Aspekt kliniczny stresu bojowego załóg Marynarki Wojennej

• Autorzy: Żychlińska M. , Żychliński M. , Siermontowski P.

Identyfikatory

DOI

10.1515/phr-2016-0009

Warianty tytułu

EN

Clinical aspect of naval crews combat stress

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Stres u marynarzy wywoływany jest przez nowe otoczenie pod postacią klimatu, hałasu, niepełnowartościowych posiłków, chorób lub urazów i innych. Stres jest nasilany przez brak informacji, konflikty w oddziale, zmieniające się decyzje przełożonych. Jednak najsilniejszym stresorem działań zbrojnych jest lęk o utratę życia lub zdrowia. Stres doprowadza do zaburzeń w przekaźnictwie neuronalnym, redukcji liczby komórek OUN, osłabienia procesów neurogenezy. Jego powikłania stanowią problem społeczny, dotyczący powracających marynarzy z misji humanitarnych i wojennych oraz ich rodzin. W strefie działań sił zbrojnych marzynarze indywidualnie radzą sobie ze stresem. Jednak istnieją psychologiczne algorytmy wsparcia, kiedy sytuacje trudne przerastają możliwości kompensacyjne żołnierza. Podstawą radzenia sobie ze stresem jest permanentne wsparcie społeczne. Następny poziom dotyczy grupowych sesji wsparcia, w których biorą udział żołnierze po wykonaniu zadania lub zdarzeniu traumatycznym. Sesje mają miejsce w spokojnym miejscu, już po zaprzestaniu działań. Mowa tu o technice defusingu, odprawie z elementem wentylacji emocji oraz o technice debriefingu. Najwyższy poziom radzenia sobie ze stresem dotyczy psychoterapii. Początkowo w warunkach polowych, potem pod postacią hospitalizacji w kraju. Postacie kliniczne wystąpienia stresu bojowego to zaburzenia stresowe pourazowe, zespół stresu ostrego, zmiana osobowości na skutek doświadczenia katastrofy, zaburzenia dysocjacyjne, Zmęczenie operacyjne, zespół DESNOS. W leczeniu tego typu zaburzeń stosuje się Terapię Poznawczo-Behawioralną zorientowaną na traumę oraz farmakoterapię z wykorzystaniem SSRI, SNRI, oraz leków przeciwpsychotycznych. W XXI wieku spojrzenie na stres bojowy stwarza szczelne ramy profilaktyki jego powikłań. Społeczeństwo posiada wysoki poziom świadomości w tym obszarze.

EN

Stress among naval mariners is caused by a new environment in the form of climate, noise, defective food, diseases or injuries, and others. Stress is aggravated by the lack of information, conflicts between mariners, changing decisions of superiors. The strongest stressor military action is the fear of losing life or health. The stress leads to disturbances in the neuronal transmission and reduction in CNS cells, weakening the processes of neurogenesis. Its complications are a social problem for soldiers returning from humanitarian and military missions and their families. Mariners cope with stress individually in the area of operations of the armed forces. When difficult situations overwhelm the possibility of compensating psyche, there are algorithms for psychological support. The basis for coping with stress is permanent, social support. The next level concerns support group sessions, involving soldiers after a traumatic event or completing a task. Sessions take place in a quiet place, after the cessation of activities. We are talking about defusing and debriefing technique. The highest level of coping with stress refers to psychotherapy. At first, in the field conditions, and then in the form of hospitalization in the country. Clinical forms of combat stress is post-traumatic stress disorder, acute stress syndrome, personality change as a result of the disaster experience, dissociative disorders, operational fatigue, DESNOS. The treatment of these disorders involves cognitive behavioral oriented trauma therapy and medical therapy with the use of SSRIs, SNRIs, and antipsychotics. In the twenty-first century a inquiry into combat stress creates a tight prevention of its complications.

Słowa kluczowe

PL

stres bojowy; zespół stresu pourazowego; zespół ostrego stresu; zespół zmęczenia walką; radzenie sobie ze stresem

EN

combat stress; post-traumatic stress disorder; acute stress syndrome; operational fatigue; coping with stress

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Medycyny i Techniki Hiperbarycznej
• Czasopismo: Polish Hyperbaric Research
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 2(55)
• Strony: 29--38
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz.

Twórcy

autor

Żychlińska M.

• Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni

autor

Żychliński M.

• Zakład Medycyny Morskiej i Hiperbarycznej Wojskowego Instytutu Medycznego w Gdyni

autor

Siermontowski P.

• Zakład Medycyny Morskiej i Hiperbarycznej Wojskowego Instytutu Medycznego w Gdyni

