Dylematy prawne dotyczące realizacji niektórych zadań w ramach przygotowań obronnych państwa

• Autorzy: Bełza Lucjan , Ćwik Dariusz

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.34752/r30m-w274

Warianty tytułu

EN

Legal dilemmas regarding the implementation of certain tasks within the defense preparations of the state

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Efekty działań modernizacyjnych prowadzonych od około 30 lat w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej są ograniczone, pomimo wydatkowania na ten cel dziesiątków miliardów złotych. Przyczyn tego stanu rzeczy możemy się dopatrywać zarówno w rozwiązaniach prawnych, ograniczeniach politycznych, organizacyjnych oraz nieprawidłowej organizacji i przebiegu programów oraz projektów. Prawdziwym problem dla skutecznej realizacji planów obronnych mogą okazać się niejasności, niedookreślenia i luki w przepisach prawnych. Sytuacja ta wymaga pilnej analizy na poziomie międzyresortowym, bowiem zadania obronne w państwie są realizowane nie tylko przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, ale również w zakresie wynikającym z norm prawa, przez organy administracji publicznej, przedsiębiorców oraz obywateli. Analizy wskazują, że niektóre rozwiązania prawne (proceduralne) mogą utrudniać prowadzenie operacji obronnej. Przypomnieć należy, że z Konstytucji RP wynika, że nie można domniemywać kompetencji organu administracji, a obowiązek prawny powstaje po stronie obywatela oraz podmiotu gospodarczego jedynie w przypadku istnienia wyraźnej podstawy prawnej.

EN

Tens of billions of PLN have been invested in the modernisation works carried out at the Armed Forces for the last 30 years, however their effects are still limited. This results from both the legal regulations in force, political and organizational restrictions, as well as incorrect organisation and performance of programmes and projects. Ambiguities and loopholes in the legal regulations may turn out to pose the real obstacle for an effective implementation of defence plans. Such a situation requires an urgent interdepartmental analysis, because the state defence tasks are performed not only by the Armed Forces, but also by public administration bodies, entrepreneurs and citizens, in the scope resulting from the legal norms. According to research, some legal (procedural) solutions may hinder the performance of defence operations. One has to bear in mind that in line with the Polish Constitution, competences of administration bodies should be defined by the law, and are not to be presumed, and legal obligations of citizens or business entities arise from a clear legal basis only.

Słowa kluczowe

PL

modernizacja techniczna; system prawny; kryzys polityczno-militarny; operacja obronna

EN

technical modernization; legal system; political crisis; military crisis; defensive operation

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 4
• Strony: 105--125
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz.

Twórcy

autor

Bełza Lucjan

• Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa, Polska

autor

Ćwik Dariusz

• Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa, Polska

Bibliografia

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.)
• Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o zmianie ustawy o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. Nr 131, poz. 1076).
• Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1523 ze zm.)
• Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1430 ze zm.)
• Ustawa z dnia 22 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r., poz. 1932).
• Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz.U. z 2017 r. poz. 2234 ze zm.).
• Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 209 ze zm.).
• Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2019 r. poz. 1171).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu planowania i finansowania zadań wykonywanych w ramach przygotowań obronnych przez ograny administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 152, poz. 1599 ze zm.).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa (Dz. U. Nr 219, poz. 2218).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa (Dz. U. Nr 219, poz. 2218).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa (Dz. U. Nr 219, poz. 2218).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania oraz wykorzystania podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz.U. z 2012 r. poz. 741);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 lutego 2004 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania i wykorzystania transportu na potrzeby obronne państwa, a także jego ochrony w czasie wojny, oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz.U. Nr 34, poz. 294).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 sierpnia 2004 r. w sprawie przygotowania i wykorzystania systemów łączności na potrzeby obronne państwa (Dz.U. Nr 180, poz. 1855).
• Postanowienia Prezydenta RP z dnia 17 lipca 2015 r. o wydaniu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP (M.P. poz. 697).
• Postanowienia Prezydenta RP z dnia 17 lipca 2015 r. o wydaniu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP (M.P. poz. 697).
• Karpiuk M., Opinia w sprawie czy niezrealizowanie obowiązku określonego § 2 ust. 2 postanowienia PrezydentaRzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 lipca 2015 r. o wydaniu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2015 r., poz. 697) można uznać za delikt konstytucyjny, w tym w szczególności naruszenie art. 26 ust. 1 Konstytucji RP w zw. z art. 5 pkt 3 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tj. Dz. Dz.U. z 2017 r. poz. 1430 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia
• Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu planowania i finansowania zadań wykonywanych w ramach przygotowań obronnych państwa przez organy administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego (Dz.U. Nr 152, poz. 1599 z późn. zm.)?, Warszawa listopad 2018 r. (nie publikowane).
• Kitler W., Opinia dotycząca identyfikacji ograniczeń prawnych w relacjach między administracją wojskową oraz cywilną (rządową i samorządową) przy przygotowaniach do realizacji zadań w okresie kryzysu polityczno-militarnego i wojny oraz na etapie potencjalnych działań w okresie kryzysu i wojny, Warszawa październik 2018 (nie publikowane).
• Kitler W., Opinia dotycząca oceny skutków prawnych utraty mocy obowiązującej planów i dokumentów wydanych na podstawie poprzedniej Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 lipca 2009 r. w związku z brakiem opracowania nowych dokumentów na podstawie obowiązującej PolitycznoStrategicznej Dyrektywy Obronnej Rzeczypospolitej Polskiej (postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 lipca 2015 r.). Warszawa listopad 2018 (nie publikowane).
• Koncepcja obronna Rzeczpospolitej Polskiej, maj 2017 r. (część jawna), https://www.gov.pl/attachment/78e14510-253a4b48-bc31-fd11db898ab7
• Koncepcji krajowego ćwiczenia systemu obronnego pk. KRAJ-15/16 z 3 sierpnia 2015 r. (nie publikowane).
• Koziej S., Wyjaśnienia w sprawie realizacji postanowienia Prezydenta RP z dnia 17 lipca 2015 r. o wydaniu PolitycznoStrategicznej Dyrektywy Obronnej RP49 oraz w sprawie realizacji ćwiczeń KRAJ 2015/2016 (nie publikowane).
• Prokop K., Opinia w sprawie identyfikacji ograniczeń prawnych w relacjach między administracją wojskową oraz cywilną (rządową i samorządową) przy przygotowaniach do realizacji zadań w okresie kryzysu polityczno-militarnego i wojny oraz na etapie potencjalnych działań w okresie kryzysu i wojny, Warszawa wrzesień 2018 r. (nie publikowane).
• Prokop K., Ekspertyza prawna na temat: Czy dokumenty wydane na podstawie Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej z 2009 r., które były zatwierdzane przez Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów, Ministra Obrony Narodowej lub inne organy administracji rządowej utraciły moc (przestały obowiązywać) po upływie 10 miesięcy od daty wejścia w życie postanowienia Prezydenta RP z dnia 17 lipca 2015 r. o wydaniu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP?, Warszawa październik 2018 (nie publikowane).
• Prokop K., Opinia w sprawie oceny skutków prawnych utraty mocy obowiązującej planów i dokumentów wydanych na podstawie poprzedniej Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 lipca 2009 r. w związku z brakiem opracowania nowych dokumentów na podstawie obowiązującej Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej Rzeczypospolitej Polskiej (postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 lipca 2015 r.), Warszawa listopad 2018 r. (nie publikowane).

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).