla samych nowotworów płuc. Niniejsza praca przedstawia główne tezy oryginalnego raportu opublikowanego w 2012 r. w czasopiśmie Dose-Response [1].

Słowa kluczowe

PL

promieniowanie naturalne; Polska; śmiertelność nowotworowa

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Nukleoniczne
• Czasopismo: Postępy Techniki Jądrowej
• Rocznik: 2013
• Tom: z. 1
• Strony: 25--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Fornalski K. W.

• Narodowe Centrum Badań Jądrowych, Otwock
• PGE EJ 1 Sp. z o.o., Warszawa

autor

Dobrzyński L.

• Narodowe Centrum Badań Jądrowych, Otwock
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa

Bibliografia

• [1] K.W. Fornalski, L. Dobrzyński. The cancer mortality in high natural radiation areas in Poland. Dose-Response, vol. 10, no 4, pp. 541-561, 2012
• [2] L. Wei, T. Sugahara, A. Tao. High levels of natural radiation, radiation dose and health effects (Chapter: High background radiation area - an important source of exploring the health effects of low dose ionizing radiation). Elsevier, Amsterdam 1997
• [3] Z. Jaworowski. Ionizing radiation in the 20th century and beyond. Symposium Entwicklungen im Strahleschutz, Munich, 2001, November 29. Available at: www.cns-snc.ca/branches/Toronto/radiation
• [4] J.H. Hendry, S.L. Simon, A. Wójcik, M. Sohrabi, W. Burkart, E. Cardis, D. Laurier, M. Tirmarche, I. Hayata. Human exposure to high natural background radiation: what can it teach us about radiation risks? J. Radiol. Prot. 29: A29-A42, 2009
• [5] GUS (Główny Urząd Statystyczny), Ochrona środowiska (Environment), Warszawa 2007
• [6] RAP (Radiologiczny Atlas Polski). Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, Warszawa 2005
• [7] AGP (Atlas Geochemiczny Polski). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1995
• [8] MRP (Mapy Radioekologiczne Polski). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1995
• [9] GUS (Główny Urząd Statystyczny). 2011. Strona internetowa: www.stat.gov.pl
• [10] K.T. Bogen, Lung Cancer Risk of Low-Level Exposures to Alpha Emitters: Critical Reappraisal and Experiments Based on a New Cytodynamic Model. Final Report on LDRD Project 97-ERD-050, Lawrence Livermore National Laboratory, University of California. 1999
• [11] K.T. Bogen, Biologically based prediction of empirical nonlinearity in lung cancer risk vs. residential/occupational radon exposure. Hum Ecol Risk Assess 7:811-827. 2001
• [12] K.T. Bogen, J. Cullen, Residential radon in U.S. counties vs. lung cancer in women who predominantly never smoked. Environ Geochem Health 24:229-247. 2002
• [13] B. Wojtyniak, P. Goryński (eds), Sytuacja zdrowotna ludności Polski. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2008
• [14] C.L. Sanders. Radiation Hormesis and the Linear-No-Thres-hold Assumption. Springer, New York-Heidelberg. 2010
• [15] L. Wei, T. Sugahara, An introductory overview of the epidemiological study on the population at the high background radiation areas in Yangjiang, China. J. Radiat. Res. (Tokyo) 41 (Suppl.): 1-7. 2000
• [16] K. Nair, K.S.V. Nambi, N.S. Amma, Population study in the high natural background radiation area in Kerala, India. Radiation Research 152: S145-S148. 1999
• [17] L.H.S. Veiga, S. Koifman, Pattern of cancer mortality in some Brazilian HBRAs. Int Congress Ser 1276: 110-113. 2005
• [18] A.S. Monfared, F. Jalail, S. Sedaghat, High natural background radiation areas in Ramsar, Iran: can inhabitants feel safe?. Int. J. Low Radiat. 3: 20-27, 2006
• [19] N.A. Frigerio, R.S. Stowe, Carcinogenic and genetic hazard from background radiation. In: Symposium on Biological Effects of Low-Level Radiation Pertinent to Protection of Man and His Environment, Chicago, IL, IAEA-SM-202/805, Vol. 2, pp. 385-393. International Atomic Energy Agency, Vienna, Austria 1975
• [20] J. Hart, Mean cancer mortality rates in low versus high elevation counties in Texas. Dose-Response 8: 448-455. 2010
• [21] J. Hart, Cancer mortality for a single race in low versus high elevation counties in the U.S. Dose-Response 9: 348-355. 2011
• [22] J. Hart, Lung cancer in Oregon. Dose-Response 9(3): 410-415. 2011
• [23] K.W. Fornalski, L. Dobrzyński, The healthy worker effect and nuclear industry workers. Dose-Response, vol. 8, no. 2, pp. 125-147. 2010
• [24] K.W. Fornalski, L. Dobrzyński, Efekt Zdrowego Pracownika w przemyśle jądrowym. Biuletyn PAA Bezpieczeństwo Jądrowe i Ochrona Radiologiczna, vol. 77, no. 3, pp. 46-52. 2009
• [25] F.A. Seiler, J.L. Alvarez, Is the „ecological fallacy" a fallacy? Human and Ecological Risk Assessment 6(6): 921-941. 2000
• [26] J. Hart, On ecological studies: a short communication. Dose-Response 9 pp. 497-501, 2011
• [27] E.J. Calabrese, L.A. Baldwin, Radiation Hormesis and Cancer. Human & Ecological Risk Assessment, vol. 8, no. 2. 2002
• [28] K.W. Fornalski, L. Dobrzyński, Radon a ryzyko raka płuc, Postępy Techniki Jądrowej, vol. 57, no 3, pp. 21-28