Bibliografia

• 1. 1.Moore B, Reger G: Stres bojowy i zespół do spraw kontroli stresu bojowego w perspektywie historycznej i współczesnej. w: Figley C, Nash W, Ilnicki S. Stres bojowy. Teorie, badania, profilaktyka, terapia. Warszawa, 2010, 188-193 ISBN 978-83-01-16310-5 [Combat stress and control team of combat stress in a historical and contenporary perspective],
• 2. Nash W Stresory Wojny. w: Figley C, Nash W, Ilnicki S. Stres bojowy. Teorie, badania, profilaktyka, terapia. Warszawa, wyd. PWN, 2010, 20-22 ISBN 978-83-01-16310-5 [Stressors of war],
• 3. Gruszczyński W: Zdrowie Psychiczne w czasie wojny u żołnierzy. w: Florkowski A, Gruszczyński W. Zdrowie psychiczne żołnierzy. Łódź, Wojskowa Akademia Medyczna, 2000, 171-175. [ Soldiers’ mental health during the war],
• 4. Wichniak A: Praktyczne wskazówki dotyczące rozpoznawania i leczenia zaburzeń snu Poradnia Zaburzeń Snu, Ośrodek Medycyny Snu Instytutu Psychiatrii i Neurologii, Warszawa, Chest 2013. [Practical guidance on the diagnosis and treatment of sleep disorders],
• 5. Wichniak A: Zaburzenia snu. w: Jarema M. Psychiatria wyd. PZWL, Warszawa, 2011, 301 ISBN 978-83-200-4180-4[Sleep disturbances],
• 6. Ilnicki S, Przedmowa. w: Figley C, Nash W, Ilnicki S. Stres bojowy. Teorie, badania, profilaktyka, terapia. Warszawa, wyd. PWN, 2010, XXII ISBN 978-83-01-16310-5[Preface],
• 7. Rybakowski J: Choroby Afektywne. w: Jarema M. Psychiatria wyd. PZWL, Warszawa, 2011, 176 ISBN 978-83-200-4180-4 [Affective deaseses],
• 8. Nash W, Baker D: Konkurujące ze sobą i uzupełniające się modele stresu bojowego. w: Figley C, Nash W, Ilnicki S. Stres bojowy. Teorie, badania, profilaktyka, terapia. Warszawa, wyd. PWN, 2010, 94-98 ISBN 978-83-01-16310-5 [Competeting and complementaring models of combat stress],
• 9. Baldwin D,. Anderson I, D.J. Nutt, et al. Evidence-based pharmacological treatment of anxiety disorders, post-traumatic stress disorder and obsessive-compulsive disorder: a revision of the 2005 guidelines from the British Association for Psychopharmacology , Journal of Psychopharmacology, 2014; 28 (5): 403–439 DOI: 10.1177/0269881114525674,
• 10. Luxenberg T, Spinazzola J, van der Kolk B: Complex Trauma and Disorders of Extreme Stress,
• 11. (DESNOS) Diagnosis, Part One: Assessment, Directions in Psychiatry, 2011 DOI:10.3325/cmj.2011.52.505,
• 12. Lyons J: Powracający Wojownik: rady dla rodzin i przyjaciół. w: Figley C, Nash W, Ilnicki S. Stres bojowy. Teorie, badania, profilaktyka, terapia. Warszawa, wyd. PWN, 2010, 357-369, ISBN 978-83-01-16310-5 [Returning warrior: advices for family and friends],
• 13. Sideris E, Paczuska-Jałowińska B: Bezpieczeństwo psychologiczne elementem spójnej polityki Zarządzania Kryzysowego. In: VII międzynarodowa konferencja naukowa „Zarządzanie Kryzysowe”, Olsztyn, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, 2008. www.uwm.edu.pl/mkzk/upload/referaty/24_konf._olsztyn doc [cytowano 2016-03-10] [psychological safety as element of coherent policy for crisis menagement],
• 14. Aleksandrowicz J: Zaburzenia nerwicowe. In: Aleksandrowicz J, Psychopatologia zaburzeń nerwicowych i osobowości, Kraków, 2002, 153 ISBN 83-233-1529-9 [Neurotic disorders],
• 15. Aleksandrowicz J: Zaburzenia nerwicowe. In: Aleksandrowicz J, Psychopatologia zaburzeń nerwicowych i osobowości, Kraków, 2002, 83-86 ISBN 83-233-1529-9 [Neurotic disorders],
• 16. Kocur J: Zespoły dezadaptacyjne u żołnierzy – przyczyny, uwarunkowania, obraz kliniczny, diagnostyka i terapia, zasady postępowania orzeczniczego, psychoprofilaktyka. In: Florkowski A, Gruszczyński W. Zdrowie psychiczne żołnierzy. Łódź, Wojskowa Akademia Medyczna, 2000, 35-43. [soldiers maldaptive syndromes – cause, conditions, clinical, diagnosis, therapy, certification, psychoprevention],
• 17. Nowak B: Stres bojowy .przyczyny, oznaki, zapobieganie. Materiał do zajęć z kształcenia obywatelskiego, Ministerstwo obrony narodowej, Departament wychowania i promocji obronności, Warszawa, 2008, www.wojsko-polskie.pl/pl/f/d/.../Stres%20bojowy%20-%20konspekt.pdf, cytowano [2016-03-15] [ Combat stress. Cause, syndromes, prevention],
• 18. Radko J: Wtórny zespół stresu pourazowego w pracy strażaków i pracowników pogotowia ratunkowego – przegląd badań, Szczecin, Opuscula sociologica nr 3 [5] 2013 [ Firemen’s and paramedics’ secondary posttraumatic stress disorders],
• 19. Baldwin D,. Anderson I, D.J. Nutt, et al. Evidence-based pharmacological treatment of anxiety disorders, post-traumatic stress disorder and obsessive-compulsive disorder: a revision of the 2005 guidelines from the British Association for Psychopharmacology, Journal of Psychopharmacology, 2014; 28 (5): 403–439 DOI: 10.1177/0269881114525674.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.